1991’de Ukrayna’nın bağımsızlığının ardından zamanla anavatanlarına dönen sürgündeki Tatarlar, Rus milliyetçilerin köylerine saldırmasından kaygı duyuyor
SİMFEROPOL (AKMESCİT) —
TOM BALMFORTH (RFE/RL)
Simferepol’deki (Akmescit) Fontany 5 köyü, ilk bakışta sakin bir banliyö izlenimi veriyor. Ancak olay dışarıdan göründüğü gibi değil. 500 Kırım Tatarı’nın yaşadığı bu yerleşim birimine korku hakim.
Birkaç kilometre ötede, Kırım’ın merkezindeki sokaklarda Rus askerleri cirit atıyor. Kırım Tatarları, kendilerine saldırı olacağı söylentilerinden kaygılı.
55 yaşındaki Mudasir Kafodar, iki katlı müstakil evinin dışında torunuyla geziyor. Diğer altı torunu da yakında oyun oynuyor. “Huzur içinde yaşamak istiyoruz” diyen Kafodar, Rus askerlerinin kendi bölgelerine girdiğini ve yalnızca kendisinin değil, herkesin bu durumdan korktuğunu söylüyor. Kafodar, “Hiçbir şey söylemiyorlar, niye geldiklerini anlatmıyorlar. Bildiğim bir şey var, o da Ukraynalı değiller, bunlar Rus” diye konuşuyor.
Kafodar Özbekistan’da doğmuş, 2000 yılındaysa Kırım’a geri dönmüşler. Mudasir Kafodar’ın halen 93 ve 85 yaşında olan anne-babası 1944 yılında Sovyet diktatörü Jozef Stalin tarafından sürülenlerden. Ailesiyle ata topraklarındaki bu evi kendi elleriyle yapmışlar. Şimdiyse kaybetmekten korkuyorlar.
Tatarlar, Kırım’ın 2 milyonluk nüfusunun yüzde 12’sini oluşturuyor. Çoğu İkinci Dünya Savaşı sırasında Stalin tarafından Nazi Almanyası’yla işbirliği yaptıkları gerekçesiyle topraklarından sürüldü. Ancak Ukrayna 1991’de bağımsızlığını kazandıktan sonra toprakların geri dönmeye başladılar.
Kırım’ın çoğu Rusça konuşan nüfusunun aksine, Tatarlar Ukrayna’nın başkenti Kiev’de, Moskova yanlısı Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç’in devrilmesiyle sonuçlanan gösterilere destek verdi. Tatarlar, Ukrayna’nın bağımsızlığına destek veriyor ve Kırım’ı Ukrayna toprağı olarak görüyor. Ayrıca, Ukrayna’nın da Avrupa Birliği’ne girmesini istiyorlar.
Sokaklarında Rus askerlerinin gezdiği Kırım, şimdi Moskova’nın nüfuz alanı altına girme tehlikesi altında.
Kafodar gibi Tatarlar için tek korkulan şey Rus askerleri değil.
Saldırı söylentileri artıyor
Ukrayna’nın 20 yıl önce bağımsızlığını kazanmasından bu yana Kırım Tatarları, yarımadada Ruslar’la birlikte sıkıntı içinde yaşadı. Yarımada nüfusunun yüzde 60’ını oluşturan Ruslar, Kırım’ın Moskova’ya bağlanmasını istiyor.
Mudasir Kafodar, yakındaki Tatar köylerine saldırılar olduğu yolunda söylentiler duyduğunu söylese de RFE/RL muhabiri bu söylentileri bağımsız kaynaklardan doğrulayamadı. Ama yine de bu söylentiler ortalığı telaşa vermeye yetiyor. Kafodar bir baba-oğulun birkaç gün önce geceleyin kimliği belirsiz kişilerce dövüldüğünü ve hastanelik edildiğini söylüyor. Üstelik bu kimliği belirsiz saldırganların diğer Tatar köylerine saldıracağı ¬da söyleniyor.
Rus Kazakları ve diğer Moskova yanlısı milliyetçi gruplar Simferopol (Akmescit) sokaklarında “Rusya, Rusya” diye sloganlar atarken Kafodar ve Fontany 5 köyünde yaşayanlar kendilerince savunma önlemleri almaya çalışıyor. Geceleri köyden 20’şer kişi gözcülük yapıyor.
Kafodar köylülerin silah taşımadığını söylüyor ve olası saldırganların da aynı derecede barışçıl olduğunu umuyor. “Biz Kırım Tatarıyız, burada yaşarız” diyen Kafodar, Kırım’da yaşanan ayaklanmayı ve askeri faaliyetleri gereksiz buluyor. “Biz barışçı insanlarız” diyen Kırım Tatarı, “Ne kötü bir şey planlıyoruz, ne de ağzımızdan bir söz çıkıyor” diye konuşuyor.
Simferepol’deki Tatar liderlerse gergin ama kararlı bir bekleyiş içinde. Kırım Tatar Meclisi üyeleri, yaşanan gelişmeleri kendi arlarında tartışıyor. Meclis üyelerinden Ali Hamzi, “Putin Kırım’ı işgal kararı almış gibi görünüyor” diyor. Hamzi’ye göre Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Kırım’la yetineceğe benzemiyor ve Ukrayna’da Ruslar’ın yaşadığı doğu bölgelerine de asker gönderebilir. Hamzi, Kırım’ın ne Ukrayna, ne de Rus toprağı olduğunu, ‘Tatar toprağı’ olduğunu ve ne olursa olsun Kırım’ı terk etmeyeceğini söylüyor.
