Türkiye’de uzun süredir gündemde olan anayasa değişikliği konusunda, AKP, CHP ve MHP’nin oluşturduğu anayasa taslağıyla ilgili üçlü komisyon, mini anayasa değişikliği paketi çıkabileceği işaretini verdi.
15 Temmuz darbe girişimi sonrası iktidar ile muhalefet arasında karşılıklı işbirliği atmosferi ortaya çıkmıştı. Böylece TBMM bünyesindeki üç siyasi parti, anayasa değişikliği çalışmalarına yeniden başlanması konusunda anlaşmaya vardı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliğinde 25 Temmuz’da AK Parti Genel Başkanı Binali Yıldırım, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli arasındaki görüşmede, her partiden birer temsilci görevlendirilmesi kararlaştırıldı. Bu çerçevede, AK Parti Genel Sekreteri Abdülhamit Gül, CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan ile MHP Afyonkarahisar Milletvekili Mehmet Parsak’tan oluşan üçlü komisyon, toplantılar yürütmeye başladı. Anayasa çalışmaları sürecinde HDP sürece dahil edilmedi.
AKP, CHP ve MHP’nin oluşturduğu üçlü komisyon, bugünkü 5’nci toplantısı sonrasında TBMM’de basın açıklaması yaptı ve kamuoyuna uzlaşma mesajları verdi.
AKP’li Abdülhamit Gül, “Anayasa çalışmalarıyla ilgili üç partinin temsilcisi olarak 5'inci toplantıyı bitirmiş durumdayız. Acil uzlaşılabilecek yargı merkezli bazı başlıkları değerlendirmek ve uzlaşabilmekti görevimiz. Müzakereleri yaptık ve bu etabı tamamladık. Raporu genel başkanlarımıza sunacağız. Sonraki hafta bir araya geleceğiz ve bayram müjdesi olarak belki sunabiliriz. Uzlaşabilecek noktalar olduğunu gördük. Milletimiz için güzel uzlaşı maddeleriyle anayasa değişikliği paketi elde edeceğimizi düşünüyoruz” dedi.
Your browser doesn’t support HTML5
Abdülhamit Gül
CHP’li Tezcan da, “İskeleti kurduk ete kemiğe bürüneceğiz ve bayram öncesi müjdeyi vereceğiz” ifadesiyle mini anayasa paketi çıkabileceği izlenimini pekiştirdi. Tezcan, “Bizim komisyon üyesi arkadaşlarımız ile yapmamız gereken çalışma tamamlandı. Önümüzdeki hafta siyasi partiler kendi çerçevelerinde değerlendirecekler. Bir sonraki hafta tekrar bir araya gelip son şeklini vermek bizim de umudumuz. Bayram öncesi bayram müjdesi vermek istiyoruz. Nerede buluşabileceğimizi nerede hiç buluşamayacağımızı görmemiz bakımından iyi bir çalışma oldu. Yargı temelinde çalışmaydı ama onun dışında diğer konuları da ele aldık” diye konuştu.
Your browser doesn’t support HTML5
Bülent Tezcan
MHP’li Parsak da, “Çalışmalarımızın birinci etabını tamamladık 5'inci toplantının sonunda önemli mesafe kat ettiğimizi düşünüyoruz. Yargı merkezli olmak üzere yargının dışındaki konularla ilgili olarak partiler kendi yaklaşımlarıyla kendi önerilerini değerlendirmelerini diğer parti temsilcileriyle paylaşmış oldu. Siyasi partilerimizin liderlerine takdim edeceğiz nihai kararlar liderlerimize ait olmak üzere çalışmanın tamamlanacağını düşünüyoruz umudumuzun gelerek devam ettiğini söylemek isterim. Resmi anayasa değişikliğine dönüşemese bile ona yakın bir teklifle bayram öncesi bir bayram müjdesi vermeyi düşünüyoruz” dedi.
Your browser doesn’t support HTML5
Mehmet Parsak
Olağanüstü anayasa değişikliği olur mu?
Gül, Tezcan ve Parsak’ın açıklamasıyla birlikte Türkiye’de Kurban Bayramı yani 12 Eylül öncesinde üç siyasi partiden uzlaşmaya varılmış bir anayasa paketi açıklaması gelebileceği ihtimali ortaya çıktı. Basın açıklaması sırasında Gül, Tezcan ve Parsak, soruları yanıtlamadı ve özellikle kaç maddelik bir değişiklik olabileceği gibi detayları gazetecilerle paylaşmadı. Bu noktada, sadece yargı merkezli mini anayasa değişikliği paketi olacağı kesinlik kazanırken; TBMM’de ne zaman ele alınabileceği ise belirsizliğini koruyor.
Bugün TBMM Genel Kurulu’nda 23 Ağustos ile 1 Ekim arasında Meclis’in tatile girmesi de karara bağlandı. AKP Grubu ise, milletvekillerinden imza toplayarak herhangi bir gelişme durumunda TBMM’yi olağanüstü oturuma davet etmek üzere hazırlık yaptı. Bu hazırlık çerçevesinde, eğer AKP, CHP ve MHP uzlaşısıyla bir anayasa değişikliği paketi olursa bunun görüşülmesi için olağanüstü toplantı daveti olup olmayacağı sorusu gündeme geldi. Ancak mini paketi, TBMM Anayasa Komisyonu’nun görüşmesi gerekeceğinden dolayı anayasa değişikliği için Meclis Genel Kurulu’nun olağanüstü toplantıya çağırılması beklenmiyor.
HDP: Kürt’süz bir anayasa olmaz
HDP’nin mevcut anayasa görüşmesi sürecine dahil edilmemiş olması nedeniyle TBMM Anayasa Komisyonu’nun HDP’li üyeleri de bir basın toplantısı düzenledi. HDP Mardin Milletvekili Mithat Sancar, Adana Milletvekili Meral Danış Beştaş, İstanbul Milletvekili Garo Paylan ile Kars Milletvekili Ayhan Bilgen, diğer siyasi partilere yönelik olarak geniş katılımlı bir anayasa hazırlığı gerektiğini anımsattı.
HDP’li Beştaş, AKP, CHP ve MHP’nin yaptığı anayasa değişiklik çalışmaları için şu değerlendirmede bulundu:
“Çalışma HDP olmadan, Meclis'te grubu bulunan parti bulunmadan devam ediyor. Eşitlikçi, özgürlükçü, çoğulcu, toplumun farklı katmanlarını kapsayan bir anayasa talebimiz her zaman olduğu gibi bugün de orta yerde duruyor. Biz, kendi çalışmalarımızı sürdürüyoruz. 3 partinin kapalı kapılar ardında, ne görüştüklerini toplumla paylaşmayan tutumları anayasa yapım sürecine, anayasa ruhuna uygun değildir. Anayasa görüşmeleri böyle olmaz. Kürt’süz bir anayasa olamaz, içinde Kürtleri barındırmayan, Alevilerin haklarını, özgürlüklerini, kadının eşitliğini kapsamayan anayasa demokratik anayasa olamaz.”
Prof.Dr. Mithat Sancar da, “Anayasayı sadece belli bir dönemde, konjonktürel sorunları aşmak için bir araç gibi kullanmak tehlikeli yaklaşımdır. Kalıcı bir anayasa ancak barışı hedeflemekle mümkün olabilir. Biz, barış ve çözüm anayasasını öneriyoruz. Demokratik, çoğulcu bir anayasa, çözümü ve barışı hedefleyen bir anayasa bizim parolamız budur” diye konuştu.