Türkiye’de olası koalisyon hükümeti birlikteliğini de belirleyecek, TBMM Başkanlığı seçiminde dünkü ilk iki turda sonuç alınamadığı şimdi gözler bugün gerçekleşecek siyasi partiler açısından hangi aday üzerinde uzlaşma olup olmayacağı sinyalini verecek üçüncü tur sonucuna çevrildi.
TBMM Genel Kurulu’nda Başkan seçimi dün saat 15.00’te geçen haftaki yemin törenine katılamayan vekillerce yemin edilmesi ardından başladı. Meclis Genel Kurulu’ndaki dünkü 1. ve 2. tur oylamalara, oturumu yöneten Geçici Meclis Başkanı Deniz Baykal haricinde 545 milletvekili katıldı.
CHP’den 1. turda Cemal Okan Yüksel yokken 2. tura katılabildi ve HDP’den ise 1. turda olan Asiye Kolçak 2. tura katılamadı. Dolayısıyla da 545 milletvekili katılım sayısı değişmedi.
1. tur oylama sonucunda, İsmet Yılmaz (AKP) için 256, Deniz Baykal (CHP) için 125, Ekmeleddin İhsanoğlu (MHP) için 81 ve Dengir Mir Mehmet Fırat (HDP) için 81 oy verildi. Ayrıca 2 oy ise boş çıktı. Bu tablo itibariyle CHP 5 fire verdi.
2.tur oylama sonucunda, İsmet Yılmaz (AKP) için 256, Deniz Baykal (CHP) için 128, Ekmeleddin İhsanoğlu (MHP) için 80 ve Dengir Mir Mehmet Fırat (HDP) için 80 oy çıktığı açıklandı. Ayrıca 1 oy ise geçersiz çıktı. Bu tablo itibariyle CHP’nin firesi 3 olarak görüldü. Geçersiz oyun CHP’ye ait olduğu TBMM aritmetiği itibariyle açıkken; 2 CHP’li milletvekili ise HDP’li Fırat’a oy verdi.
TBMM’deki 1. ve 2. turlarda Başkan seçimi için 367 milletvekili oyu gerektiği için öngörüldüğü üzere seçim sonuçlanmamış oldu. Şimdi Meclis Başkanı seçimi için yarın gerçekleşecek 3. ve 4. tur oylamalarda AKP, CHP, MHP ve HDP’nin nasıl bir tavır takınacağı sonucu belirleyecek.
AKP kazanma yolunda mı?
Bugün sonunda CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu ile HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, kendi adayları arkasında duracakları mesajını verdi. Ancak en sert açıklamanın ise MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’den geldiği iddiası söz konusu. Bahçeli’nin, HDP’nin desteklemesi durumunda CHP’nin adayı Baykal’a oy vermeyeceklerini açıkladığı iddia edildi.
HDP'den İdris Baluken CHP'nin Meclis Başkanı adayı Deniz Baykal'a oy vermeyeceklerini söylüyor
Mevcut tabloda, eğer HDP ile CHP ortak adayda karar kılsa dahi toplam sandalye sayısı 212 olduğu için AKP’nin 258 sayısı gerisinde. Dolayısıyla da en çok oyu alan adayın seçileceği 4.turda muhalefetten bir adayın seçimi için MHP’nin desteği gerekiyor.
Davutoğlu keskindi, Kılıçdaroğlu uyarıcıydı
Öncesinde AKP ve CHP, parti gruplarını toplandı ve Ahmet Davutoğlu ile Kemal Kılıçdaroğlu kendi vekillerine mesajlar verdi. HDP Grubu ise, basına kapalı bir grup toplantısı gerçekleştirdi.
