ABD’li ve Rus yetkililerden oluşan heyetler Trump yönetiminin Ukrayna savaşını sona erdirmeye yönelik diplomatik çabası kapsamında Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da biraraya gelecek. Dışişleri Bakanı Marco Rubio Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman’la biraraya geldi.
Rusya ile görüşmeler, Başkan Donald Trump'ın geçen hafta Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ile telefonda görüşmesi ve başkanlık kampanyası sırasında sona erdirme sözü verdiği savaş konusunda üst düzey yetkililere müzakerelere başlama talimatı vermesinin ardından gerçekleşiyor.
Washington ile Gazze Şeridi'nin geleceği konusunda da görüşmeler yürüten Riyad, 20 Ocak'ta göreve başlayan Trump yönetimi ile Moskova arasındaki ilk temaslarda rol oynamış ve geçen hafta bir esir takasının gerçekleşmesine yardımcı olmuştu.
İlgili Haberler ABD Dışişleri Bakanı Rubio, Rusya-Ukrayna savaşı görüşmeleri için Suudi Arabistan'da
ABD- Rusya görüşmesinden beklentiler neler?
Yarın başlaması öngörülen görüşmelere ABD adına Dışişleri Bakanı Rubio, ulusal güvenlik danışmanı Mike Waltz ve Beyaz Saray temsilcisi Steve Witkoff katılacak.
Rus heyetinde de Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Kremlin dış politika danışmanlarından Yuri Uşakov’un yer alması bekleniyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce, Salı günü Suudi Arabistan'da üst düzey Amerikalı ve Rus yetkililer arasında yapılacak görüşmenin bir Trump-Putin zirvesine zemin hazırlayıp hazırlamayacağına ilişkin bir soru üzerine, “Sanırım daha fazla neler yapılabileceğine karar verilecek bir toplantı yapılacaksa, bunun arkasından başka şeyler de gelecektir ve ben bu toplantıya katılanların hepsinin bir şeyleri sonuçlandırma konusunda deneyimli olduğunu düşünüyorum” dedi.
Tammy Bruce, “Bu, Putin ve Başkan Trump arasında, belki de ilk adımın mümkün olup olmadığına dair yapılan ilk görüşmenin devamı niteliğindedir. İnsanların bunu ayrıntılarla ya da bir tür müzakerede ilerlemekle ilgili bir şey olarak görmeleri gerektiğini düşünmüyorum” diye ekledi.
İlgili Haberler ABD’nin Ortadoğu temsilcisi ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Ukrayna görüşmeleri için Suudi Arabistan’a gidiyor
Kremlin ne diyor?
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov ise Rus heyetinin temaslarıyla ilgili yaptığı açıklamada, “Salı günü Amerikalı mevkidaşlarıyla, öncelikle Rus-Amerikan ilişkilerini restore etmeye odaklanacak bir toplantı yapmaları bekleniyor. Bu görüşmede aynı zamanda Ukrayna'daki çözümle ilgili olası müzakerelerin hazırlanması ve iki başkan arasında bir toplantı yapılması da görüşülecek" dedi.
Peskov, Reuters haber ajansının Rusya'nın varlık fonu başkanı Kirill Dimitriv'in de ABD heyetiyle görüşeceği yönündeki haberine ve Putin ile Trump'ın bu ayın sonunda Suudi Arabistan'da yüz yüze görüşüp görüşmeyeceği sorusuna yorum yapmaktan kaçındı.
Kellogg: “Kimse Kiev’e barış anlaşması dayatmayacak”
ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg Salı günü yapılacak görüşmeye katılmayacak.
Kellogg, Pazartesi günü yaptığı açıklamada kimsenin Kiev'e bir barış anlaşması dayatmayacağını ve Washington'un gelecekteki Avrupalı barış güçleri için garanti verip vermeyeceğine ilişkin konuların daha sonra ele alınacağını söyledi.
