Geçen Mayıs’ta İsrail komandoları, Gazze ablukasını kırmaya çalışan 9 Türk vatandaşını öldürmüştü. Olay, iki eski yakın müttefik arasındaki ilişkileri en düşük düzeye indirdi. Mavi Marmara baskınının yıldönümünü yaklaşırken ablukayı kırmak için Gazze’ye ikinci bir yolculuk planlanması yeni bir kriz olasılığı yarattı.
Mavi Marmara olayı geçen yıl Türkiye’de ülke çapında protestolara yolaçtı. Gazze ablukasını kırmaya çalışan gemilerden biri olan Mavi Marmara’da 9 Türk vatandaşı öldürülmüştü. Bir yıl sonra geçen Mayıs’taki girişimi örgütleyen İnsani Yardım Vakfı yeni bir ablukayı kırma yolculuğu planlıyor.
Vakfın başkanı Bülent Yıldırım, yolculuk hazırlıklarının tamamlandığını, filoda her Avrupa ülkesinden bir geminin yer alacağını söylüyor:
Geçen yıl, Türk vatandaşlarının meşru savunma yaptıklarını öne süren İsrail komandoları tarafından öldürülmesi Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkileri ağır bir krize sokmuştu. 12 ay sonra, ilişkilerde hala elle tutullur bir düzelme görülmüyor. Türkiye ölenler için tazminat ödenmesi ve özür dilenmesini isterken İsrail her iki talebi de reddediyor.
Yeni filo hazırlığı üzerine İsrail Büyükelçisi Gaby Levy Türk hükümetini girişimi durdurmaya çağırdı. Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Selim Yenel, hükümetin yapabileceği fazla birşey olmadığını söylüyor.
Bunun bir hükümet girişimi olmadığını savunan Yenel, gerginlikten kaçınmak için ellerinden geleni yaptıklarını belirtiyor. Bunun bir bir sivil toplum girişimi olduğunu vurgulayan Selim Yenel, ilkini önleyemedikleri gibi ikincisini de önleyemeyeceklerini söylüyor. Yenel, filo yola çıktığında kendilerinden sağduyulu davranmalarını isteyeceklerini, ancak aynı sağduyuyu İsrailliler’in de göstermesi gerektiğini vurguluyor.
İktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi ile filoyu örgütleyen İslamcı yardım kuruluşu arasında yakın ilişki olduğunu öne süren İstanbul Üniversitesi’nden Profesör Nuray Mert, Türk hükümetinin müdahale edebileceği görüşünde. Mert, yeni filo girişiminin Türk-İsrail ilişkilerinde düzelme şansını ortadan kaldıracağı uyarısında bulunuyor.
Yolculuğun ilişkileri düzeltme şansını erteleyeceğini vurgulayan Profesör Mert, hükümetin her iki girişimi de örgütleyen kişilerle yakın ilişkisi olduğunu herkesin bildiğini bu nedenle hükümetin kendilerini durdurabileceğini savunuyor.
Ancak İsrail’e karşı sert tavır takınmak, Türk iç politikasında özellikle Adalet ve Kalkınma Partisi’nin tabanında puan getiren bir olay. Bu görüşü savunan Habertürk gazetesi yazarlarından Profesör Soli Özel, Haziran’daki seçim gözününe alındığında bunun önemli bir unsur olduğunu söylüyor.
Türk hükümetinin seçim öncesi İsrail’e boyun eğdiği izlenimi veren hiçbir adım atmayacağını belirten Özel, yolculuğun olaysız geçmesi ve iki tarafın da bu kez biraz daha akıllı davranması umudunu dile getiriyor.
Gözlemciler, Suriye’nin karıştığı bir sırada bölgenin yeni bir krize ihtiyacı olmadığı uyarısında bulunuyor. Ancak filonun önümüzdeki haftalarda yola çıkmasıyla yeni bir kriz yaşanması olasılığı da güçleniyor.