Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin 25 Eylül tarihinde düzenlediği, 25 Ekim tarihinde de dondurduğu bağımsızlık referandumu sonrasında Bağdat-Erbil ilişkileri henüz normalleşmiş değil.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, taraflar arasında sorunların çözümü için Türkiye’den arabuluculuk yapmasının istendiğini söyledi.
Anadolu Ajansı’nın Editör Masası programında açıklamalarda bulunan Çavuşoğlu, 21 Ocak’ta Irak’ın başkentine yapacağı ziyarette arabuluculuk konusunu da görüşeceğini dile getirdi.
Çavuşoğlu, “Erbil ile Bağdat arasında normalleşme olursa biz de katkı sağlayabiliriz. Böyle bir talep de var. Bağdat ziyaretinde ikili konular yanında arabuluculuğu da görüşeceğiz. Biz (IKBY’ye) şunu söyledik, ‘Referandumu iptal edin anayasal haklarınız konusunda bir sorun varsa katkı sağlayabiliriz.’ Sorunların aşılması lazım. Normalleşme süreci olursa bizim Erbil ile bir sıkıntımız olmaz. Kürt halkıyla sıkıntımız olmaz” dedi.
Dışişleri Bakanı, arabuluculuk teklifinin kimden ya da kimlerden geldiğini açıklamadı.
“Sorumlu Barzani”
Dışişleri Bakanı, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin aleyhine gelişen durumun sorumlusu olarak Mesut Barzani’yi gösterirken Neçirvan Barzani’ye destek çıktı.
“Neçirvan Barzani referanduma karşıydı ama bölgede başbakan olarak görev yaptığı için o da anlaşma gereği mutabakat içindeydi. Referandumun ne kadar yanlış bir karar olduğunu Kürt kardeşlerimiz de gördü. De facto devam ediyordu ama referandumla yeni bir şey elde etmediler. Hatta olanları da kaybettiler. Şimdi masada da güçlü değiller. Mesut Barzani referandumla Kürtleri birleştirmeyi amaçlıyordu ama böldü. PKK bile referandumdan sonra Kuzey Irak'ta güçlenmeyi amaçlıyordu. Bunun sorumlusu Mesut Barzani'dir.”
Prof. Güney: “Türkiye, Bağdat’a yakınlaşsa da Erbil üzerinde de etkili”
Referandum sonrasında Türkiye’nin Irak merkezi hükümetiyle ekonomik ve siyasi ilişkilerini güçlendirdiğini söyleyen Kıbrıs Bahçeşehir Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dekanı Nurşin Güney, IKBY’nin de referandum sürecinde sorunlar yaşamasına rağmen Ankara’yla iyi ilişkiler kurmak zorunda olduğunu belirtti.
Amerika’nın Sesi’ne değerlendirmelerde bulunan Prof. Güney, “Bu talep onlardan geldiğine göre Türkiye’den bir beklenti olduğu açık. Referandum meselesinden sonra Ankara ile Barzani arasında sorun yaşandı ve Türkiye merkezi hükümete yaklaştı. Habur sınır kapısı Erbil’den Bağdat’a devredildi, yeni bir sınır kapısının Ovaköy’den açılması söz konusu, Kerkük’ün geleceği konusunda yakın fikirler var. Türkiye bu nedenle Bağdat’a yakın gibi dursa da Erbil üzerinde de etkili. Zira Kürt Bölgesi de özellikle coğrafi nedenlerle Türkiye’ye mecburlar. Burada da hem Ankara’nın hem Erbil’in kazan kazan durumu yaratmak için çalışacaklardır” dedi.
Bağdat yönetimi üzerindeki İran etkisini azaltmak için Amerika’nın da uğraştığını ifade eden Ortadoğu uzmanı Güney, Türkiye’nin bu denklemde hem merkezi hükümete hem de Kürt Yönetimi’ne sınırdaş olması hasebiyle güçlü bir pozisyonda olduğuna dikkat çekti.