Bu hafta Kiev'de Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski'yi ziyaret edeceğini söyleyen Kellogg, Brüksel'deki NATO karargahında gazetecilere yaptığı açıklamada, kimsenin "egemen bir ulusun seçilmiş liderine" bir anlaşma dayatmayacağını söyledi.
Ayrıca müzakerelere dahil olmak için baskı yapan Avrupalı müttefiklerle görüştüğünü belirten Kellogg, herkesin masaya oturmasının mümkün olmadığını yineledi.
Zelenski’den tepki
Türkiye ziyareti öncesi Birleşik Arap Emirlikleri'nde temaslarda bulunan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ise, Suudi Arabistan’da yapılan görüşmelere tepki gösterdi.
Zelenski gazetecilere yaptığı açıklamada “Ukrayna, Ukrayna'nın olmadığı her türlü müzakereyi sonuçsuz müzakereler olarak görüyor ve biz olmadan bizimle ilgili hiçbir anlaşmayı tanıyamayız” dedi.
Rubio-Prens Selman görüşmesinde gündem Gazze
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Rus heyetiyle Ukrayna konusundaki görüşmelerden bir gün önce Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Salman ile biraraya geldi.
Bakan Rubio görüşmede, dönemin ABD Başkanı Franklin Roosevelt ile Kral Abdülaziz arasında USS Quincy gemisinde 1945 yılında gerçekleşen görüşmenin 80’inci yıldönümüne dikkat çekerek ABD-Suudi ilişkilerinin gücünü vurguladı.
Dışişleri Bakanı Rubio, ABD ve Suudi Arabistan arasındaki ekonomik ve savunma işbirliğinin artmasını dört gözle beklediğini ifade ederek, iki ülke ortaklığını daha da güçlendirme taahhüdünde bulundu.
Bakan Rubio ve Veliaht Prens, Gazze'de ateşkesin uygulanması ve Hamas'ın Amerikan vatandaşları da dahil tüm rehineleri serbest bırakmasının sağlanması konusundaki kararlılıklarını bir kez daha teyit etti.
ABD Dışişleri Bakanı, Gazze için bölgesel güvenliğe katkıda bulunacak bir çözümün öneminin altını çizdi.
Görüşmede, Kızıldeniz'in güvenliği ve seyrüsefer özgürlüğü de dahil Suriye, Lübnan ve bölge genelinde ortak çıkarları ilerletmenin yolları ele alındı.
Bakan Rubio Pazartesi günü ayrıca Suudi Dışişleri Bakanı Prens Faysal ile görüştü.
Suudi Arabistan’ın yaklaşımı
Suudi Arabistan diğer Arap ülkeleriyle birlikte Filistinliler’in Gazze’den çıkarılarak Ürdün ya da Mısır gibi ülkelere yerleştirilmesini içeren olası bir plana karşı çıkıyor.
Riyad, Körfez liderliğindeki bir yeniden inşa fonu ve Hamas'ı safdışı bırakacak bir anlaşmayı içerebilecek karşı öneri geliştirmek için Arap çabalarına öncülük ediyor.
Muhammed bin Selman ayrıca Filistin devletine giden yolda bir anlaşma olmadan Suudi Arabistan'ın İsrail ile ilişkilerini normalleştirmeyeceği konusunda ısrarcı.
Rubio Pazar günü İsrail'i ziyaret ederek Başbakan Benyamin Netanyahu ile görüşmüş ve İran ile bölgesel rekabetinde İsrail'e destek sözü vermişti.
Gazze, İran destekli Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail'in güneyine saldırarak İsrail rakamlarına göre yaklaşık 1200 kişiyi öldürmesi ve 250 kişiyi rehin almasıyla patlak veren savaş nedeniyle harap oldu.
İsrail'in buna karşılık başlattığı saldırılarda, Gazze sağlık yetkililerine göre 48 binden fazla Filistinli öldü ve geçen ay varılan anlaşmayla kırılgan bir ateşkes sağlandı.