Rusya Ukrayna’yı işgal etmeden önce internet ortamında bunun için ortam hazırlıyordu.
Dezenformasyon politikaları, Rusya’nın, birçok uzmanın ‘hibrid savaş’ olarak tanımladığı savaşının kilit bir parçası.
Yanlış bilgilendirmeyle mücadele çalışmaları yürüten Mythos Labs adlı kuruluşun Genel Müdürü Priyank Mathur, Ukrayna işgalindeki ‘dezenformasyon savaşına’ dikkat çekiyor: “Bir tarafta, tank, drone ve füzelerin kullanıldığı geleneksel türde savaş devam ediyor. Diğer taraftaysa işgalin fiziksel olarak başlamasından aylar önce devreye sokulan dezenformasyon savaşı var.”
Mathur ayrıca, Ukrayna’yla ilgili olarak Rusya yanlısı yanlış bilgi ve propaganda içerikli mesajların yayıldığı bir Twitter ağı tespit ettiklerini söylüyor.
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, işgalden birkaç gün önce, 21 Şubat’ta, Ukrayna’nın doğusundaki Luhansk ve Donetsk bölgelerinin bağımsızlığını tanıdığını ilan etti.
Your browser doesn’t support HTML5
Rusya’nın ‘Dezenformasyon Savaşı’
Mythos Labs ekibinin, söz konusu Twitter ağı üzerinde yaptığı incelemede, Putin’in kullandığı ifadelerin birçoğunun bire bir bu ağdaki hesaplarda aylar öncesinden yayılmaya başladığı görüldü.
Rusya’nın Ukrayna işgali öncesinde yayılan propaganda içerikli ve dezenformasyon amaçlı mesajlar arasında, Ukraynalı ve Polonyalı ücretli askerlerin Donetsk’te klor depolarını havaya uçurduğunu gösterdiği iddia edilen bir video da vardı. Bu ve benzer içerikler, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin nedeni olarak gösterildi.
Ancak istihbarat birimleri söz konusu video ve diğer bazı içeriklerin gerçeği yansıtmadığını hızlı bir şekilde ortaya çıkardı.
Atlantik Konseyi’nden dijital adli araştırma alanında uzman Givi Gigitashvili, söz konusu videonun Adobe programında oluşturulduğuna dikkat çekiyor.
Gigitashvili, “Bu videonun veri bilgileri, video oluşturulurken kullanılan dosyaların çıkış noktasını gösteriyor. Dosyalardan biri 2021 yılına ait. Yani birincisi, video iddia edildiğinin aksine 18 Şubat’ta çekilmemişti. İkincisi, video gerçek değildi” diyor.
Birçok uzman gibi Gigitashvili de, Kremlin yanlısı dezenformasyon kampanyalarının, işgal süreci devam ettikçe daha da artacağına dikkat çekiyor.
Gigitashivili’ye göre, Rusya hem Ukrayna’daki Rus askeri kayıplarını, hem de Rusya’nın Ukrayna’da sivilleri hedef aldığını saklama çabasında.
Ukrayna lideri Volodimir Zelenski dahil birçok Ukraynalı’nın tüm dünyada yaygın bir şekilde kullanılan iletişim araçlarını kullanmaya devam etmesiyse, Rusya’nın dezenformasyon çabalarıyla mücadelenin önemli bir parçası olarak görülüyor.