Eski Ulusal Güvenlik Danışmanı emekli Orgeneral James Jones Rusya’nın Ukrayna ve Kırım’daki askeri faaliyetlerinin, Obama yönetiminin Moskova’yla ilişkilerde kaydettiği ilerlemeyi zedelediğini söylüyor. Bununla birlikte Jones ani tepki verilmesine karşı
WASHINGTON —
Obama’nın ilk iki yılında ulusal güvenlik danışmanlığı görevini yürüten emekli Orgeneral James Jones, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in Ukrayna konusundaki tutumunu eleştirdi. Amerika’nın Sesi Türkçe Bölümü’nden Alparslan Esmer’e konuşan Jones, Rusya’nın Ukrayna ve Kırım’daki askeri faaliyetlerinin, Obama yönetiminin Moskova’yla ilişkilerde kaydettiği ilerlemeyi zedelediğini söyledi.
Emekli Orgeneral James Jones, 2009’da göreve başlayan Obama yönetiminin ilk iki yılında Beyaz Saray ulusal güvenlik danışmanıydı. Jones 2005’te emekli olmadan önce de, NATO’nun Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Komutanlığı görevini yürütmüştü. Bu iki önemli görevi gereği Rusya ve eski Doğu Bloku ülkeleri Orgeneral Jones’un daima ilgi alanı oldu. Jones’a göre, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik askeri tehdidi ve Kırım’da oldu-bittiye getirilen işgal girişimi, Obama yönetiminin ilk yıllarında Washington-Moskova ilişkilerinde kaydettiği ilerlemeye büyük darbe vurdu. Buna rağmen emekli general, Rusya’ya verilecek tepkinin askeri değil, daha çok ekonomik olmasından yana:
“Bu tek bir kişinin, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in attığı ani bir adım. Putin 1945 sonrası dünya ve dünya tarihine nasıl baktığını geçmişte de açıklamıştı. Ama bu bizim vizyonumuzdan daha farklı. İkili ilişkilerde Obama yönetiminin ilk iki yılında kaydedilen, o dönemki Medvedev yönetimiyle yapılan Stratejik Nükleer Silahların Azaltılması Anlaşması’yla sonuçlanan ilerlemenin bu denli gerileme kaydetmesi büyük talihsizlik. Bu ne bizim için, ne Avrupa için, ne de Türkiye için iyi bir şey. Ancak böyle bir durumda yapılması gereken bir-iki şey olabilir: Öncelikle aşırı tepkiden kaçınmak. Bugünün küreselleşmiş dünyasında askeri tepki verilebilir, ama ekonomik tepkiler de aynı oranda güçlü olabilir. Enerji açısından düşünün: Örneğin Türkiye doğal gazını uzun süredir çeşitlendirmeyi amaçlıyor Buna kesinlikle katılıyorum. Amerika enerji unsurunun nasıl kullanılması gerektiği konusunda 10-15 yıl öncesinden daha farklı aşamada. Sanıyorum, Avrupa ülkelerinin Rus enerji kaynaklarına bağımlılığını azaltmaya yardımcı olabiliriz. Sonuçta Rusya Cumhurbaşkanı Putin de enerjiyi silah olarak kullanıyor.”