Simferepol’deki (Akmescit) Fontany 5 köyü, ilk bakışta sakin bir banliyö izlenimi veriyor. Ancak olay dışarıdan göründüğü gibi değil. 500 Kırım Tatarı’nın yaşadığı bu yerleşim birimine korku hakim.
Birkaç kilometre ötede, Kırım’ın merkezindeki sokaklarda Rus askerleri cirit atıyor. Kırım Tatarları, kendilerine saldırı olacağı söylentilerinden kaygılı.
55 yaşındaki Mudasir Kafodar, iki katlı müstakil evinin dışında torunuyla geziyor. Diğer altı torunu da yakında oyun oynuyor. “Huzur içinde yaşamak istiyoruz” diyen Kafodar, Rus askerlerinin kendi bölgelerine girdiğini ve yalnızca kendisinin değil, herkesin bu durumdan korktuğunu söylüyor. Kafodar, “Hiçbir şey söylemiyorlar, niye geldiklerini anlatmıyorlar. Bildiğim bir şey var, o da Ukraynalı değiller, bunlar Rus” diye konuşuyor.
Kafodar Özbekistan’da doğmuş, 2000 yılındaysa Kırım’a geri dönmüşler. Mudasir Kafodar’ın halen 93 ve 85 yaşında olan anne-babası 1944 yılında Sovyet diktatörü Jozef Stalin tarafından sürülenlerden. Ailesiyle ata topraklarındaki bu evi kendi elleriyle yapmışlar. Şimdiyse kaybetmekten korkuyorlar.
Tatarlar, Kırım’ın 2 milyonluk nüfusunun yüzde 12’sini oluşturuyor. Çoğu İkinci Dünya Savaşı sırasında Stalin tarafından Nazi Almanyası’yla işbirliği yaptıkları gerekçesiyle topraklarından sürüldü. Ancak Ukrayna 1991’de bağımsızlığını kazandıktan sonra toprakların geri dönmeye başladılar.
Kırım’ın çoğu Rusça konuşan nüfusunun aksine, Tatarlar Ukrayna’nın başkenti Kiev’de, Moskova yanlısı Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç’in devrilmesiyle sonuçlanan gösterilere destek verdi. Tatarlar, Ukrayna’nın bağımsızlığına destek veriyor ve Kırım’ı Ukrayna toprağı olarak görüyor. Ayrıca, Ukrayna’nın da Avrupa Birliği’ne girmesini istiyorlar.
Sokaklarında Rus askerlerinin gezdiği Kırım, şimdi Moskova’nın nüfuz alanı altına girme tehlikesi altında.
Kafodar gibi Tatarlar için tek korkulan şey Rus askerleri değil.
Saldırı söylentileri artıyor
Ukrayna’nın 20 yıl önce bağımsızlığını kazanmasından bu yana Kırım Tatarları, yarımadada Ruslar’la birlikte sıkıntı içinde yaşadı. Yarımada nüfusunun yüzde 60’ını oluşturan Ruslar, Kırım’ın Moskova’ya bağlanmasını istiyor.
Mudasir Kafodar, yakındaki Tatar köylerine saldırılar olduğu yolunda söylentiler duyduğunu söylese de RFE/RL muhabiri bu söylentileri bağımsız kaynaklardan doğrulayamadı. Ama yine de bu söylentiler ortalığı telaşa vermeye yetiyor. Kafodar bir baba-oğulun birkaç gün önce geceleyin kimliği belirsiz kişilerce dövüldüğünü ve hastanelik edildiğini söylüyor. Üstelik bu kimliği belirsiz saldırganların diğer Tatar köylerine saldıracağı ¬da söyleniyor.
Rus Kazakları ve diğer Moskova yanlısı milliyetçi gruplar Simferopol (Akmescit) sokaklarında “Rusya, Rusya” diye sloganlar atarken Kafodar ve Fontany 5 köyünde yaşayanlar kendilerince savunma önlemleri almaya çalışıyor. Geceleri köyden 20’şer kişi gözcülük yapıyor.
Kafodar köylülerin silah taşımadığını söylüyor ve olası saldırganların da aynı derecede barışçıl olduğunu umuyor. “Biz Kırım Tatarıyız, burada yaşarız” diyen Kafodar, Kırım’da yaşanan ayaklanmayı ve askeri faaliyetleri gereksiz buluyor. “Biz barışçı insanlarız” diyen Kırım Tatarı, “Ne kötü bir şey planlıyoruz, ne de ağzımızdan bir söz çıkıyor” diye konuşuyor.
Simferepol’deki Tatar liderlerse gergin ama kararlı bir bekleyiş içinde. Kırım Tatar Meclisi üyeleri, yaşanan gelişmeleri kendi arlarında tartışıyor. Meclis üyelerinden Ali Hamzi, “Putin Kırım’ı işgal kararı almış gibi görünüyor” diyor. Hamzi’ye göre Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Kırım’la yetineceğe benzemiyor ve Ukrayna’da Ruslar’ın yaşadığı doğu bölgelerine de asker gönderebilir. Hamzi, Kırım’ın ne Ukrayna, ne de Rus toprağı olduğunu, ‘Tatar toprağı’ olduğunu ve ne olursa olsun Kırım’ı terk etmeyeceğini söylüyor.