Corona virüsünün Omicron varyantının yayılması Avrupa ve ABD'de ivme kazanırken uzmanlar, 2022 yılı için pandemiden beklentilerini yeniden şekillendiriyor.
Sadece birkaç hafta önce uzmanlar, Alfa, Beta, Gama ve Delta varyantlarının yol açtığı enfeksiyon dalgalarından sonra ülkelerin 2022'de pandemiyi geride bırakmaya başlayacağını tahmin ediyordu. Pandemiden ilk kurtulmaya başlayacak ülkelerin enfeksiyonlar ve kitlesel aşılamayla Corona virüsüne en fazla maruz kalanlar olacağı düşünülüyordu.
Bu gibi ülkelerde Covid-19'un yerleşik bir hastalık haline gelmesi, 2021 yılının büyük çoğunluğunda sadece zengin ülkelerin erişim sağladığı aşıların 2022 sonuna doğru küresel nüfusun çoğunluğuna ulaşması tahmin ediliyordu.
Ancak Kasım ayı sonunda tespit edilen ve önceki varyantlara kıyasla çok daha çabuk bulaşan Omicron varyantının hızla yayılması, bu umutları suya düşürüyor.
Çok sayıda ülke şimdiden pandeminin daha önceki evrelerinde başvurdukları önlemlere geri dönmeye başladı. Seyahat kısıtlamaları, maske takma zorunluluğu, yaklaşan Noel öncesinde kalabalıklardan uzan durma tavsiyesi, bu önlemlerin başta gelenleri. Pandemide en başa dönülmesi gibi bir durum söz konusu olmasa da uzmanlar, Reuters haber ajansına, pandeminin en kötü dönemini geride bırakmak için dünya nüfusunun çok daha fazlasının aşılanması ya da enfeksiyonu geçirmesi gerektiğini söyledi.
Kanada'daki Saskatchewan Üniversitesi Aşı ve Bulaşıcı Hastalık Kurumu'ndan virolog Dr. Angela Rasmussen, "İnsanlar pandemiden bıktı. Ancak liderlerimizi bir an önce harekete geçirmek için acele etmezsek 2022 yılının 2021'de gördüklerimizin tekrarı olacağını düşünüyorum" dedi.
Covid belirli bölgelerde görülen yerleşik bir hastalık haline gelse de uzun yıllar boyunca yeni varyantlar ortaya çıkmaya ve mevsimsel salgınlar patlak vermeye devam edecek.
Johns Hopkins Üniversitesi Sağlık Güvenliği Merkezi'nden bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. Amesh Adalja, "Her zaman taban seviyede Covid vakaları, hastaneye yatışlar ve ölümler olmaya devam edecek. Çok sayıda insan henüz bu gerçekle yüzleşmedi" dedi.
Uzmanlar, virüsün hayatı aksatmayacak seviyede azalmasını umuyor. Ancak Covid-19'la yaşamak, virüsün bir tehdit olmaktan çıktığı anlamına gelmiyor.
Küresel kamu sağlığı girişimi Resolve to Save Lives'ın CEO'su ve ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nin (CDC) eski başkanı Dr. Tom Frieden, insanların yeni bir varyantın ortaya çıkması durumunda hayatını buna uyum sağlar hale getirmeye hazırlıklı olması gerektiğini söyledi.
Pandemi 2022'de sona erecek mi?
Bazı uzmanlar, bazı ülkelerin 2022'de pandemiden kurtulacağı yönündeki umudu henüz yitirmiş değil. Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre dünya genelinde 270 milyondan fazla kişi Covid-19 enfeksiyonuna yakalandı. Dünya nüfusunun yüzde 57'siyse en az bir doz aşıyla aşılandı. Bu korunma seviyesi, iki yıl önce mevcut değildi.
Johns Hopkins Üniversitesi'nden bulaşıcı hastalık epidemiyoloğu Dr. David Dowdy, "Kazanılan bu bağışıklık Omicron'a karşı yeterince iyi olmasa da değersiz olduğu anlamına gelmez. Bu bağışıklık ayrıca hiç enfekte olmamaya değil, ağır hastalık geçirmeye karşı çok daha etkili" şeklinde konuştu.
Şimdiye kadar aşıların Omicron'a karşı etkinliğine ilişkin araştırmaların çoğu, virüsü etkisiz hale getiren antikorlara odaklandı. Bu antikorlar virüse tutunup hücrelere girmesini ve hücreleri enfekte etmesini önlüyor. Tam aşılı kişilerden alınan kan numuneleri, Omicron'un antikorların virüsü etkisiz hale getirme özelliğinden sakınmayı öğrendiğini, aşı takviyesinin bu korumayı yeniden sağlayacağını gösteriyor.
Enfekte hücreleri yok eden ve bağışıklık sisteminin önemli unsurlarından biri olan T hücreleri de Omicron varyantını tanıyabilme özelliğine sahip. Çok sayıda uzman, virüse karşı bu ikinci korunma hattının hastaneye yatış ve ölümleri önleyeceği görüşünde.
New York Üniversitesi'nden bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. Celine Gounder, henüz aşılanmadıkları için çok sayıda kişinin virüse karşı savunmasız kalmaya devam ettiğini söyledi. Dr. Gounder, aşılanmanın yetersiz olması nedeniyle Covid-19'un pandemi olmaktan çıkıp bölgesel bir hastalık halini almasının uzun süreceğini kaydetti.
2022 yılında Covid-19'la yaşamak, yerel riskleri değerlendirmek, aşı, maske ve sosyal mesafe kurallarına uyarak korunmayı gerektirecek.