Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nün (RSF) 2013 yılı basın özgürlüğü raporunda Türkiye bir önceki yıla göre 6 basamak daha düşerek 179 ülke arasında sondan 26’ıncılığa geriledi
WASHINGTON —
Merkezi Paris’te bulunan Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nün 2013 raporunda Türkiye’de basın özgürlüğünün gerilemeye devam ettiği belirtiliyor. Raporda dünya ekonomisinde “bölgesel modeller” olarak adlandırılan ülkelerdeki basın özgürlüklerinin yetersiz olduğuna vurgu yapıldı. Bu ülkeler arasında Brezilya 108’inci, Hindistan 140’ıncı, Çin 173’üncü, Rusya 148’inci ve Türkiye 154’üncü sırada yer alıyor.
Kurum raporunda, “Komşu Suriye’deki savaşın devamı nedeniyle Türkiye’nin siyasi öneminde daha da artış olmasına rağmen sıralamada düşmeye devam etti” deniyor. Ülkenin gazeteciler için dünyanın “en büyük hapishanesi” olduğu ve bunun özellikle “Kürt sorunu konusunda hükümeti eleştiren gazeteciler” için geçerli olduğu belirtildi. Türkiye sıralamada 2005 yılında 98inci iken, 2006’da 100, 2007’de 101, 2008’e 103, 2009’da 123, 2010’da 138inci sırada yer alıyordu.
Raporda Türkiye’nin bu durumuyla bölgesel model olmayı hak etmediğinin altı çizilirken, basın özgürlüğünün gerilemesindeki nedenler de irdelendi. Türkiye devletinin güvenlik konusunda ‘paranoyak’ olduğunu ve her türlü eleştiriyi farklı kurumların bir komplosu olarak değerlendirdiği söylenen raporda Kürt sorununun gündemde olduğu yıl içerisinde bu durumun daha da kötüleştiğini belirtti.
Sıralamada Kuzey ülkeleri başlarda
Sıralamada Finlandiya, Hollanda, Norveç, Danimarka gibi Kuzey Avrupa ülkeleri başlarda yer alırken rapor AB dışındaki tüm ülkelerde bilgi alma özgürlüğünün çöküşte olduğunu belirtti. AB sınırları içerisinde ise Macaristan (56’ıncı) ve Yunanistan’ın (84’üncü) yanı sıra Balkan ülkelerinde de tarihten gelen baskıcı anlayışın devam ettiği söylendi. Sıralamada Sırbistan ve Hırvatistan 63 ve 64’üncü sırada bulunuyor. Bulgaristan ise 87inci.
Listenin son sıralarında ise Türki cumhuriyetlerin yoğunluğu dikkat çekiyor. Kurum raporunda Özbekistan ve Türkmenistan’ın, “Gazeteciler için cehennem,” olmaya devam ettiğini belirtiyor. Sıralamada Özbekistan 164üncü Türkmenistan ise sondan 3üncülük anlamına gelen 177inci sırada yer alıyor. Rapor Özbekistan’da İslam Kerimov’un “uğursuz rejiminin” İnternet’i kontrol altına aldığına ve onlarca gazeteciyi insanlık dışı koşullarda hapiste tuttuğuna dikkati çekiyor.
Arap Baharı bir hayal kırıklığı
Raporda ülke sıralamaları bölgelere de ayrılmış. Bu sıralamalarda Avrupa en özgür bölge iken Amerika kıtası ortalamada ikinci, Asya-Pasifik üçüncü, Eski Sovyet Cumhuriyetler grubu dördüncü ve Arap Baharı’na rağmen Mağrip ve Kuzey Afrika bölgesi sonuncu geliyor.
