NEW YORK – Geçtiğimiz yıl İran'a giderken Batı Afrika’daki ada ülkesi Cabo Verde'de yakıt ikmali sırasında tutuklanan, iki hafta önce ABD’ye iade edilen, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun kara kutusu Alex Saab (Saab Moran Alex Nain), Florida Güney Bölge Mahkemesi’nde başlayan yargılanma sürecinde Pazartesi günü ilk kez kendisini yargılayacak hakim Robert N. Scola’nın karşısına çıkacak. 49 yaşındaki Saab'ın avukatları, ABD suçlamalarını siyasi olarak nitelendiriyor. Ailesi de Saab'ın ABD tarafından kaçırıldığını iddia ediyor.
ABD’ye iade edilen Saab, 18 Ekim’de prosedür gereği Sulh Hakimi J.O. Sulivan’ın karşısına zoom konferansı aracılığıyla çıkmış, hakkında hazırlanan iddianamede kendisine isnat edilen suçlamalar yüzüne okunmuştu.
Saab’ın Avukatı Henry Phillip Bell Reuters'e yaptığı açıklamada, Pazartesi hakim karşısına çıkacak olan müvekkilinin kara para aklama suçlamalarını kabul etmeyeceğini söyledi. Saab, hakkında hazırlanan iddianamede Venezuela’dan 350 milyon doları aşkın kara parayı aklamakla, kara para aklamak için komplo kurmakla suçlanıyor.
Saab’ın suçlamalarının yüzüne okunduğu duruşma zoom üzerinden sanal yolla yapılmıştı. Çok sayıda gazeteci zoom üzerinden yapılan toplantıyı izlemişti. Saab, avukatları aracılığıyla pazartesi günü yapılacak ilk duruşmada izleyici sayısını sınırlı tutmasını talep etti.
Gıda karşılığında altın ticaretinin beyni
Saab, Türkiye’nin de içinde bulunduğu, Venezuela hükümetinin gıda karşılığında altın programının beyni olarak biliniyor. ABD Maliye Bakanlığı Saab'ı, Türkiye, BAE gibi farklı ülkelerde kendisi ve iş ortaklarıyla birlikte kurduğu paravan şirketler ve karmaşık bir ağ aracılığıyla Maduro ve müttefiklerini zenginleştiren geniş bir yolsuzluk, kara para aklama ağının organizatörü olarak tanımlıyor.
Amerikan Maliye Bakanlığı’nın Yabancı Varlıklar Kontrol Dairesi’nin (OFAC) iddialarına göre, Venezuela Devlet Başkanı Maduro’nun kurduğu halka gıda yardımı sağlayan programı CLAP ‘Yerel Tedarik ve Üretim Komiteleri aracılığıyla Venezuela’ya ithal edilen gıda ürünlerinin karşılığında altın satımında büyük yolsuzluklar yapıyor.
OFAC’a göre bu ağı Alex Saab yönetiyor. Saab ve ortakları Venezuela'nın açlıktan ölmek üzere olan nüfusunu sömürmek için acımasızca kullandıkları geniş çaplı bir yolsuzluk ağını yönetiyor.
CLAP programı aracılığıyla Maduro ve aile üyelerinin fakir ve zor durumda olan Venezuela halkının paraları çalınıyor. CLAP programında yapılan uluslararası yolsuzluklarla Maduro’nun yakın çevresini beslediği yorumları yapılıyor.
Amerikalı hukukçular, şimdilik hakkındaki suçlamaları kabul etmeyen Saab’ın bir süre sonra fikir değiştirebileceğini iddia ediyor. ABD’de federal mahkemelerde yargılanan sanıkların yüzde 95’inin savcılıkla anlaşarak itirafçı olduğu belirtiliyor.Pazartesi günü çıkacağı mahkemede hakkındaki suçlamaları kabul etmeyeceği belirtilen Saab’ın ilerleyen dava sürecinde itirafçı olması halinde aralarında Türkiye’nin olduğu birçok ülkedeki üst düzey yöneticilerin de başının büyük derde gireceği belirtiliyor.
