Mısır’ın, İsrail ve Hamas arasındaki savaşı sona erdirmeye yönelik önerisi saldırıların yoğunlaştığı günlerde geldi ancak tarafları tatmin etmedi. İsrail ve Hamas planı yine de tamamen reddetmekten kaçındı. Plan, Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırılarını durdurmak için yeni bir diplomasi turu olasılığını gündeme getiriyor.
Mısırlı üst düzey bir yetkili ve plan hakkında bilgi sahibi Avrupalı bir diplomata göre, Mısır'ın planı aşamalı olarak rehinelerin serbest bırakılmasını ve Gazze Şeridi ile işgal altındaki Batı Şeria'yı yönetecek uzmanlardan oluşan bir Filistin hükümetinin kurulmasını öngörüyor.
Teklifle ilgili Associated Press haber ajansına konuşan Mısırlı bir yetkili, ayrıntıların Körfez ülkesi Katar'la birlikte çalışıldığını ve İsrail, Hamas, ABD ve Avrupa hükümetlerine sunulduğunu söyledi. Mısır ve Katar İsrail ve Hamas arasında arabuluculuk yaparken, ABD İsrail'in en yakın müttefiki ve bölgedeki kilit güçlerden biri.
Netanyahu: "Mücadeleyi genişletiyoruz, bu uzun bir savaş olacak"
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu teklif hakkında doğrudan yorum yapmadı. Ancak Likud Partisi üyelerine yaptığı konuşmada, 7 Ekim'de Hamas'ın İsrail'in güneyine düzenlediği ve 1200 kişinin ölümüne, 240 kişinin de rehin alınmasına yol açan saldırıya yanıt olarak başlatılan İsrail saldırısını sürdürmeye kararlı olduğunu söyledi. Netanyahu, "Önümüzdeki günlerde mücadeleyi genişletiyoruz ve bu uzun bir savaş olacak" dedi.
Pazartesi günü Wall Street Journal gazetesinde yayınlanan bir köşe yazısında ise Netanyahu, barışın üç ön koşulunun Hamas’ın yok edilmesi olduğunu yineledi, “Gazze askerden arındırılmalı ve Filistin toplumu radikallikten arındırılmalı” dedi.
Hamas çatışmalar boyunca İsrail'e roket atmaya devam etti. Pazartesi günü geç saatlerde güneydeki Aşkelon kentinde hava saldırısı sirenlerini tetikleyen bir roket yağmuru başlattı. AP'nin yayınladığı videoda İsrail'in roket savunma sistemi tarafından birkaç roketin engellendiği görülüyor. Olayda herhangi bir hasar ya da yaralanma bildirilmedi.
Mısır’ın önerisi ve tarafların hedefleri arasındaki açmazlar
Mısır'ın önerisi İsrail'in ilan ettiği Hamas'ı ezme ve yok etme hedefinin gerisinde kalıyor. Ayrıca İsrail'in savaştan sonra Gazze üzerinde uzun bir süre askeri kontrolü sürdürme amacıyla da ters düşüyor.
Ancak Netanyahu, Gazze'de esir tutulan 100'den fazla İsrailli rehineyi evlerine getirecek bir anlaşmaya varması için ülke içinde ağır bir baskıyla karşı karşıya.
Parlamentoda yaptığı bir konuşma sırasında savaşa devam etme sözü veren Netanyahu, rehine yakınlarının tepkisini çekti. Başbakan’ın sözünü kesen grup, sloganlar atarak, rehinelerin derhal geri getirilmesi çağrısında bulundu.
Kara harekâtında ölen İsrailli askerlerin sayısının artması da kamuoyunun savaşa verdiği desteği zayıflatıyor. İsrail ordusu dün iki askerin daha öldüğünü ve savaşta ölen toplam asker sayısının 156'ya yükseldiğini duyurdu.
Hamas öneriye resmi bir tepki vermedi. Ancak Hamas'ın son 16 yıldır Gazze'yi kontrol ettikten sonra iktidarı bırakmayı kabul edip etmeyeceği belirsiz.