Meclis Başkanlığı’nın koalisyon senaryoları kapsamında değerlendirilmesini eleştiren Ahmet Davutoğlu, AKP’nin tercihini ilerleyen turlarda değiştireceği görüşünü de reddetti ve şunları dile getirdi:
“Bizim bir tane Meclis Başkanı adayımız var, son turun son saniyesine kadar da sadece onu destekleyeceğiz. Erdemli davranış, herhangi bir dava arkadaşını pazarlık meselesi yapmayı ahlaksızlık olarak görür. Biz Sayın İsmet Yılmaz’ı aday gösterdiysek, kazansa da kazanmasa da son ana kadar 258 desteğin arkasında olmasını talep ediyorum. Bir senaryo gündeme getiriliyor. Üçüncü turda bizim bazı arkadaşlarımızın bazı arkadaşlara yöneleceği, iki adayın kalmasını sağlayacağı… Bizde hizli hesap olmaz. Bizde siyasetin ahlakına aykırı tek bir davranış olmadı olmayacak. Yok şu matematiksel oyunu oynarsak şu neticeyi alırız, dediğimiz anda o seçimi kazansak bile siyasetin ahlakını kaybederiz. Bu gruptan AK Parti grubundan milletimizi rencide edecek hiçbir davranış olmadı, olmayacak.”
CHP’de ise Kemal Kılıçdaroğlu, grup toplantısında, partisi adına vekillerini bağlayıcı ifadeler kullanmak yerine ‘nazikçe’ uyarıda bulundu. Kılıçdaroğlu, "Biz bu yasama döneminde gerçekten de bilgisi, birikimi, demokrasiye olan inancıyla hiç kimsenin tereddüt etmeyeceği bir kişiyi TBMM Başkanlığı’na aday gösterdik. Aday gösterdiğimiz kişi Sayın Deniz Baykal. Umuyoruz ve diliyoruz, bütün saydığım gariplikleri, haksızlıkları, TBMM’nin itibarına gölge düşüren uygulamaları Sayın Deniz Baykal’ın başkanlığı döneminde görmeyiz, TBMM yeniden itibar kazanır, güçler dengesinin saygın bir parçası olur, yürütmenin arka bahçesine dönüşmez. Bütün milletvekili arkadaşlarımızın bu alanda duyarlı olduklarını biliyorum" dedi.
CHP’de fireye Kılıçdaroğlu tepki gösterdi
CHP Grubu çıkışında Kılıçdaroğlu, oylamada fire olup olmayacağı sorumuz üzerine “Umuyorum ki olmayacak” değerlenmesini yaptı ancak oylama sonucunda kendi adayı dışındaki adaylara destek veren yegane siyasi parti CHP oldu.
TBMM Başkanlığı’nda dünkü 1. tur oylamada, 545 milletvekili hazır bulundu. Deniz Baykal, Geçici Meclis Başkanı olması nedeniyle kürsüde oturumu yönetirken açıkladığı üzere oy kullanmadı. CHP’den Eskişehir Milletvekili Cemal Okan Yüksel ise 1. tur oylamasına yetişemedi. HDP’de ise Eş Başkan Figen Yüksekdağ, yurtdışında olduğu için Meclis’te değildi. AKP’de ise İstanbul Milletvekili Ekrem Erdem ve Tekirdağ Milletvekili Mustafa Yel yoktu. MHP ise tam kadro oylamadaydı.
1. tur oylama sonucunda, İsmet Yılmaz (AKP) için 256, Deniz Baykal (CHP) için 125, Ekmeleddin İhsanoğlu (MHP) için 81 ve Dengir Mir Mehmet Fırat (HDP) için 81 oy çıktığı açıklandı. Ayrıca 2 oy ise boş çıktı. Bu tablo itibariyle CHP’nin 5 fire verdiği belirlendi.
Meclis’teki ilk iki turda fire yaşanmaması beklenmesine karşın CHP’de sıkıntı olması nedeniyle Kemal Kılıçdaroğlu tepkiliydi. İkinci tur oylama sırasında oyunu kullanır kullanmaz Genel Kurul salonundan hızlıca ayrıldığı gözlemlenen Kılıçdaroğlu, Amerika’nın Sesi’nin fire verilmesini sorması üzerine, “Ben de farkındayım” yorumuyla yetindi.
