Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu liderliğindeki Rus heyeti Ukrayna'yla yapılacak tahıl anlaşmasının imza töreni için İstanbul'a indi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yaptığı açıklamada ''Biraz sonra atılacak imzalarla birlikte dünyaya müjdeyi vereceğiz'' dedi.
Rusya’nın Ukrayna işgaliyle başlayan tahıl krizine çözüm bulmak için bugün İstanbul’da bir anlaşmaya imza atılması ve böylece Ukrayna’nın Karadeniz limanlarının tahıl ihracatına yeniden açılması bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan İstanbul'daki bir toplu açılış töreninde yaptığı açıklamada "Biraz sonra Dolmabahçe'deki Başkanlık Köşkünde inşallah Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri'nin de katılımıyla, Rusya-Ukrayna temsilcilerinin katılımıyla, tarım koridoruyla alakalı, hububat meselesiyle alakalı sıkıntıları aşarak imzalar atılacak ve bu imzalarla birlikte dünyaya müjdeyi vereceğiz'' diye konuştu.
Anlaşmayı imzalayacak Savunma Bakanı Şoygu başkanlığındaki Rus heyet İstanbul'a vardı. Rus RIA haber ajansı Şoygu'nun Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'la da İstanbul'da ikili görüşme yapacağını bildirdi.
Anlaşmayla tahıl ihracatının durmasıyla ortaya çıkan gıda krizinin ve tahıl fiyatlarının artışının önüne geçmek hedefleniyor.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, imza töreninin Ukrayna ve Rusya tarafları, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'in katılımıyla TSİ 16.30'da Dolmabahçe Ofisi'nde yapılacağını açıkladı.
İstanbul’da kontrol merkezi kurulacak
Cumhurbaşkanı Erdoğan, sürecin İstanbul’da kurulacak bir kontrol merkezinden yürütüleceğini belirtmiş, burada Türkiye'nin yanı sıra, Rusya, Ukrayna ve BM’den yetkililer bulunacağını dile getirmişti.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da geçen ay yaptığı açıklamada, “BM planı, İstanbul’da anlaşma olursa bir kontrol merkezi kurulacak ve Ukrayna karasularının hemen dışında bir güvenli bölge oluşturulacak. Bu bölgede özellikle Ukrayna limanlarına gidecek gemilerin, silah veya başka bir şey taşımadığından emin olmak için kontrolu da yapılacak. Dönüşte de tabii gemilerin belirlenen ürünleri taşıdığından herkes emin olmak istiyor” diyerek, olası anlaşmanın detaylarına değinmişti.
“Türkiye’den haberler bekliyoruz”
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski her akşam yaptığı konuşmasında dün tahıl konusuna da değinerek, "Yarın Türkiye'den devletimiz için limanlarımızdaki blokajın kaldırılmasına ilişkin haberler bekliyoruz" dedi.
Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Danışmanı Mikhailo Podolyak ise Rusya'dan tahıl ihracatı için Ukrayna limanlarının yeniden açılması anlaşması konusunda Moskova'dan gelecek provokasyonlara askeri yanıt verileceği uyarısında bulundu.
''Yükümlülüklerimiz Türkiye ve BM'ye''
Podolyak Twitter'dan yaptığı açıklamada ''1. Ukrayna, Rusya ile herhangi bir anlaşma imzalamıyor. Türkiye ve BM ile onlara karşı yükümlülükler üstlendiğimiz bir anlaşma imzalıyoruz. Rusya, Türkiye ve BM ile bir anlaşma imzalıyor. 2. Rus gemileri sevkiyata refakat etmeyecek ve limanlarımızda Rus temsilciler bulunmayacak. Provokasyon durumunda, derhal askeri müdahale yapılacak. 3. Nakliye gemilerinin tüm denetimleri ihtiyaç halinde Türk karasularında ortak ekipler tarafından yapılacak'' diye yazdı.
Moskova, gıda krizinin kötüleşmesindeki sorumluluğunu reddediyor ve Batı’yı uyguladığı yaptırımların olumsuz etkisi, Ukrayna’yı da Karadeniz limanlarında maden çıkardığı için eleştiriyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, “Washington'un Moskova'nın varılacak anlaşmanın uygulanması konusunda sorumluluğunu tutmasına odaklanacağını” söyledi.
Görüşmeler 2 aydır sürüyor
BM ve Türkiye, Ukrayna'nın Karadeniz'den tahıl ihracatını yeniden başlatmak ve Rusya'nın tahıl ve gübre sevkiyatını kolaylaştırmak üzere Guterres'in "paket" olarak adlandırdığı anlaşmaya aracılık etmek için 2 aydır çalışıyor.
Dünyanın en büyük beş tahıl ihracatçısından biri olan Ukrayna,
buğday ihracatında Rusya, ABD, Kanada, Avustralya’nın ardından beşinci sırada, arpa dış satımında Avustralya’nın ardında ikinci, mısır ihracatında ise ABD ve Arjantin’den sonra üçüncü sırada yer alıyor. Ayçiçek yağı ihracatında ise Rusya Federasyonu’nun açık ara önünde ilk sırada Ukrayna yer alıyor.