AP’nin Hamas kaynaklarına dayandırdığı açıklamalara göre, örgüt İsrail’in saldırıları tamamen sona ermeden müzakere etmeyeceğini belirtiyor ve Hamas'ın "kısa bir süre için geçici ya da kısmi bir ateşkesi" kabul etmeyeceğini beyan ediyor.
Mısır’ın barış planında neler var?
Mısır'ın önerisi sadece savaşı sona erdirmek için değil aynı zamanda savaş sonrası için de bir taslak sundu.
Mısırlı yetkili, iki haftaya kadar sürecek bir ateşkes çağrısında bulunarak, İsrail hapishanelerindeki 120-150 Filistinli tutuklunun serbest bırakılması karşılığında Hamas'ın aralarında kadın, hasta ve yaşlıların da bulunduğu 40 ila 50 rehineyi serbest bırakmasını önerdiklerini paylaştı.
Mısır ve Katar'ın ayrıca, Hamas ve uluslararası alanda tanınan karşıt Filistin yöneticileri de dahil olmak üzere tüm Filistinli gruplarla birlikte çalışarak bir uzmanlar hükümeti kurulması önerisi de planda yer buluyor.
Filistinli gruplar başkanlık ve parlamento seçimleri için çalışırken, hükümetin Gazze ve Batı Şeria'yı bir geçiş dönemi boyunca yönetmesi öneriliyor.
Bu arada İsrail ve Hamas'ın kapsamlı bir “hepimiz için" anlaşmasını müzakere etmesi önerilirken, bu öneri, İsrail'deki tüm Filistinli tutuklulara karşılık kalan tüm rehinelerin serbest bırakılmasının, yanı sıra İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesini ve Filistinli militanların İsrail'e yönelik roket saldırılarını durdurmasını içerecek.
Filistin kaynaklı rakamlarına göre 8 binden fazla Filistinli güvenlikle ilgili suçlamalar ya da mahkumiyetler nedeniyle İsrail tarafından tutuluyor. Bazıları İsraillilere yönelik ölümcül saldırılardan hüküm giymiş durumda.
Mısır ve İran Dışişleri Bakanları görüştü
Mısır Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, Mısır Dışişleri Bakanı Semih Şükrü Pazartesi günü İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile Gazze'deki savaş hakkında telefonda görüştü. Açıklamada kapsamlı bir ateşkes sağlanması yönündeki çabaların ele alındığı belirtildi.
Washington ve Beyaz Saray Mısır'ın önerisi hakkında yorum yapmayı reddetti. AP kaynakları, ABD'li yetkililerin daha fazla rehinenin serbest bırakılması için Mısır ve Katar ile yakın temas halinde olduğunu ve çeşitli teklifler ortaya konduğunu paylaştı.
ABD kaynakları, Mısır’ın önerisinin olumlu bir işaret olarak görülmesine karşın ABD'nin bunun bir ilerleme sağlayacağına şüpheyle yaklaştığını söyledi.
Magazi mülteci kampında en az 106 kişi hayatını kaybetti
Mısır teklifi, İsrail hava saldırılarının Gazze'nin orta ve güney kesimlerini yoğun bir şekilde vurduğu sırada geldi.
Magazi mülteci kampına önceki gece düzenlenen İsrail saldırısında en az 106 kişinin öldü. Bu da İsrail'in hava harekatının en ölümcül saldırılarından biri olarak kayda geçti.
Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Örgütü Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus Pazartesi günü saldırının olduğu yerin yakınındaki El Aksa hastanesini ziyaretinin ardından, ”Hastane, yatak kapasitesinin ve personelinin kaldırabileceğinden çok daha fazla hasta kabul ediyor. Birçoğu bu bekleyişten sağ çıkamayacak" dedi.
Savaş Gazze'nin büyük bölümünü harap etti. Hamas kontrolündeki Gazze'deki sağlık yetkililerine göre, şu ana kadar 20 bin 600'den fazla Filistinli öldürüldü ve bölgedeki 2 milyon 300 bin insanın neredeyse tamamı yerinden edildi.
BM yetkilileri, İsrail'in bölgeye çok kısıtlı erzak girmesine izin veren kuşatması altındaki nüfusun dörtte birinin açlıktan öldüğü uyarısında bulundu.