'Avrupa Rusya'ya enerji bağımlılığından kurtarılmalı'
Emekli Orgeneral James Jones, Rusya’ya verilecek tepkinin daha güçlü olması için Avrupa’nın Rus doğal gazına bağımlılığının azaltılması gerektiğini vurguluyor. Ayrıca NATO’nun yeniden yapılandırılması da, Putin yönetimindeki Rusya tarafından ciddi bir uyarı olarak algılanabilir:
“Sanıyorum Putin’in hoşuna gitmeyecek birkaç nokta var. Bunlardan ilk ikisi ekonomik önlemlerle ilgili. Üçüncüsü de NATO’nun yeniden canlandırılması konusu. Putin istemese de NATO’nun yeniden yapılandırılması kaçınılmaz bir sonuç olabilir. Doğu Avrupa ülkelerinin bize ‘Biz size söylemiştik’ dediğini duyar gibiyim. Ama bu sonuç tahmin edilebilirdi. En azından özellikle Putin göz önüne alınırsa, ‘kaçınılmazdı’ bile denebilir. Diğer önlemlerse ekonomik. Bunlar yaptırım şeklinde de olabilir, Batı’nın bankacılık sistemine erişimin kısılması şeklinde de. Hem NATO’nun yeniden canlandırılması, hem de Avrupa’nın Rus enerji kaynaklarına bağımlılığının azaltılması, uzun vadede almamız gereken önlemler olmalı. Bunlar Moskova’ya önemli mesajlar gönderecektir.”
'Türkiye'yle ilişkilerde olumlu noktalara odaklanmak gerek'
Bir süre önce Türk Amerikan Konseyi başkanı olan eski Ulusal Güvenlik Danışmanı James Jones, kuzey komşularında yaşanan krizin çözüm çabalarında Türkiye’nin Amerika’yla işbirliği açısından önemli bir ortak olacağını vurguluyor:
“Türkiye jeostratejik açıdan dünyanın çok önemli bir bölgesinde bulunuyor. Ben de Türkiye’yi en önemli müttefiklerimizden ve NATO üyelerinden biri olarak görüyorum. Zaman zaman görüş ayrılıkları yaşasak da olumsuzluklara odaklanmamamız gerek. Olumlu noktalar üzerinde durup Türk-Amerikan ilişkilerinin güçlenmesini sağlamalıyız. NATO’nun yeniden canlandırılması sürecinde Türkiye’nin oynayacağı rol çok önemli olacaktır. Yalnızca Ukrayna-Kırım sorunu açısından değil, Suriye krizinin çözümü konusunda da Türk dostlarımız ve müttefiklerimizle düzenli temaslar sürdürmemiz gerekiyor. Ayrıca ilişkileri büyütmek için ikili ticaret alanında da çok şey yapılabileceğine inanıyorum.
Emekli Orgeneral James Jones, Türk Amerikan Konseyi’nin yeni başkanı olarak ikili ilişkilerin yeniden canlandırılmasının yanı sıra bu ilişkilerin ticaret sektöründe de genişletilmesi için çalışmak istediğini belirtiyor.
Emekli Orgeneral James Jones, 2009’da göreve başlayan Obama yönetiminin ilk iki yılında Beyaz Saray ulusal güvenlik danışmanıydı. Jones 2005’te emekli olmadan önce de, NATO’nun Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Komutanlığı görevini yürütmüştü. Bu iki önemli görevi gereği Rusya ve eski Doğu Bloku ülkeleri Orgeneral Jones’un daima ilgi alanı oldu. Jones’a göre, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik askeri tehdidi ve Kırım’da oldu-bittiye getirilen işgal girişimi, Obama yönetiminin ilk yıllarında Washington-Moskova ilişkilerinde kaydettiği ilerlemeye büyük darbe vurdu. Buna rağmen emekli general, Rusya’ya verilecek tepkinin askeri değil, daha çok ekonomik olmasından yana:
“Bu tek bir kişinin, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’in attığı ani bir adım. Putin 1945 sonrası dünya ve dünya tarihine nasıl baktığını geçmişte de açıklamıştı. Ama bu bizim vizyonumuzdan daha farklı. İkili ilişkilerde Obama yönetiminin ilk iki yılında kaydedilen, o dönemki Medvedev yönetimiyle yapılan Stratejik Nükleer Silahların Azaltılması Anlaşması’yla sonuçlanan ilerlemenin bu denli gerileme kaydetmesi büyük talihsizlik. Bu ne bizim için, ne Avrupa için, ne de Türkiye için iyi bir şey. Ancak böyle bir durumda yapılması gereken bir-iki şey olabilir: Öncelikle aşırı tepkiden kaçınmak. Bugünün küreselleşmiş dünyasında askeri tepki verilebilir, ama ekonomik tepkiler de aynı oranda güçlü olabilir. Enerji açısından düşünün: Örneğin Türkiye doğal gazını uzun süredir çeşitlendirmeyi amaçlıyor Buna kesinlikle katılıyorum. Amerika enerji unsurunun nasıl kullanılması gerektiği konusunda 10-15 yıl öncesinden daha farklı aşamada. Sanıyorum, Avrupa ülkelerinin Rus enerji kaynaklarına bağımlılığını azaltmaya yardımcı olabiliriz. Sonuçta Rusya Cumhurbaşkanı Putin de enerjiyi silah olarak kullanıyor.”
