Lewy: 'Satılık Bilimadamı Yakıştırması Kabul Edilemezdi'

1915 olaylarının soykırım olarak nitelenemeyeceğini savunan Profesör Guenter Lewy'i Türkiye hesabına çalışmakla suçlayan Southern Poverty Law Center aleyhine açılan dava uzlaşma yoluyla sonuçlandı. Amerika’nın Sesi’nin sorularını yanıtlayan Profesör Guenter Lewy adının temizlendiğini ve “sorgulama özgürlüğü” açısından bir başarı sağlandığını söylüyor.



1915 Ermeni tehcirinin soykırım olarak nitelenemeyeceğini savunan Guenter Lewy, Türkiye hesabına çalışmakla suçlanmıştı. Medeni hakları savunan bir kuruluş olan Southern Poverty Law Center, iftira davasının açılmasından iki yıl sonra Profesör Guenter Lewy'den özür diledi ve dergisinde yayınlanan ifadeleri geri aldığını açıkladı. Lewy'ye ayrıca tazminat ödendi.

Profesör Lewy'i temsil eden Türk Amerikan Hukuki Savunma Fonu'ndan avukat Bruce Fein, önceki gün Amerika Türk Koalisyonu’nda yapılan basın toplantısında dava sonucunun etkilerini şöyle değerlendirdi: “Ermeni tezlerinden farklı bir yaklaşımı benimseyenlerin rüşvet aldığı veya akademik olarak dürüst olmadıklarını varsayımı reddedilmiş oldu. Bu uzlaşma sonucu Southern Poverty Law Center gibi saygın bir kuruluş bunun böyle olmadığını açıkladı. İkinci olarak bu davanın sonucunda Profesör Lewy kendi bulgularını savunma imkanına kavuştu. Biliyorsunuz Profesör Lewy kimsenin öldürülmediğini veya bir trajedi yaşanmadığını savunmuyor. Her iki tarafta da ölümler olduğunu kabul ediyor. Ancak Osmanlı hükümetinin Ermeni nüfusunu tamamen ya da kısmen yok etmeyi planladığına, böyle bir niyeti olduğuna dair tarihi bir kanıt bulunmadığını savunuyor. Son olarak bu tezi savunan birçok saygın bilim adamı olduğunu teyit ettiler. Bu dava sonucunun tarihi olayların soruşturulması açısından emsal oluşturacağını düşünüyoruz. Uzlaşma sonucundan çok memnunuz. Tarihin sorgulanması açısından bir başarı elde ettiğimizi düşünüyoruz. Tarihi gerçeklerin siyasi etkiler ve baskılarla değil, araştırmayla belirlenmesi büyük önem taşıyor.”

“Osmanlı Türkiyesi’nde Ermeni Katliamları: Tartışmalı Bir Soykırım” başlıklı kitabın yazarı Profesör Lewy, Southern Poverty Law Center’ın kendisini ajanlıkla suçlamakla akademik dürüstlüğünü sorguladığını ve bunun kabul edilemez olduğunu söyledi: “Bir bilim adamı olarak benim itibarım açısından çok önemli bir davaydı. Satılık bir bilim adamı, yabancı bir hükümeti veya herhangi bir baskı grubunu memnun etmek için yazı yazan biri olarak bilinmek son derece onur kırıcı bir şey. Satılık bir bilim adamı bir bilim adamı değildir. Dolayısıyla ilk dürtüm adımı temizlemekti. Ama burada daha büyük bir mesele var: sorgulama özgürlüğü. Yaygın bir kanıyı sorgulamak mümkün olmalıdır ve bunun karşılığında ajanlık suçlamasıyla karşı karşıya kalınmamalıdır. Umudum bu dava sonucu tehdit edilmiş veya sindirilmiş olan başkalarının da sesini duyurabilmeleridir.”

Amerika’nın Sesi’nin sorularını yanıtlayan Profesör Lewy akademisyenler arasındaki havayı şöyle anlatıyor: “Ne yazık ki, Ermeniler 1915 yılındaki trajedinin kendi anlattıkları gibi gerçekleştiği konusunda medyanın önemli bir kısmını ikna etti. Bunu sorgulayan her kimse “inkarcı” olarak damgalandı. Bu baskılar mevcut. Bunun tersini yayınlamak zorlaştı. Yani bu konuda bir tehdit havası var.”

Profesör Lewy, 1915 olaylarının nasıl niteleneceği konusunda Ermeni tezlerinin “yaygın bir kanı” olduğunu söyledi. Peki, Osmanlı İmparatorluğu’nda 1915 yılında Ermenilere soykırım uygulandığı kanısı nasıl yaygınlaştırıldı?

Lewy şöyle diyor: “Bunun temel nedeni Türk tarafının kendi tezini etkili bir şekilde anlatamamasından kaynaklanıyor. Haklı bir davaları var ancak bunu anlatmakta son derece yetersizler. Bunun karşısında kamuoyunun ikna edilmesinde Ermeniler son derece başarılı bir tutum sergiledi.”

Profesör Lewy Ermeni soykırımı iddiaları konusundaki yaygın kanıya rağmen Ortadoğu ve Türk tarihçilerinin çoğunluğunun soykırım nitelemesini sorguladığını düşündüğünü söylüyor. Lewy, tarihçiler arasında bir anket yapılsa bu sonucun ortaya çıkacağını savunuyor.