Türk Dil Kurumu (TDK), 2024’te “yılın kelimesi ya da kavramını” seçmek için anket düzenledi. Anketin sonucunda “kalabalık yalnızlık” yılın kavramı seçildi.
Ankara Üniversitesi İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi (İLAUM) işbirliğiyle, alanında uzman isimlerden oluşan Değerlendirme Kurulu tarafından belirlenen 7 kelime ya da kavram TDK’nın internet sitesinde geçen hafta halk oylamasına sunuldu.
Oylamaya sunulan kelimeler “kalabalık yalnızlık”, “merhamet”, “yabancılaşma”, “algoritma”, “yozlaşma”, “yapay zekâ” ve “dijital yorgunluk” olarak belirlendi.
Ankete yaklaşık 1 milyon kişi katıldı. TDK, oylama sonucunda “2024 Yılının Kelimesi/Kavramı” olarak “kalabalık yalnızlık” kavramının seçildiğini açıkladı.
Değerlendirme Kurulu’nun “kalabalık yalnızlık” kavramının oylamaya sunulması hakkındaki gerekçesinde, “2024 yılında, insanların kalabalıklar içinde yalnız hissettiklerini gösteren araştırmaların sayısında artış olduğu görülmektedir. Birbirlerinin zıddı gibi duran, teklik ifade eden ‘yalnızlık’ ile çokluk ifade eden ‘kalabalık’ aynı anda var olabilmektedir. Sosyolojik, psikolojik, iletişimsel gerekçelerle açıklanabilen bu durum, bireylerin gündelik yaşamlarında, kurdukları ilişki biçimlerinde kendisini göstermektedir” denilmişti.
Araştırmaların sosyal medya ve dijital teknolojilerin kullanımının artmasıyla insanların kendilerini daha yalnız hissetmeye başladıklarını gösterdiği belirtilen gerekçede şunlar ifade edilmişti:
“Sosyal medya ortamında takipçi, beğeni sayılarının önem kazanması, sözde ‘kalabalık’ bir ortam oluşturulması yalnızlık hissine çözüm gibi algılansa da yalnızlık hissini artıran bir sonuç ortaya çıkarmaktadır. Dijital dünyanın gelip geçici ilişkiler önermesi, yalnızlık hissini derinleştirmektedir. Diğer yandan hayatın giderek artan hızı, artan insan hareketliliğiyle birlikte toplumsal bağların zayıflamasıyla bağ kurmakta zorlanan bireyler, kendilerini kalabalıklar içinde yalnız hissetmektedirler. Bireyin çevresinde insan sayısının fazla olması, kendisinin yalnızlık hissetmediği anlamına gelmemektedir. Aynı ev içinde aile bireylerinin olması, aynı yemek masasında yalnız hissetmeyi engellememektedir.”
Oxford yılın kelimesi: “Beyin çürümesi”
Oxford sözlüğünün 2024’te seçtiği yılın kelimesi “beyin çürümesi” olmuştu. Beyin çürümesi, “bir kişinin zihinsel veya entelektüel durumunun, özellikle internetteki içerikler gibi önemsiz veya meydan okumayan olarak kabul edilen materyalin aşırı tüketiminin sonucu bozulması” olarak tanımlanıyor.
Oxford uzmanlarının bu yıl “beyin çürümesi” teriminin, özellikle sosyal medyada aşırı miktarda düşük kaliteli içerik tüketmenin etkisiyle ilgili endişeleri yakalamak için kullanılan bir terim olarak yeni bir önem kazandığını fark ettiği belirtilmişti. Bu terimin kullanım sıklığının 2023 ve 2024 yılları arasında yüzde 230 arttığı ifade edilmişti.
Merriam-Webster sözlüğünün yılın kelimesi: “Kutuplaşma”
Merriam-Webster'ın 2024’te yılın kelimesi ise “kutuplaşma” olmuştu.
Merriam-Webster.com'da yıl boyunca yapılan arama hacminin, Amerikalıların ülkedeki ve dünyadaki karmaşık durumu daha iyi anlama arzusunu yansıttığı belirtilmişti.
Kutuplaşma, sözlük tarafından, “iki keskin zıtlığa bölünme; özellikle bir grubun veya toplumun görüşlerinin, inançlarının veya çıkarlarının artık bir süreklilik içinde değil, karşıt uçlarda yoğunlaştığı bir durum” olarak tanımlanıyor.