Rusya’nın Kırım’ı topraklarına dahil etmesinin ve bölgedeki Rus askeri varlığının olağan düzeyin çok üstüne çıkmasının ardından doğu kanadına yönelik güvenlik önlemlerini ön plana çıkaran NATO, savunma ve caydırıcılık kapasitesini artırma amacıyla yeni bir adım daha atmaya hazırlanıyor. Alınan karar çerçevesinde Baltık ülkeleri ve Polonya’ya çok uluslu dört tabur gönderilecek.
NATO komutasında olacak ve 6-9 aylık rotasyon sistemiyle görev yapacak taburların bölgeye gönderilmesine ilişkin karar Brüksel’de bir araya gelecek NATO savunma bakanları tarafından resmiyete kavuşturulacak. Estonya, Litvanya, Letonya ve Polonya’ya konuşlandırılması öngörülen taburların daimi nitelikte olmayacağının altını çizen NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, bu adımın Ukrayna krizine geniş çaplı yanıtın bir parçası olduğunu belirtti. Stoltenberg, “Bu, NATO’nun her müttefikini korumaya hazır olduğu konusunda net bir sinyal verecek” dedi.
Taburların hangi ulusların güçlerinden oluşacağı ve konuşlandırma takvimine ilişkin detayların önümüzdeki ay Polonya’nın başkenti Varşova’da düzenlenecek NATO Zirvesi’ne kadar netleşmesi öngörülüyor. Toplam asker sayısı da henüz açıklanmazken NATO yetkilileri taburların 800-1000 askerden oluşmasının planlandığını belirtiyor. Bu da yaklaşık 4 bin askerlik bir güç anlamına geliyor. İlk etapta ABD, İngiltere ve Almanya’nın ön planda olması bekleniyor.
Taburların hepsinin farklı kompozisyona sahip olacağı ise netleşen konular arasında yer alıyor. NATO, savunma amaçlı hareket ettiği mesajını net şekilde veriyor. ABD NATO Daimi Temsilcisi Douglas Lute de, “Birkaç taburla işgal olmaz” diyerek NATO taburlarının savunma amaçlı olacağına dikkat çekti.
Polonya ve Baltık ülkeleri topraklarında daimi bir NATO varlığını tercih etse de şu aşamada bu yönde bir uygulama için gerekli zemin bulunmuyor. Bu ülkelerde daimi güç bulundurulması NATO ile Rusya arasındaki anlaşmalara aykırı bir durum yaratacağından İttifak bu opsiyonu devreye sokmaktan özenle kaçınıyor.
SAVUNMA HARCAMALARI İYİ YOLDA
NATO bir yandan yetenek ve kapasitelerini günün güvenlik koşullarına uydurmaya çalışıp gelecekte sıkıntı yaşanmasını engelleme amaçlı adımlar atarken diğer yandan da üye ülkeleri savunma harcamalarını belirlenen hedeflere ulaşmayı sağlayacak düzeye yükseltme konusunda teşvik ediyor. Stoltenerg bu konuda yıllardır yanlış yönde ilerlendiğini ancak artık doğru yönde ilerlenmeye başlandığını söyledi.
Stoltenberg, “Yıllar sonra 2015’te savunma harcamalarında yüzde 0.6 oranında bir artış gördük. 2016 beklentimizde de bir artış oldu. Bunlar cesaret veriyor. Şu anda 2016 yılı için savunma harcamalarında reel değişim beklentisi yüzde 1.5. Bu da 3 milyar dolarlık artış anlamına geliyor” dedi.
NATO, savunma harcamalarının üye ülkelerin gayri safi milli hasılalarının yüzde 2’si düzeyinde olmasını istiyor. Stoltenberg, 20 müttefik ülkenin bu yıl savunma harcamalarında artış yapmayı planladığını belirtirken halen olunması gereken noktanın gerisinde bulunulduğuna dikkat çekti. Yüzde 2 hedefini şu an sadece ABD, İngiltere, Polonya, Estonya ve Yunanistan tutturmuş durumda.