Amerika’da giderek sayıları artan Türk akademisyenler araştırmalarıyla ilgi çekiyor. Bunlardan biri de Amerika’nın saygın üniversitelerinden New York’taki Columbia Üniversitesi’nde ekonomi dersi verenProfesör Seyhan Erden. Profesör ErdenHülya Polat’ın sorularını yanıtladı ve Amerika’da okumak isteyen öğrencilere yol gösterecek önerilerde bulundu.
27 yıldır Amerika’da yaşayan Profesör Seyhan Erden, 12 yıldır Columbia Üniversitesi’nde ders veriyor. Lisans eğitimini İstanbul’da Boğaziçi Üniversitesi’nde alan Erden, daha sonra Wisconsin Üniversitesi’nde ekonomi master ve doktorası yapmış. Profesör Erden, “Zor oldu mu farklı bir kültüre alışmanız” sorusunu şöyle yanıtladı:
“Amerika’nın üç değişik yerinde yaşadım. New York’ta Amerika’ya alışmak sözkonusu değil çünkü New York çok fazla miktarda yabancısı olan bir şehir. Fakat ilk geldiğimde,Wisconsin’de, ki burası tam tipik Amerikan yeri. Orada tabii zorlandım. Çok yeniydim. Ama doktora yaparken yabancı ülkelerden çok arkadaşlarım oldu. Yine çok zor olmadı. Fakat şu anda kendimi ne tam Amerikalı ne tam Türk daha çok dünya vatandaşı olarak görmek istiyorum, görmeye çalışıyorum. Onun için yarı Türkiye’de yarı Amerika’da yarı da başka yerlerde olmaya çalışıyorum. Oralarda yaşayamasam da başka kültürlerden insanlarla tanışmak, konumak ve onları anlamaya çalışmak çok zevkli geliyor. New York’ta Columbia Üniversitesi’nde Türk öğrenci ve akademisyen sayısı hala çok büyük değil ama var, genellikle her sınıfında birkaç Türk öğrenci oluyor. Önümüzdeki sömestir de asistanım Türk olacak, bir doktora talebesi. Bana Türkiye’yi hatırlatacak ve rahatlatacak kadar Türk var.”
Profesör Seyhan Erden, ekonomiyineden seçtiğini de şöyle açıklıyor:
“Ben daha çok matematik konusuyla ilgiliydim hatta daha önce matematik bölümüne başladım. Fakat sonra biraz kuru geldi, onunla birlikte ne yapabilirim diye baktım. Ekonomi de o sıralar çok matematikselleşiyordu. Şimdi daha da matematikselleşti. Onun için matematikle ekonomiyi birleştirip o alanda ihtisas yapmak istedim.”
Columbia Üniversitesi’nde öğrencilerin ekonomi bölümüne ilgisinin son yıllarda çok arttığını söyleyen Profesör Erden, ekonominin üniversitenin en hızlı büyüyen bölümü olduğunu belirtti. Ekonometri ve matematiksel ekonomi dersleri veren Profesör Erden, Amerika’da eğitim görmek isteyen öğrencilere şu tavsiyelerde bulundu:
“Benim son zamanlarda hem kendi çocuklarım hem yeğenlerim bu aşamadan geçtikleri için verebileceğim tavsiyelerin başında derslerinin çok iyi olması geliyor. Maalesef genel imtihanlar da önemli. Mesela SAT gibi sınavlar var onlardan da çok yüksek not almaları lazım. Üniversiteye başvururken yazılan bir makale (essay) var, onunda güzel yazılması lazım ve kendilerinin yazması lazım. Benim tavsiyem, anne babalara da tavsiye edeceğim, çocuk kendi isterse gerçekten çok başarılı bir şekilde yapıyor. Ama eğer fazla iyi not ortalaması yok, fazla iyi notlar alamamış SAT’lerden, essay için başka birinden yardım alıyorsa onlar maalesef başarılı olamıyorlar. Dolayısıyla bunun tek garantisi çocuğun çok istemesi. Çocuk çok isterse hepsini beceriyor.”
Profesör Erden, “Dil bilmek işleri kolaylaştırıyor mu? Dil bilmeden gelmek ve başarılı olmak mümkün mü” sorusunu da şöyle yanıtlıyor:
“Dil için de bir TOEFL imtihanı alınıyor. Onu geçmeden gelemezler eğer Amerika’da okumak istiyorlarsa. Önce gelip dil öğrenmeleri lazım. Bu da aşağı yukarı 1-2 sene demektir. Dili belli bir yaştan sonra öğrenmek kolay değil tabii ama imkansız da değil.Eğer İngilizce bilmeden geliyorlarsa Amerika’ya en az iki senelerini dil öğrenmeye ayırmaları gerekiyor.”
Profesör Erden’e okulun, derslerin dışında boş zamanlarını nasıl geçirirdiğini de sorduk ve şu yanıtı aldık:
“Seyahat etmeyi seviyorum.Tabii ki herkesin yaptığı gibi kitap okumak, sinemaya gitmek gibi şeyleri de seviyorum. Spor yapmayı seviyorum. Kayak yapmayı seviyorum ama son senelerde pek yapamadım.”