Amerika'nın Sesi'nin de bağlı olduğu ABD Yayın Kurulu’nun Gallup araştırma şirketiyle yaptığı bir araştırma medya kullanımı ve devlet kurumlarına ilişkin farklı bulgular ortaya koydu. Araştırmaya göre Türkler’in haberleri takip etmede en çok kullandıkları platform televizyon. Ankete katılanların yüzde 83’ü için televizyon, haberleri izlemede en çok kullanılan araç olurken, onu yüzde 54 oranla internet, yüzde 27’yle yazılı basın ve yüzde 15’le radyo izliyor. Halkın yüzde 72’sinin akıllı telefonu var. Gençler ekonomiye daha olumlu bakarken, Amerikan karşıtlığı da gençler arasında daha düşük. Yine aynı araştırmaya göre eğitim arttıkça iktidara güven azalıyor.
15 Temmuz darbe girişiminin öncesinde yapılan araştırmanın bulguları Washington’da düzenlenen panelde kamuoyuyla paylaşıldı.
Türkler haberleri en çok televizyondan takip ediyor
Araştırmaya göre Türkler’in haberleri takip etmede en çok kullandıkları platform televizyon. Ankete katılanların yüzde 83’ü için televizyon, haberleri izlemede en çok kullanılan araç olurken, onu yüzde 54 oranla internet, yüzde 27’yle yazılı basın ve yüzde 15’le radyo izliyor. Gençlerin ise, 25 yaş üstü yetişkinlere göre interneti televizyondan daha çok tercih ettiği gözleniyor.
Ankete katılanların yüzde 95,9’u son bir hafta içinde, yüzde 85,7’si de son bir gün içinde televizyon izlediklerini söyledi. Yüzde 70,6’lık kesim ise son bir hafta içinde internet kullandıklarını belirtti.
Araştırmada halka haber için en çok izledikleri üç kanal soruldu. Buna göre Fox TV, hem ankete katılanların tümü hem de aralarındaki en eğitimliler arasında bir numarada yer alıyor. Ankete katılanların tümünün verdiği yanıtlara bakıldığında yüzde 27 orana sahip Fox TV’yi sırasıyla yüzde 25 oranla ATV, yüzde 23’le Kanal D, yüzde 19’la TRT 1 ve yüzde 18 oranla Show TV izliyor.
En eğitimliler arasında ise Fox TV yüzde 24 oranla yine ilk sırada yer alırken, onu yüzde 20’yle NTV, yüzde 16’şar oranla CNN Türk ve TRT, yüzde 15 oranla Kanal D takip ediyor.
Hane halklarının hangi medya araçlarına sahip olduğu konusunda ise televizyon yine açık ara başta geliyor. Evlerin yüzde 98’inde televizyon bulunurken, onu yüzde 84’le internet, yüzde 74’le uydu anteni, yüzde 73’le bilgisayar ve yüzde 46’yla tablet izliyor.
Yetişkinlerin yüzde 65’i haftada en az bir kez internet üzerinden haberleri kontrol ettiklerini belirtirken, bu oran 2013’te yüzde 49,7’ydi. Yüzde 50,2’lik kesim de her hafta boyunca haberler için gazete ya da dergi okuduklarını söyledi.
Türkler’in yüzde 73,5’i en fazla Ortadoğu ile ilgili haberlere ilgi gösterirken, Amerika hakkındaki haberlere ilgi de üniversite eğitimliler arasında yüzde 70,5 oranında, daha düşük eğitim düzeyindekiler arasında ise yüzde 47,4 olarak tespit edildi.
Yüzde 67’lik kesim haberleri takip etmeyi “çok önemli” olarak nitelerken, yaş arttıkça habere verilen önemin oranının da yükseldiği görülüyor. 55 üstü yaş grubundakilerin yüzde 80’i haber takibini “çok önemli” bulurken, bu oran 15-24 yaş grubu arasında yüzde 50.
Türkler’in yüzde 72’sinin akıllı telefonu var
Araştırmaya katılanların yüzde 72’si akıllı telefona sahip olduklarını belirtirken, bu oran 15-24 yaş arası grupta yüzde 88’e çıkıyor. Türkler internete yüzde 90 oranla en çok telefon üzerinden girerken, yüzde 44’lük kesim internet için diz üstü bilgisayarı, yüzde 43’lük kesim masa üstü bilgisayarı, yüzde 27’lik kesim de tableti kullandıklarını söyledi.
Ankete göre Türkler interneti en çok video izlemek için kullanıyor. Katılımcıların yüzde 74’i internette video izlediklerini belirtirken, sesli kaynaklar dinleyenlerin oranı yüzde 69, blog okuyanların oranı yüzde 49, e-posta için interneti kullananların oranı yüzde 40 ve bir blogda yorum yapanların oranı yüzde 16 oldu.
En çok kullanılan site Google
Araştırmaya katılanların yüzde 84’ü internette en çok Google’u kullanırken, Facebook için bu oran yüzde 77, YouTube için yüzde 67, Instagram için yüzde 46, Twitter için yüzde 26, Viber için de yüzde 9 olarak belirlendi.
Türkler’in internet üzerinden haber takip etmede en çok kullandıkları site Haberturk olurken, onu Facebook, hurriyet.com, haberler.com ve sozcu.com takip ediyor.