Kuzey Afrika ve Ortadoğu’dan hiçbir ülke basın özgürlüğü sıralamasında ilk 100’e giremiyor. Arap Baharı’nın etkisiyle Kaddafi’yi deviren Libya, bir sene içinde 23 basamak ilerleyerek 131’inciliğe çıksa da Ortadoğu’nun durumu iç açıcı değil. Kraliyet ailesini eleştiren gazetecilerin askeri mahkemelerde yargılandığı Ürdün, 6 basamak düşerek 134’üncülüğe gerilemiş. İran ise 174’üncülükle en az basın özgürlüğü olan ülkeler arasında.
Kurum raporunda, “Komşu Suriye’deki savaşın devamı nedeniyle Türkiye’nin siyasi öneminde daha da artış olmasına rağmen sıralamada düşmeye devam etti” deniyor. Ülkenin gazeteciler için dünyanın “en büyük hapishanesi” olduğu ve bunun özellikle “Kürt sorunu konusunda hükümeti eleştiren gazeteciler” için geçerli olduğu belirtildi. Türkiye sıralamada 2005 yılında 98inci iken, 2006’da 100, 2007’de 101, 2008’e 103, 2009’da 123, 2010’da 138inci sırada yer alıyordu.
Raporda Türkiye’nin bu durumuyla bölgesel model olmayı hak etmediğinin altı çizilirken, basın özgürlüğünün gerilemesindeki nedenler de irdelendi. Türkiye devletinin güvenlik konusunda ‘paranoyak’ olduğunu ve her türlü eleştiriyi farklı kurumların bir komplosu olarak değerlendirdiği söylenen raporda Kürt sorununun gündemde olduğu yıl içerisinde bu durumun daha da kötüleştiğini belirtti.
2013 Yılında Dünyada Basın Özgürlüğü
Sıralamada Kuzey ülkeleri başlarda
Sıralamada Finlandiya, Hollanda, Norveç, Danimarka gibi Kuzey Avrupa ülkeleri başlarda yer alırken rapor AB dışındaki tüm ülkelerde bilgi alma özgürlüğünün çöküşte olduğunu belirtti. AB sınırları içerisinde ise Macaristan (56’ıncı) ve Yunanistan’ın (84’üncü) yanı sıra Balkan ülkelerinde de tarihten gelen baskıcı anlayışın devam ettiği söylendi. Sıralamada Sırbistan ve Hırvatistan 63 ve 64’üncü sırada bulunuyor. Bulgaristan ise 87inci.
Listenin son sıralarında ise Türki cumhuriyetlerin yoğunluğu dikkat çekiyor. Kurum raporunda Özbekistan ve Türkmenistan’ın, “Gazeteciler için cehennem,” olmaya devam ettiğini belirtiyor. Sıralamada Özbekistan 164üncü Türkmenistan ise sondan 3üncülük anlamına gelen 177inci sırada yer alıyor. Rapor Özbekistan’da İslam Kerimov’un “uğursuz rejiminin” İnternet’i kontrol altına aldığına ve onlarca gazeteciyi insanlık dışı koşullarda hapiste tuttuğuna dikkati çekiyor.
Arap Baharı bir hayal kırıklığı
Raporda ülke sıralamaları bölgelere de ayrılmış. Bu sıralamalarda Avrupa en özgür bölge iken Amerika kıtası ortalamada ikinci, Asya-Pasifik üçüncü, Eski Sovyet Cumhuriyetler grubu dördüncü ve Arap Baharı’na rağmen Mağrip ve Kuzey Afrika bölgesi sonuncu geliyor.
Kuzey Afrika ve Ortadoğu’dan hiçbir ülke basın özgürlüğü sıralamasında ilk 100’e giremiyor. Arap Baharı’nın etkisiyle Kaddafi’yi deviren Libya, bir sene içinde 23 basamak ilerleyerek 131’inciliğe çıksa da Ortadoğu’nun durumu iç açıcı değil. Kraliyet ailesini eleştiren gazetecilerin askeri mahkemelerde yargılandığı Ürdün, 6 basamak düşerek 134’üncülüğe gerilemiş. İran ise 174’üncülükle en az basın özgürlüğü olan ülkeler arasında.