Türkiye’de paravan şirket
OFAC kayıtlarına göre, Saab ve iş ortakları Türkiye’de bir paravan şirket kurmuşlar. Yine bu kayıtlara göre, Türkiye’de kayıtlı olan Mulberry Proje Yatırım Anonim Şirketi, yanıltıcı ve şüpheli işlemler ve yolsuzluklar yapıyor.
OFAC, Türkiye’de kurulan bu şirketin Venezuela hükümeti tarafından yönetildiğini ve Saab’ın organize ettiği yolsuzluk, rüşvet ve kara para aklamanın bir parçası olarak değerlendiriyor.
Venezuela hükümetinin, Mulberry AŞ’yi Saab'ın CLAP yolsuzluk ağının bir parçası olarak Türkiye'de altın satışı için yapılan ödemeleri kolaylaştırmak için kullandığını belirtiliyor.
Venezuela- Türkiye altın ticareti
2018 yılı başından itibaren Venezuela hükümetinin döviz sıkıntısı artınca, hükümet, gıda malzemesi sağlanması için yapılan sözleşmeler dahil olmak üzere bazı kontratların ödemesinin yapılması için altın kaynaklarını kullanmaya başladı. 2019 yılı Temmuz ayında Amerikalı yetkililer Saab’ın, Venezuela hükümetinin Türkiye’ye altın satışı için bir yapı kurmak üzere, Venezuela Sanayi ve Ulusal İmalat Bakanı olan El Aissami gibi Venezuela hükümeti yetkilileriyle birlikte çalıştığını açıkladı.
ABD’li yetkililer bundan 2,5 yıl önce, Venezuela’nın Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri ile yaptığı altın ticaretini de mercek altına aldı. 2018 ve 2019 yıllarında, Venezuela ve Türkiye arasındaki altın ticareti takip edilmiş, Maduro rejimiyle iş yapan ülke ya da şirketlerin ABD yaptırımlarını ihlal ettikleri gerekçesiyle dolaylı yaptırımların hedefi olup olmayacağı sorusu gündeme gelmişti.
“Ankara bizimle iş birliği yapmıyor”
O dönem ABD Dışişleri Bakanlığı’nın İran ve Venezuela özel temsilcisi olan Elliot Abrams, 2019 yılında yaptığı açıklamalarda, Türkiye’yi Maduro rejimiyle yaptığı altın ticareti konusunda uyardıklarını, Ankara’dan istedikleri düzeyde işbirliği görmediklerini söyledi.
Bu açıklamadan birkaç ay sonra ABD Maliye Bakanlığı’na bağlı OFAC, Venezuela altınının Türkiye’de satışıyla ilgili olarak İstanbul’daki Mulberry Proje Yatırım Şirketi'ni yaptırım listesine aldığını açıklamıştı. Türkiye o dönemde ABD’li yetkililerden gelen bu açıklamalara, "Türkiye Venezuela ile ticaretini uluslararası ticaret kurallarına uygun ve şeffaf şekilde yürütmektedir" diyerek karşı çıktı.
OFAC’a göre, Venezuela’daki altının bir kısmı rafine edilmek üzere başkent Caracas’a gönderiliyor ve daha sonra da Venezuela Merkez Bankası’na satılıyor ve Venezuela dışına ihraç ediliyordu.Altının daha sonra Birleşik Arap Emirlikleri ve Türkiye gibi ülkelere uçakla götürüldüğü ve Türkiye’de bulunan şirketlerin Venezuela hükümetinden altın satın aldığı, paranın Türkiye’deki hesaplara yatırıldığı ve sonrasında da bu paraların Venezuela Merkez Bankası’nın Türkiye’deki hesaplarına transfer edildiği iddia ediliyor.