'Avrupa Rusya'ya enerji bağımlılığından kurtarılmalı'
Emekli Orgeneral James Jones, Rusya’ya verilecek tepkinin daha güçlü olması için Avrupa’nın Rus doğal gazına bağımlılığının azaltılması gerektiğini vurguluyor. Ayrıca NATO’nun yeniden yapılandırılması da, Putin yönetimindeki Rusya tarafından ciddi bir uyarı olarak algılanabilir:
“Sanıyorum Putin’in hoşuna gitmeyecek birkaç nokta var. Bunlardan ilk ikisi ekonomik önlemlerle ilgili. Üçüncüsü de NATO’nun yeniden canlandırılması konusu. Putin istemese de NATO’nun yeniden yapılandırılması kaçınılmaz bir sonuç olabilir. Doğu Avrupa ülkelerinin bize ‘Biz size söylemiştik’ dediğini duyar gibiyim. Ama bu sonuç tahmin edilebilirdi. En azından özellikle Putin göz önüne alınırsa, ‘kaçınılmazdı’ bile denebilir. Diğer önlemlerse ekonomik. Bunlar yaptırım şeklinde de olabilir, Batı’nın bankacılık sistemine erişimin kısılması şeklinde de. Hem NATO’nun yeniden canlandırılması, hem de Avrupa’nın Rus enerji kaynaklarına bağımlılığının azaltılması, uzun vadede almamız gereken önlemler olmalı. Bunlar Moskova’ya önemli mesajlar gönderecektir.”
'Türkiye'yle ilişkilerde olumlu noktalara odaklanmak gerek'
Bir süre önce Türk Amerikan Konseyi başkanı olan eski Ulusal Güvenlik Danışmanı James Jones, kuzey komşularında yaşanan krizin çözüm çabalarında Türkiye’nin Amerika’yla işbirliği açısından önemli bir ortak olacağını vurguluyor:
“Türkiye jeostratejik açıdan dünyanın çok önemli bir bölgesinde bulunuyor. Ben de Türkiye’yi en önemli müttefiklerimizden ve NATO üyelerinden biri olarak görüyorum. Zaman zaman görüş ayrılıkları yaşasak da olumsuzluklara odaklanmamamız gerek. Olumlu noktalar üzerinde durup Türk-Amerikan ilişkilerinin güçlenmesini sağlamalıyız. NATO’nun yeniden canlandırılması sürecinde Türkiye’nin oynayacağı rol çok önemli olacaktır. Yalnızca Ukrayna-Kırım sorunu açısından değil, Suriye krizinin çözümü konusunda da Türk dostlarımız ve müttefiklerimizle düzenli temaslar sürdürmemiz gerekiyor. Ayrıca ilişkileri büyütmek için ikili ticaret alanında da çok şey yapılabileceğine inanıyorum.
Emekli Orgeneral James Jones, Türk Amerikan Konseyi’nin yeni başkanı olarak ikili ilişkilerin yeniden canlandırılmasının yanı sıra bu ilişkilerin ticaret sektöründe de genişletilmesi için çalışmak istediğini belirtiyor.