Your browser doesn’t support HTML5
Kemal Kılıçdaroğlu'nun oylamadan sonraki yorumu
CHP’de şüpheliler aranmaya başladı
TBMM İç Tüzüğü uyarınca Başkan seçimi için 1. tur ardından hemen 2. tur oylamaya geçildi. Bu oylamada, HDP’nin eksik vekil sayısı Yüksekdağ’ın yokluğu yanı sıra Bursa Milletvekili Asiye Kolçak da Meclis’ten ayrıldığı için 2 milletvekili oldu. CHP’de ise Yüksel Meclis’e geldiği için tek eksik, oy kullanmama kararı alan Deniz Baykal’ın kendisi oldu. AKP’de 2 vekil eksiği devam ederken; MHP 80 vekiliyle tam kadro varlığını korudu.
2.tur oylama sonucunda, İsmet Yılmaz (AKP) için 256, Deniz Baykal (CHP) için 128, Ekmeleddin İhsanoğlu (MHP) için 80 ve Dengir Mir Mehmet Fırat (HDP) için 80 oy çıktığı açıklandı. Ayrıca 1 oy ise geçersiz çıktı. Bu tablo itibariyle CHP’nin firesi 3 olarak görüldü. Geçersiz oyun CHP’ye ait iken; 2 CHP’li milletvekili ise HDP’li Fırat’a oy verdi.
CHP’de ‘şüpheli vekil’ kulis bilgileri üzerinden ‘O fire oylar kimler?’ sorusu gündeme geldi. Kendisi gibi Antalya Milletvekili Baykal ile arasında gerilim yaşandığı kaydedilen CHP’li Mustafa Akaydın ise, 'Ben siyasi etik ne gerektiriyorsa onu yaptım. Ben, “Umarım oy vermeyen sayısı bir kişi olmaz” diye düşünüyordum. Öyle olsaydı o verilmeyen oy direkt bana yazılacaktı' açıklaması yaptı.
CHP Genel Sekreteri Gürsel Tekin ise, son olarak partiden üç fire olmasıyla ilgili “Etik bulmuyoruz. Tespiti zor olmakla birlikte genel başkanımız da rahatsız oldu” yorumunda bulundu.
‘AKP’li başkan olursa muhalefet kendini sorgulamalı’
HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, oylama sonrasında Amerika’nın Sesi’nin ‘TBMM Başkanı 4.turda AKP’den seçilirse bu muhalefet için başarısızlık değil mi?’ sorumuz üzerine şunları dile getirdi:
“Ben 4 adayı da parlamentoyu yönetebilecek değerli adaylar olarak tarif ediyorum. Şimdi 13 yıllık tek başına iktidarından sonra AKP halkın verdiği bu mesaja rağmen parlamentoda Meclis Başkanlığı’nı bir kez daha kendi ukdesine almayı başarırsa muhalefet kendini sorgulamalıdır. Fakat bunu üçüncü turdan sonra göreceğiz, muhalefet ne yapabilir? Biz kendi adayımıza güveniyoruz. Etrafında uzlaşılabilecek, birleşilebilecek adaydır Dengir bey. Umut ediyorum ki Meclis Başkanlığı koltuğu parti açısından söylüyorum el değiştirir artık.. Beklentimiz öyle.”
Your browser doesn’t support HTML5
Selahattin Demirtaş'ın açıklamaları
HDP’nin adayı Dengir Mir Mehmet Fırat da, oylamalar sonrasında Amerika’nın Sesi’ne yaptığı açıklamada, kendisine partisi dışından iki artı oy verilmesi için teşekkür ederek, “Biliyorsunuz Ramazan ayındayız. Bu ayda hayır işlemek önemlidir” dedi. Meclis Başkanlığı seçiminde 1. ve 2. turlarda beklenildiği üzere her siyasi parti tarafından kendi grubundan çıkan adaya oy verildiğini kaydeden Fırat, “Sonuçlar normaldir. Yarınki oylamalar değişiklik içerebilir çünkü sonucu belirleyecektir” anımsatması yaptı.
