Başkan Donald Trump'ın Pazartesi günü göreve geldikten sonra imzaladığı başkanlık kararnameleri arasında ABD'nin Dünya Sağlık Örgütü ve Paris İklim Anlaşması'ndan çekilmesi ve ABD dış yardımlarının askıya alınması yer alıyor.
Trump, ABD-Meksika sınırında acil durum ilan edilmesi, sığınmanın sona erdirilmesi ve ABD'de dünyaya gelen bazı çocukların vatandaş olma hakkından yararlanmasının durdurulması gibi bir dizi talimatla göç konusuna odaklandı.
Trump ayrıca ABD'ye girmek isteyen herkesin “mümkün olan en üst düzeyde” incelenmesi ve taranması ve hükümetin, vatandaşlarının ABD'ye girişini engellemeyi gerektirecek kadar yetersiz tarama prosedürlerine sahip olabilecek ülkeleri belirlemesi talimatını verdi.
Görevdeki ilk döneminde “Önce Amerika” şeklinde bir dış politika izleyen Trump, Pazartesi günü imzaladığı bir kararnamede yeni Dışişleri Bakanı Marco Rubio'ya Dışişleri Bakanlığı'nın çabalarını bu misyona odaklaması talimatını verdi.
Kararname metninde, “Bugünden itibaren ABD'nin dış politikası temel Amerikan çıkarlarını savunacak ve her zaman Amerika'yı ve Amerikan vatandaşlarını ilk sıraya koyacak” denildi.
Trump, ABD'nin 2015 Paris İklim Anlaşması'ndan çekilmesi talimatını vererek ilk döneminde de yaptığı hamleyi tekrarladı. Trump, ABD'nin “hem ekonomik hem de çevresel hedefleri ilerletme” konusunda başarılı bir sicile sahip olduğunu ve bunun diğer ülkelere örnek olması gerektiğini söyledi.
İlgili Haberler Trump 6 Ocak baskını sanığı 1500 destekçisi için af kararı çıkardıKüresel ısınmayı sınırlandırmayı amaçlayan anlaşmayı yaklaşık 200 ülke imzalamış durumda. İklim Anlaşması çerçevesinde her ülke iklim değişikliğine yol açan sera gazı emisyonlarını sınırlandırmak için kendi planını sunmuştu.
WHO'dan ayrılma talimatı
Trump ayrıca COVID-19 pandemisini kötü yönettiği ve ABD'den çok fazla fon aldığı yönündeki şikayetler nedeniyle ABD'nin Dünya Sağlık Örgütü'nden (WHO) çekilmesi talimatında bulundu.
WHO, Salı günü yapılan açıklamada Trump'ın kararını “üzüntüyle” karşıladığını ve “dünya çapında milyonlarca insanın sağlığı ve refahı yararına” ABD ile ortaklığı sürdürmek için yapıcı görüşmeleri dört gözle beklediğini kaydetti.
Açıklamada, “ABD'nin 1948 yılında WHO'nun kurucu üyelerinden biri olduğu, o tarihten bu yana 193 diğer üye devletle birlikte, Dünya Sağlık Asamblesi ve Yönetim Kurulu'na aktif katılım sağladığı, WHO'nun çalışmalarının şekillendirilmesine ve yönetilmesine katıldığı” da hatırlatıldı.
“70 yılı aşkın süredir WHO ve ABD sayısız hayat kurtardı ve Amerikalılar'ı ve tüm insanları sağlık tehditlerinden korudu” denilen açıklamada, “ABD ile işbirliği sayesinde birlikte çiçek hastalığının kökünün kazındığı, çocuk felcini ortadan kaldırmanın eşiğine gelindiği” belirtildi. WHO ayrıca Amerikan kurumlarının örgüt üyeliğine hem katkıda bulunduğunun hem de üyelikten fayda sağladığının altını çizdi.
İlgili Haberler Donald Trump yeniden ABD Başkanı: “Amerika'nın altın çağı şimdi başlıyor”ABD'nin dış yardımlarını “Amerikan çıkarlarıyla uyumlu değil” diye niteleyen Trump, dış kalkınma yardımlarının 90 gün süreyle durdurulması ve programların gözden geçirilmesi için de bir kararname yayınladı.
Birçok dış yardım programının finansmanı Kongre tarafından halihazırda tahsis edilmiş durumda. Bu nedenle başlangıçta Trump'ın talimatından ne kadar yardımın etkileneceği belli değil.
Biden'ın Küba kararını geri çevirdi
Trump ayrıca geçen hafta eski Başkan Joe Biden tarafından imzalanan ve Küba'yı terörü destekleyen devletler listesinden çıkaran kararnameyi de geri çevirdi.
Küba Devlet Başkanı Miguel Diaz-Canel Pazartesi günü Trump'ın bu hamlesini “kibirlilik ve gerçeği hiçe sayma” olarak nitelendirdi.
Ticaret konusunda Trump, aralarında Çin ve ABD-Meksika-Kanada Anlaşması'nın da bulunduğu bir dizi ticaret anlaşmasının gözden geçirilmesini isteyen bir kararname yayınladı.
Kanada, Meksika ve Çin'den gelen “yasadışı göç ve fentanil akışlarının” değerlendirilmesini isteyen Trump, göreve gelmeden önce bu ülkelerin ABD'ye gönderilen mallara yönelik gümrük vergilerinden kaçınmak için bu alanlarda harekete geçmeleri gerektiğini söylemişti.
Bu haberle ilgili bazı ayrıntılar Associated Press ve Reuters haber ajanslarından alınmıştır.