Arama-kurtarma ekipleri, Titanik gemisinin enkazını görüntülemek için keşif yolculuğuna çıktıktan sonra Atlas Okyanusu’nun derinliklerinde kaybolan Titan denizaltısına Pazar gününden bu yana ulaşmaya çalışıyordu.
Çalışmalara öncülük eden Boston ABD Sahil Güvenliği’nden Tuğamiral John Mauger, yolcu gemisi Titanic’in batığını görmek isteyenleri taşıyan deniz aracının bir parçasını Titanic enkazının baş kısmından yaklaşık 488 metre yukarıda tespit ettiklerini kamuoyuna duyurdu.
Your browser doesn’t support HTML5
Titanik’i keşif yolculuğu nasıl trajediye dönüştü?
Tuğamiral Mauger, denizin altındaki ortamın son derece karmaşık olduğunu ve bu nedenle olayın tam olarak aydınlatılmasının zaman alacağını söyledi. Ancak yetkililer denizaltının yoğun basınçla içe doğru patladığı üzerinde duruyor.
İlgili Haberler Günlerdir kayıp olan denizaltının enkazı bulunduABD Donanması’nın da denizaltıyla irtibatın kesildiği Pazar günü, içe doğru patlama sesine benzer bir ses tespit ettiği bildirildi. Uzmanlara göre ölenlerin naaşlarına ulaşılması pek olası değil.
"Denizin derinliklerindeki bir operasyonda zaman dostunuz değil"
Beyaz Saray sözcüsü Karine Jean-Pierre de trajik olayın ardından ailelere başsağlığı diledi, ABD Sahil Güvenliği, Kanada ve Fransa'ya desteklerinden dolayı teşekkür etti.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby brifing sırasında, ABD Donanması'nın denizaltıyla ilgili eline ulaşan "akustik veriyi" sahil güvenlik komutanına ilettiklerini; ancak bu verinin ne anlama geldiği konusunda kesin bir sonuca o anda varmadıklarını belirtti.
John Kirby'e, "Connecticut eyaleti büyüklüğünde bir alanda arama yapılarak kaynakların boşa harcanıp harcanmadığı" sorusu da yöneltildi. Kirby, "Özellikle denizin derinliklerinde bir arama-kurtarma operasyonundaysanız, zaman dostunuz değildir. Bunun bilincinde olarak Titan'ı en kısa sürede bulmak amacıyla hızla harekete geçildi ve büyük bir çaba gösterildi" dedi.
İçe doğru patlama nedir?
İngilizce’de “implosion” olarak ifade edilen içe doğru patlama, deniz aracının büyük basınç altında içe doğru göçmesi anlamına geliyor.
İçe doğru patlama, saniyenin binde birinden bile daha kısa sürede meydana geliyor.
Patlamanın meydana geldiği anda Titan’ın ne kadar derinlikte olduğu bilinmiyor. Ancak ana gemiden Titanik batığının olduğu 3 bin 800 metre derinliğe dalış hemen hemen 2 saat sürüyor.
Denizaltıyla irtibatın dalış başladıktan 1 saat 45 dakika sonra kesildiği biliniyor.
Denizaltının tasarımı sorunlu muydu?
Patlamanın tam olarak ne zaman ve neden olduğu soruları şu an için yanıtsız olsa da, denizaltının tasarımının 3 bin 800 metre derinlikte bir misyonu kaldırabilecek kapasitede olup olmadığı tartışılıyor.
Bu konuda en sert eleştiriyi getiren, 30’dan fazla kez Titanic’in batığına giden Oscar ödüllü film yönetmeni James Cameron.
Oscar Ödüllü yönetmen James Cameron tasarladığı deniz aracıyla.
Araştırma ve turizm amaçlı deniz aracı üreten Triton Submarines adlı şirketin ortağı olan ve kendi denizaltısını tasarlayan Cameron’a göre Titan’ın tasarımı sorunluydu.