Your browser doesn’t support HTML5
Dengir Mir Mehmet Fırat'la söyleşi
Bu arada AKP'nin Meclis Başkanı adayı İsmet Yılmaz, Amerika'nın sorularını yanıtlamayı reddetti.
Bahçeli, Baykal’ı desteklemeyecek mi?
MHP cephesinde ise, gözler Devlet Bahçeli’deydi. Eksiksiz şekilde Meclis’te Ekmeleddin İhsanoğlu’nun lehine oy kullanan MHP Grubu’nda, bugünkü turlarda herhangi bir değişim olması ancak Bahçeli’nin kararıyla gerçekleşecek. Parti disiplini açısından 80 vekilden oluşan MHP Grubu’nda, Bahçeli’nin aksine bir kararı olmadığı sürece İhsanoğlu’nun adaylığına destek sürecek.
MHP Lideri Bahçeli, gün boyu kuliste basın mensuplarıyla sohbetinde ketum bir tutum takındı. Ancak Bahçeli’nin sessizliğini, Radikal yazarı Murat Yetkin ile sohbetinde bozduğu iddia edildi. Yetkin’in aktardığı çerçevede, Bahçeli’nin, "Eğer HDP yarın Meclis başkanlığı için Deniz Baykal'a desteğini açıklarsa, biz asla Deniz Baykal'a oy vermeyiz" dediği öne sürüldü.
Eğer Bahçeli’nin kararı uyarınca HDP’nin adayı Fırat’ın CHP’nin adayı Baykal lehine çekildiği tabloda, MHP desteklemezse 4. turda 258 sandalye sayısı nedeniyle AKP’nin adayı Yılmaz’ın kazanacağı öngörülüyor. Ancak Bahçeli, hem MHP’li vekillere hem de kamuoyuna TBMM Başkanlığı için kararına ilişkin mesajını ise bu sabah gerçekleşecek grup toplantısında verecek.
MHP’nin adayı Ekmeleddin İhsanoğlu ise, Amerika’nın Sesi’ne bugünü değerlendirirken, “Aslında sadece pozisyon deklarasyonundan ibarettir. Yarın (Çarşamba) başka bir gün olacaktır” dedi. MHP açısından nasıl bir değişiklik beklediğini sorduğumuz İhsanoğlu, “Hep beraber göreceğiz” demekle yetindi.
Your browser doesn’t support HTML5
Ekmeleddin İhsanoğlu'yla söyleşi
İlk önce 6 vekil yemin etti
TBMM Başkanlığı seçimi öncesinde ise, Meclis’te geçtiğimiz haftaki yemin törenine mazereti nedeniyle katılamayan 6 milletvekili dün yeminlerini etti.
Geçtiğimiz haftaki törende, HDP'den Muş Milletvekili Ahmet Yıldırım’ın kayınpederinin vefatı, Adana Milletvekili Rıdvan Turan’ın geçirdiği operasyon ve Bitlis Milletvekili Mizgin Irgat’ın ise annesi ile kız kardeşinin geçirdiği trafik kazası dolayısıyla yemin törenine katılamamıştı. AKP’den ise Adana Milletvekili Talip Küçükcan da, yurtdışında olduğu ve grubuna mazeret bildirerek törene katılmamıştı. CHP’den ise Ankara milletvekilleri Haluk Koç ve Gülsüm Bilgehan Strasbourg’da idi.
Dünkü yemin sırasında HDP'li Irgat’ın, kürsüde vefat eden kızkardeşi Nalın Irgat'ın fotosu yakasında olması göze çarptı. Üzgün olduğunu ancak oylama süreci önemi nedeniyle Meclis’te olan Irgat, kuliste, annesi ve erkek kardeşinin ise halen tedavi altında olduğunu söyledi.