En fazla güven duyulan kanal TRT
Araştırmaya göre Türkiye’de halkın en fazla güvendiği televizyon kanalı TRT. Katılımcıların yüzde 46’sı TRT’ye çok güvendiklerini belirtirken, yüzde 29’ar kesim Habertürk ve TGRT Haber, yüzde 27’lik kesim NTV, yüzde 21’lik kesim CNN ve yüzde 16’lık kesim de BBC için “çok güveniyorum” dedi. En fazla “güvenilmeyen” kanal, yüzde 30 oranında “hiç güvenmiyorum” yanıtıyla BBC olarak tespit edildi.
Türk medyasından memnuniyetin de ölçüldüğü ankete göre, halkın yüzde 52’si ‘biraz memnun’, yüzde 19’u ‘çok memnun’ olmak üzere, toplamda yüzde 71’i medyanın sağladığı bilgilerden bir şekilde memnuniyetini dile getirdi. Medyadan memnuniyetsizlik oranı, eğitimli nüfus arasında ise daha fazla.
Türkler’in yüzde 19’u son bir hafta içerisinde yabancı medyayı takip ettiklerini belirtirken, eğitim düzeyi yükseldikçe bu oranın da arttığı görülüyor.
Amerikan karşıtlığı gençler arasında daha düşük
Araştırmada Türkiye’deki Amerikan karşıtlığı da ele alınmış. Buna göre tüm katılımcılar arasında yüzde 35’lik kesim Amerika’ya ‘çok olumsuz’ baktıklarını söylerken, yüzde 19’u ‘biraz olumsuz’, yüzde 27’si ‘biraz olumlu’, yüzde 7’si de ‘çok olumlu’ şeklinde görüş bildirdi.
15-24 yaş grubunda ise Amerikan karşıtlığının daha düşük olduğu görülüyor. Bu yaş grubunda Amerika için ‘çok olumsuz bakıyorum’ diyenler yüzde 27, ‘biraz olumsuz’ diyenler yüzde 22, ‘biraz olumlu’ diyenler yüzde 33, ‘çok olumlu’ diyenler yüzde 14 oldu.
Gençler ekonomiye daha olumlu bakıyor
Araştırmaya katılanların yüzde 68’i yaşam standardından memnun olduklarını belirtirken, bu oranın 2013’ten bu yana giderek arttığı görülüyor. Yüzde 33’lük kesim ‘iş bulmak için iyi bir zaman olduğunu’ belirtirken, yüzde 9’luk kesim ise ekonomik koşulları ‘mükemmel’ olarak niteledi. 2009 yılına göre ekonomiye bakışta olumluya doğru bir yönelik görülürken, özellikle gençler ve daha az eğitimlilerin daha olumlu bakışa sahip oldukları tespit edildi.
Ekonomik perspektiflere yaş grubu ve eğitim düzeyi açısından bakıldığında, yaşam standartlarının gidişatı konusunda arada derin bir uçurum olduğu gözleniyor. Buna göre, 15-24 yaş arası grubun yüzde 68’i ‘hayat standartlarım daha iyiye gidiyor’ derken, 55 yaş üstü grupta bu oran sadece yüzde 29.
‘İş bulmak için iyi bir zaman’ diyenler ilkokul ve düşük eğitimlilerde yüzde 38,5 iken, bu oran üniversite ve üstü eğitimlilerde yüzde 24,4’e düşüyor.
İlkokul ve düşük eğitimliler arasında ekonomik koşullara ‘mükemmel’ diyenlerin oranı yüzde 18, zayıf diyenlerin oranı ise yüzde 21 iken, üniversite ve üstü eğitimlilerin ise sadece yüzde 6’sı ekonomi için “mükemmel” ifadesini kullandı, yüzde 37’si ise ‘zayıf’ dedi.
Eğitim arttıkça iktidara güven azalıyor
Siyasi kurumlara ve kişilere dair fikirlerin eğitim düzeyine göre nasıl farklılık gösterdiği de araştırmada ele alınan bir diğer konu. Buna göre, iktidara duyulan güven, ilkokul ve düşük eğitimlilerde yüzde 69 iken, üniversite ve üstü eğitimlilerde yüzde 39’a düşüyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a destek oranı ise, ilkokul ve düşük eğitimlilerde yüzde 69, üniversite ve üstü eğitimlilerde ise yüzde 42. Hükümette yolsuzluk olduğunu düşünenlerin oranı da ilkokul ve düşük eğitimlilerde yüzde 42 iken, üniversite ve üstü eğitimlilerde yüzde 56.
Bölgeler açısından dağılıma bakıldığında da, iktidara en fazla güven duyulan bölgeler sırasıyla Karadeniz, Doğu Anadolu ve İç Anadolu bölgeleri. Erdoğan’a en fazla destek görülen bölgeler de sırasıyla Doğu Anadolu, İç Anadolu ve Karadeniz bölgeleri.
Basın özgürlüğüne bakış ve siyasi özgürlüklerin de mercek altına alındığı araştırmaya göre, siyasi görüşlerini dile getirmekten korkanların oranı son yıllarda giderek düşüş gösterse de bu oran özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yüzde 53 oranla hala yüksek.
Basın özgürlüğünde de, Türkiye’de ‘basın çok özgür’ diyenlerin oranı yüzde 39’da kalırken, eğitim düzeyi arttıkça bu oran düşüyor. Basın özgürlüğüne duyulan inancın özellikle gençler ve kırsal kesimde yaşayanlar arasında da düşük olduğu görülüyor.