Dünyadaki yoksulluk ve eşitsizliğe karşı, siyasi, ekonomik ve insani mücadele vermeyi hedefleyen sivil toplum kuruluşu OXFAM, 2019 yılı raporunda, en yoksul ile en zengin arasındaki uçurumun giderek derinleştiğini ortaya koydu. Raporda, dünyanın en zengin 26 kişisinin gelirinin, en yoksul 3 milyar 800 milyon kişinin gelirine eşit olduğu ortaya çıktı. OXFAM'ın geçtiğimiz yıl yayınladığı raporda, aynı gelire sahip zengin sayısının 43 kişi olduğu, buna karşılık bir yıl içinde yoksulluğun hızla derinleştiği tespit edildi.
Merkezi Londra'da bulunan yardım kuruluşu Oxford Committe For Famine Relief (OXFAM), her yıl, Salı günü başlayacak ve Cuma gününe kadar sürecek Davos Ekonomik Forumu öncesi, geleneksel olarak hazırladığı "Küresel Eşitsizlik Raporunu" yayınladı. Pazartesi sabahı yayınladığı raporunda OXFAM, dünyada zenginliğin daha az sayıda kişi elinde toplandığına dikkat çekti.
"Uçurum küresel öfkeyi körüklüyor"
Fransız Liberation Gazetesi'nin "26 milyarder = 3.8 milyar kişi" manşetiyle duyurduğu raporda OXFAM, hükümetlerin adaletsiz vergi politikalarını kınadı ve zenginlerin daha fazla vergilendirilmesini istedi. Rapora ilişkin yazılı açıklama yapan OXFAM International Yönetim Kurulu Başkanı Winnie Byanyima, "Zengin ve yoksul arasında açılan uçurum, yoksullukla mücadeleyi engelliyor, ekonomiye zarar veriyor ve küresel öfkeyi körüklüyor," dedi. Uygulanan vergi politikalarının adil olmadığını belirten Byanyima, "Hükümetlerden zenginlerin ve şirketlerin üzerlerine düşen vergi paylarnı ödemelerini sağlamalarını," istedi.
Çarpıcı karşılaştırmalara yer verilen Oxfam'ın raporunda, dünyanın en zengin adamı olan Amazon'un patronu Jeff Bezos'un varlığının geçtiğimiz yıl 112 milyar Dolar'a ulaştığını, bu rakamın, açlıkla kıvranan Etiyopya'nın sağlık bütçesinin yalnızca yüzde 1'ine denk geldiğine dikkat çekiyor.
Dünyada zenginlerin geliri her gün 2.5 milyar dolar arttı
Rapora göre, geçtiğimiz yıl, dünyada milyarderlerin geliri 900 milyar dolar arttı. Bu da hergün 2.5 milyar dolar artış anlamına geliyor. Buna karşılık, dünya nüfusunun yarısına denk gelen en yoksul kesimin geliri ise yüzde 11 azaldı.
Küresel finansal krizin patlak verdiği 2008 yılından bu yana milyarder sayısı 2 katına çıktı. Oxfam, milyarderlerin gelir patlaması yaşamasının yanısıra, son yılların en düşük vergisini ödediklerine de dikkat çekti.
"Zenginler 1 dolarlık verginin yalnızca 4 kuruşunu ödüyor"
Fransa'da Sarı Yelekliler eylemlerinin de temel tartışma konusu olan "yoksuldan daha çok vergi alındığı" tespiti de Oxfam'ın raporunda geniş yer buldu. Rapora göre, yoksullar daha yüksek seviyede vergi ödüyor ve dünyada ödenen 1 dolarlık gelir vergisinin yanlızca 4 kuruşu zenginlerden alınıyor.
Oxfam, "Servet özellikle, az vergilendiriliyor. Eğer bu eğilim tersine çevirilirse, hükümetler, sağlık, eğitim gibi kamu hizmetlerini finanse etmek için yeterli kaynağa sahip olacaktır," uyarısında bulundu.
Vergi kaçakçılığına da dikkat çekilen rapora göre, dünyanın yarısından fazla kazanan az sayıdaki zengin, Brezilya ve İngiltere gibi ülkeler başta olmak üzere, yaklaşık 76 trilyon dolar vergi kaçırıyor. Buna karşılık dünyanın en yoksul yüzde 10'luk kesimi ise, geliriyle orantılı olarak, en yüksek vergiyi ödüyor.
Raporda, "Zengin ülkelerde 1970'lerde ödenen en yüksek servet vergisi oranı yüzde 62 iken, 2013'te bu rakam yüzde 38'e geriledi. Bu oran, dünya genelinde yüzde 28 olarak belirlendi. Zengin ülkelerde ödenen kurumlar vergisi ise 1981’de yüzde 49 iken, 2015’te yüzde 26’ya geriledi," tespitlerine de yer veriliyor.
Raporda, en zengin yüzde 1'in ödediği verginin yüzde 0,5 oranında artırılması durumunda, "şu an okula erişimi olmayan 262 milyon çocuğun eğitimini ya da 3 milyon insanın ölümünü engelleyebilecek sağlık hizmetlerini finanse etmek için," yeterli olacağının altı çizildi.
Dünya zenginlerden daha fazla vergi alınmasını tartışıyor
Amerika'dan Fransa'ya pek çok gelişmiş ülkede "zenginlerin daha fazla vergilendirilmesi" taleplerinin gündeme geldiği bir politik ve sosyal ortamda yayınlanan raporda, bu durumun dünyada sosyal patlamalara ve ekonominin kötüye gitmesine yol açacağı uyarısında bulunuyor. Oxfam, artık daha adil vergi politikaları uygulamanın zamanının geldiğine dikkat çekiyor.
Amerika'da demokrat milletvekili Alexandria Ocasio-Cortez, "zenginlerin yüzde 70 oranında vergilendirilmesini," önerdi. Fransa'da Sarı Yelekliler hareketinin tüm sözcüleri, Varlık vergisi ISF'i kaldıran Emmanuel Macron'dan bu vergileri yeniden getirmesini istiyor. Nobel Ekonomi ödülü sahibi ekonomist Paul Krugman, zengin ile yoksul arasındaki uçurumun giderilmesi çağrısı yapıyor. "21'inci Yüzyılda Kapital" kitabıyla bu uçuruma dikkat çeken Fransız ekonomist Thomas Piketty, uçurum kapatılmazsa yaşanacak ekonomik ve insani felaketlere dikkat çekiyor.
Oxfam-Solidarite temsilcisi Maaike Vanmeerhaeghe, "Dünya genelindeki seçilmiş yetkililer, hükümetler, eşitsizliği teşvik eden politikaların sorumluluğunu taşıyorlar. Artık daha derin bir şekilde vergi kaçakçılığına karşı mücadele başlamalı. Hükümetler küçük bir grup ayrıcalıklı insan için değil, herkes için daha iyi bir gelecek inşa etmelidir," uyarısında bulunuyor.