ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, Cuma günü Beyaz Saray’da nadir toprak mineralleri hakkında bir ekonomik anlaşma imzalamaya hazırlanıyor.
Üç yıllık savaşı sona erdirmeye yönelik bir adım olarak görülen anlaşma, Ukrayna'nın güvenliğinin önemine atıfta bulunsa da bu konuyu iki lider arasında görüşülecek ayrı bir anlaşmaya bırakıyor.
Zelenski, Joe Biden yönetiminden daha önce milyarlarca dolar değerinde ABD silahı ve manevi destek almıştı. Başkan Trump, Ukrayna’da üç yıldır süren savaşı hızla sona erdirmek, Moskova ile ilişkileri iyileştirmek ve Ukrayna'yı desteklemek için harcanan ABD parasını telafi etmek istediğini söylemişti.
"Çok fazla ekipman ve para verdik ama onlar da çok cesurca savaştı"
Trump, nadir toprak mineralleriyle ilgili anlaşmayı Ukrayna’yı desteklemek üzere şimdiye kadar gönderilen paranın karşılanması çerçevesinde değerlendiriyor.
Başkan Trump, Ukrayna ile imzalanacak anlaşmanın Washington ve Kiev arasında gelecekteki ilişkinin temelini oluşturacağını söyledi. Trump ayrıca Zelenski ile görüşmeyi dört gözle beklediğini belirtti ve Ukrayna ordusunu cesaretinden dolayı övdü.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile görüşmesinde gazetecilerin sorularını yanıtlayan Trump, Zelenski için “Kendisine çok saygı duyuyorum. Ona çok fazla ekipman ve para verdik ama onlar da çok cesurca savaştılar” ifadelerini kullandı.
Son günlerde müzakere edilen mineral anlaşması, Ukrayna'nın geniş mineral zenginliğini ABD'ye açacak ancak Ukrayna için Amerikan güvenlik garantilerini içermiyor.
Anlaşma, Washington'a, Ukrayna'nın nadir toprak minerallerinin satışına bağlı bir yeniden yapılanma yatırım fonu aracılığıyla Kiev'e tedarik edilen ABD silahlarının milyarlarca dolarlık maliyetinin bir kısmını telafi etme hakkı veriyor.
Trump ve Zelenski'nin bugün imzalaması beklenen anlaşmaya göre, Ukrayna, “Ukrayna devletine ait tüm ilgili doğal kaynak varlıklarının gelecekte paraya çevrilmesinden elde edilecek tüm gelirlerin” yüzde 50'sini ABD ve Ukrayna tarafından ortaklaşa sahip olunan ve yönetilen bir yeniden inşa fonuna aktaracak.
Anlaşma söz konusu varlıkların isimlerini vermiyor ancak bunların mineral, petrol, doğal gaz ve diğer çıkarılabilir maddelerin yanı sıra sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) terminalleri ve limanlar gibi diğer altyapıları içereceğini belirtiyor.
Ukrayna’nın mineral rezervleri
Kiev’in tahminlerine göre dünyadaki kritik hammaddelerin yüzde 5’i Ukrayna’da bulunuyor.
Bunlar arasında yaklaşık 19 milyon ton grafit rezervi yer alıyor. Grafit elektrikli araçların bataryalarının yapımında kullanılıyor.
Ukrayna’nın aynı zamanda Avrupa’nın lityum rezervlerinin üçte birine sahip olduğu tahmin ediliyor.
Ukrayna’da nadir bulunan 17 elementin önemli miktarda rezervi de bulunuyor. Bu elementler silah, rüzgar türbini, elektronik gibi ürünlerin imalatında kullanılıyor.