Çin, ABD Başkanı Donald Trump'ın görevdeki ikinci dönemine başlamasıyla ABD'yi, ikili ilişkileri çatışma yerine işbirliği yoluyla yürütmeye odaklanmaya çağırdı.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Guo Jiakun Salı günü Pekin'de düzenlenen olağan basın toplantısında “Çin, iletişimi sürdürmek, işbirliğini güçlendirmek, farklılıkları uygun şekilde yönetmek ve Çin-ABD ilişkilerini yeni bir başlangıç noktasından daha fazla ilerleme kaydetmeye itmek için yeni ABD hükümetiyle birlikte çalışmaya istekli” dedi.
Analistler Pekin'in Trump'ın başkanlıktaki ikinci döneminin başlarında karşılıklı etkileşim ve fikir alışverişi yoluyla iki taraf arasındaki yanlış anlamaları azaltmayı umduğunu söylüyor.
Şanghay’daki uluslararası ilişkiler uzmanı Shen Dingli, “Çin hükümeti, Çin ve ABD'nin iletişim yoluyla birbirlerinin ihtiyaçlarını anlayabileceğini umuyor” dedi.
VOA'ya telefonla konuşan Dingli, “Pekin, her iki tarafın da ikili ilişkileri istikrara kavuşturma çabalarına öncelik vermesi halinde Çin ve ABD'nin hala bir uzlaşmaya varabileceğine ve Trump'ın ilk başkanlığı sırasında ortaya çıkan birçok yanlış anlamayı önleyebileceğine inanıyor” dedi.
Trump'ın Pazartesi günü göreve başlamasından önce Çin ve Trump'ın ekibi, yeni ABD başkanı ile Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping arasında geçen Cuma günü yapılan telefon görüşmesi de dahil çok sayıda üst düzey görüşme gerçekleştirdi.
İlgili Haberler Trump yemin töreni öncesinde Xi Jinping ile telefonda görüştüYatırım çağrısı
Han, Çin ve ABD'nin “karşılıklı saygı, barış içinde birarada yaşama ve kazan-kazan işbirliği ilkelerini korudukları” sürece “birbirlerinin ilerlemesine katkı yapabileceklerini, iki ülkeye fayda sağlayabileceklerini ve dünya barışı ve kalkınmasına önemli katkılarda bulunabileceklerini” söyledi.
Han ayrıca ABD'li işletmeleri Çin'de yatırım yapmaya devam ederek “bir köprü olarak aktif rol oynamaya ve Çin-ABD ilişkilerinin gelişimine daha fazla katkıda bulunmaya” çağırdı.
Uzmanlar Pekin'in, Trump yönetimiyle yapılan bu ilk temaslar aracılığıyla Washington’la ikili ilişkileri geliştirme fırsatını değerlendirmek istediğini söylüyor.
Western Kentucky Üniversitesi'nden siyaset bilimci Timothy Rich, Pekin'in “sadece yaptırımların artmasından değil, aynı zamanda Çin'e teknoloji ihracatının daha fazla sınırlandırılması potansiyelinden de kaçınmayı tercih edeceğini” söyledi.
Çin hükümeti Trump yönetimiyle işbirliği yapmaya istekli olduğunu ifade ederken, ABD Başkanı da Çin, Meksika ve Kanada'dan ithal edilen mallara gümrük vergisi uygulamayı erteledi.
Bunun yerine, ABD Ticaret Temsilcisini, Çin'in, yönetiminin 2020'de Pekin ile imzaladığı ve Pekin'in ABD ihracat alımlarını iki yıl içinde 200 milyar dolar arttırmasını gerektiren “Faz 1” ticaret anlaşmasına uygunluğunu değerlendirmeye çağıran kapsamlı bir ticaret bildirisi yayınladı.
Buna ek olarak Trump, popüler sosyal medya uygulaması TikTok'a yönelik yasağı 75 gün erteleyen bir kararname imzaladı ancak Pekin'in TikTok ile olası bir anlaşmayı onaylamaması halinde Çin ürünlerine gümrük vergisi uygulamakla tehdit etti.
İlgili Haberler TikTok ABD’de erişimi yeniden açtığını açıkladı, Trump’a teşekkür ettiTrump Pazartesi günü TikTok için başkanlık kararnamesini imzaladıktan sonra yaptığı açıklamada, “Eğer, ‘Bunu onaylamayacaksınız’ dersek, o zaman bu kesin bir düşmanlıktır ve yüzde 25, 30,40, 50, hatta 100'lük gümrük vergileri koyarız” dedi.
Trump'ın Çin ürünlerine gümrük vergisi uygulamasını erteleme kararı ne anlama geliyor?
Rich, Trump'ın Çin ürünlerine gümrük vergisi uygulamayı erteleme kararının, ABD başkanının zafer olarak ilan edebileceği “bazı tavizler vermesi için Çin'e baskı yapma” arzusunu gösterdiğini söyledi.
VOA'ya verdiği yazılı yanıtta Rich, “Çin'e karşı sert bir duruş sergileme algısı birçok Amerikalı’nın daha geniş çaplı kaygılarına hitap ettiğinden, itibar kazandırıcı bir taviz verilmemesi ya da diğer politikaların sekteye uğramaya başlaması halinde Çin'i köşeye sıkıştırma yönündeki söylemlerin geri döneceğinden şüpheleniyorum” dedi.
Bazı Çinli tüccarlar Trump'ın Çin ürünlerine gümrük vergisi uygulamasını erteleme kararının gelecekte benzer senaryolara karşı daha hazırlıklı olmalarını sağladığını söyledi.
Şanghay'da yaşayan ve güvenlik kaygıları nedeniyle sadece soyadını vermek isteyen Yuan soyadlı Çinli bir konfeksiyon ihracatçısı VOA'ya verdiği yazılı yanıtta “Faaliyetlerimi Güneydoğu Asya'ya kaydırarak Amerikalı müşterilerime ürün ihraç etmenin başka yollarını buluyorum” dedi.
Trump'ın yeni kabinesinde Dışişleri Bakanı Marco Rubio da dahil Çin'e karşı şahin tutumlarıyla bilinen birçok siyasetçi yer alırken, analistler Trump yönetiminin Çin politikalarının nasıl şekilleneceğinin belirsiz olduğunu söylüyor.
İlgili Haberler Dışişleri Bakanı adayı Rubio'dan ABD'nin çıkarlarını "her şeyin üstünde" tutma sözüAtlantik Konseyi Küresel Çin Merkezi'nde kıdemli araştırmacı olarak görev yapan Dexter Roberts VOA'ya telefonla yaptığı açıklamada, “Nihai kararı veren kişi Trump ve eğer Çin Trump'a ihtiyacı olduğunu düşündüğü şeyi verirse, bu şahin insanlar ve inançları hızla kenara itilecek, o zaman ABD-Çin politikası üzerinde etkileri olmayabilir” dedi.
Trump yönetiminin Çin politikaları konusunda netlik olmamasına rağmen uluslararası ilişkiler uzmanı Shen, Pekin ve Washington'dan gelen resmi açıklamaların ilk görüşmelerin “oldukça olumlu” geçtiğini gösterdiğini söyledi.
VOA'ya konuşan Shen, “Bu, daha az yanlış anlaşılma olacağı anlamına gelebilir ve bence her iki taraf da birbirleriyle ilişki kurmak için bu yeni fırsatı heba etmeyecektir” dedi.