Reuters haber ajansına konuşan James Cameron, Titan denizaltısını geliştiren OceanGate şirketine, keşif yolculukları başlamadan önce uzmanlar tarafından deniz aracına resmi onay alınması gerektiği, bu şekilde insanların deniz dibine indirilmesinin sorumsuzluk olacağı ve bir felakete yol açabileceği uyarısı yapıldığını söylüyor.
Denizaltının basınç odasının karbon fiberden değil titanyum ya da çelikten yapılmış olması gerektiğini belirten Cameron, “Denizaltı basınç testini geçse ve ilk dalışta başarısız olmasa bile, sonraki dalışlarda başarısız olacağını biliyorduk. Yanlış düşündüğümü umduğum zamanlar oldu. Keşke haksız çıksam diye dua ettim ama haksız olmadığımı biliyordum” diyor.
BBC’ye verdiği röportajda, “Pazartesi sabahı aslında ne olduğunu biliyordum” diyen James Cameron, dört gün devam eden arama çalışmalarının “kabus gibi bir maskaralığa“ döndüğü eleştirisinde bulunarak, yolcuların aileleri için süreci zorlaştırdığını belirtti.
Titan’la 2021 yılı Ağustos ayında dalış yapan Alman turist Arthur Loibl de o dönem denizaltının elektrik sistemiyle ilgili sorun yaşandığını belirtiyor.
Reuters’a konuşan Loibl, “Dalışa gitmeden önce şirketin mesuliyetinin kısıtlı olduğuna ve herhangi bir hak iddia etmeyeceğinize ilişkin kağıt imzalıyorsunuz. Bu ruh sağlığından ölüme kadar her şeyi kapsıyor. Ancak bu durumdan belgede bir kez bile söz edilmemişti” diyor.
Güvenlik standartları değişir mi?
Uzmanlara göre yaşanan bu trajedi benzer misyonlarda yeni güvenlik standart ve kurallarını beraberinde getirebilir.
Southhampton Üniversitesi’nden okyanus bilimci Simon Boxall, 1912’de yaşanan Titanik felaketinin denizcilik yasalarının değiştirilmesine vesile olduğunu hatırlatıyor.
“Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku’nda deniz tabanından mineral çıkarılması ya da enkaz kaldırılması gibi konuları kapsayan iyi düzenlemeler var ancak uluslararası sular gri bir alan’’ diyen Boxall, BM Deniz Hukuku’nun bu gibi deniz araçlarını kapsamadığına dikkat çekiyor.
Titan trajedisinde hayatını kaybeden 5 kişi kim?
OceanGate şirketinin CEO’su Stockton Rush: Princeton Üniversitesi havacılık ve uzay mühendisliğinden 1984’te mezun oldu. Şirketi 2009’da kurdu. 2021’de Titanik batığına keşif yolculuklarını başlattı. Deniz tutkusunu anlattığı bir röportajda yenilikçi olmak için risk almak gerektiğini söylemişti. Eşi Wendy Rush, 1912’de batan Titanik yolcusu bir çiftin torununun kızının kızı.
Titan trajedisinde hayatını kaybeden 5 kişi
İngiliz işadamı ve maceraperest Hamish Harding: Üç Guinness rekoruna sahip. Büyük Okyanus’ta en dip nokta olarak bilinen Mariana Çukuru’na dalan ilk kişilerden.
Fransız denizaltı pilotu Paul Henri Nargeolet: Titanik batığına 35 kez daldı. Batıktan beş bin eserin çıkarılmasına öncülük etti. Fransız donanmasında 22 yıl görev yaptı.
Pakistanlı işadamı Shahzada Dawood ve oğlu Suleman Dawood: Shahzada Dawood tarım ve enerji şirketi Engro Corporation’ın başkan yardımcısıydı. Ülkedeki en varlıklı ailelerden biri olarak biliniyor.
Oğlu Suleman Dawood üniversite öğrencisiydi. Halası yeğeninin dalış öncesinde tereddütlü olduğunu; ancak Titanik tutkunu olan babasını, babalar gününde mutlu etmek için keşif yolculuğuna katıldığını söyledi.