Pandemide en fazla can kaybının yaşandığı bölge olan Latin Amerika ve Karayipler’de bugüne kadar kayıt altına alınan vaka sayısı 14 milyonu, can kaybı ise 471 bini aşmış bulunuyor. Derin sosyo-ekonomik ve siyasal sorunların yaşandığı bölgede, son haftalarda tartışılan konulardan biri de yaklaşık 630 milyon Latin Amerikalı’nın hangi aşıya, ne zaman erişebileceği.
Zengin olmayan ülkelerin de aşıya erişimini kolaylaştırmak amacıyla Dünya Sağlık Örgütü tarafından oluşturulan Covax’ın, gelecek yıl içinde Latin Amerika’da her 5 kişiden birine ücretsiz aşı sağlayacağı tahmin ediliyor. 630 milyon kişinin aşılanma maliyeti ise yaklaşık 10 milyar dolar olarak hesaplanıyor.
Brezilya Oxford/AstraZeneca aşısı üretmeyi planlıyor
213 milyon kişinin yaşadığı Brezilya, 181 bini aşan can kaybıyla, ABD’den sonra dünyada en fazla ölümün yaşandığı ülke olarak dikkat çekiyor. 700 binin üzerinde aktif vakanın bulunduğu ülkede 2021’de bütün Brezilyalılar’a aşı yapılması planlanıyor.
Brezilya hükümeti 40 milyon dozu Covax’tan olmak üzere, gelecek yıl için 160 milyon dozaşı için AstraZeneca ile anlaştı. Ayrıca Pfizer’a da 70 milyon doz aşı için niyet mektubu imzalandığını duyurdu.
Brezilya AstraZeneca ile yaptığı anlaşma gereği 93 milyon dolar karşılığı önce 30 milyon aşı satın alacak. Aşının olumlu yanıt vermesi durumunda ise AstraZeneca Brezilya’ya 2021 Haziran ayına kadar 70 milyon doz daha verecek.
AstraZeneca ile yapılan anlaşma, aynı zamanda aşının Brezilya’da üretilmesi için gerekli teknoloji transferi yapılmasını da içeriyor. Sağlık Bakanı Eduardo Pazullo, hedeflerinin 2021 sonuna kadar Brezilya’da 160 milyon AstraZeneca aşısı üretmek olduğunu duyurdu.
Meksika’da her ay 10 milyon kişiye ücretsiz aşı
130 milyona yakın nüfusuyla Latin Amerika’nın en büyük ikinci ülkesi Meksika 115 bini aşan can kaybıyla en fazla ölümün yaşandığı dört ülke arasında yer alıyor. Toplam vaka sayısının 1 milyon 250 bini aştığı ülkede şu anda 210 binin üzerinde aktif vaka bunuyor.
Meksika geçtiğimiz günlerde Pfizer-BioNTech aşısının kullanımına onay vererek Latin Amerika’da aşıya izin veren ilk ülke oldu. Meksika’da aşılama işlemleri 21 Aralık’ta öncelikle 125 bin sağlık çalışanına yapılarak başlayacak.
2021’de her ay 10 milyon kişiyi ücretsiz olarak aşılamayı planlayan Meksika, Pfizer şirketi ile 34,4 milyon; Oxford ve AstraZeneca ile 77,4 milyon doz aşı için anlaşmalar yaptı. Geçtiğimiz hafta Çinli CanSino Biologics firması ile 35 milyon doz Ad5-nCoV aşısı için anlaşma yapan Meksika, bir süredir Rus Gamaleya şirketi ile de 32 milyon doz Sputnik V aşısı temin etmek için görüşmeler yapıyor. Meksika’nın Covax’tan 51,5 milyon aşı temin etmesi bekleniyor.
Şili: Kişi başına düşen aşı rezervi en yüksek Latin Amerika ülkesi
Vaka sayısının 575 bini, can kaybının ise 15 bini aştığı 20 milyonluk Şili, Küresel Sağlık İnovasyon Merkezi (GHIC) verilerine göre 84 milyon aşı rezervi ile Latin Amerika’da kişi başına düşen aşı miktarının en yüksek olduğu ülke. GHIC, Şili aşı rezervlerinin 60 milyondan fazlasının Çin’in geliştirdiğiSinovac aşısı olduğunu belirtiyor.
Şili hükümeti ayrıca 10 milyon doz Pfizer-BioNtech ve 4 milyon doz AstraZeneca-Oxford aşıları temin edildiğini açıkladı. Ayrıca Covax’tan yaklaşık 7,6 milyon aşı bekleniyor.
Venezuela’da aşı Ocak ayında başlıyor
Resmi verilere göre 108 bin vaka ve 960 can kaybı ile Latin Amerika’da pandemiden en az etkilenen ülkelerden olan 30 milyon nüfuslu Venezuela, geçtiğimiz ay Rusya ile 10 milyon doz Sputnik V aşısı için anlaşma yapıldığını açıkladı.
Venezuelalı yetkililer yılın ilk çeyreğinde 10 milyon aşı temin etmek için ayrıca Rusya, Küba ve Dünya Sağlık Örgütü’yle görüşmeler yapıldığını beyan ediyor.
Cumhurbaşkanı Nicolas Maduro, Sputnik V aşısının ilk partisinin Ocak ayında Venezuela’ya ulaşacağını ve en geç Mayıs ayına kadar da 10 milyon aşının temin edileceğini belirtiyor.
Venezuela, Rusya ile yaptığı anlaşma gereği ülkesinde Sputnik V aşısı üreterek Latin Amerika ülkelerine aşı ihraç etmeyi planlıyor.
Arjantin
Toplam vakanın 1,5 milyonu, can kaybının 41 bini aştığı 45 milyon nüfuslu Arjantin, Latin Amerika’da Brezilya’nın ardından pandemiden en fazla etkilen ülke konumunda.
Arjantin 22 milyon doz AstraZeneca ve 10 milyonu Şubat ayına kadar teslim edilmek üzere 25 milyon doz Rus Sputnik V aşısı satın aldı.
Pfizer ve Janssen ile de görüşmelerde bulunan Arjantin’de 300 bin kişinin aşılanma sürecine bu yılsonundan önce başlanacağı duyuruldu.
Her üç kişiden birinin ayda 100 doların altında bir gelire sahip olduğu Latin Amerika’da pandemiyle birlikte artan sosyo-ekonomik sorunların yüzbinlerce kişinin aşıya zamanında erişimini olumsuz etkileyebileceği belirtiliyor.