Ukraynalı liderler, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal tehdidinin gerçek olduğunu kabul edip savunma hattını güçlendirmek için Salı günü Amerikan askeri teçhizat nakliyatını kabul etmeye hazırlansalar da böyle bir işgalin çok kısa süre içinde olmayacağı konusunda Ukrayna kamuoyunu rahatlatmaya çalıştı.
Son haftalarda Ukrayna sınırına yakın bölgelerde 100 bin asker konuşlandıran Rusya, saldırı planı içinde olduğu iddiasını reddediyor. Rusya'nın asker yığınağı, ABD ve NATO'nun olası bir savaşa hazırlık yapmak için hızla harekete geçmesine yol açmıştı.
Birkaç tur diplomatik görüşme sonucunda somut gelişme elde edilememesi üzerine bu hafta gerginlik daha da tırmandı. NATO, Baltık Denizi bölgesinde caydırıcı gücünü pekiştirme yoluna gittiğini, ABD de gerektiği takdirde NATO "yanıt gücünün" bir parçası olarak Avrupa'da konuşlandırmak üzere 8 bin 500 askeri teyakkuza geçirdiğini açıklamıştı.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Kiev'deki ABD Büyükelçiliği'nde görevli tüm Amerikalı personelin ailelerinin Ukrayna'dan tahliye edilmesi talimatı vermiş, öncelikli görevde bulunmayan personelin de ülkeden ayrılabileceğini kaydetmişti. İngiltere de ABD'yle aynı yönde karar alarak Kiev Büyükelçiliği'ndeki İngiliz diplomat ve ailelerinin bazılarının tahliye edileceğini açıklamıştı.
Ancak Ukraynalı yetkililer, sükunet havası yaratma yoluna gidiyor. Çok sayıda sıradan Ukrayna vatandaşı da kısa süre içinde Rusya'nın ülkeyi işgal edeceği iddiasına ilişkin kuşkularını ifade ediyor.
Salı günü parlamentoda konuşan Ukrayna Savunma Bakanı Oleksi Reznikov, "Bugün itibarıyla Rusya'nın kısa süre içinde işgal hazırlığı yaptığına inanmaya ilişkin herhangi bir gerekçe yok" dedi. Bakan Reznikov, Rus askerlerinin Ukrayna sınırını zorlayacak bir muharebe grubu oluşturmadığını kaydetti ve "Endişe etmeyin, rahat uyuyun. Bavullarınızı hazırlamanız gerekmiyor" ifadelerini kullandı.
Savunma Bakanı Reznikov'un bu açıklamaları, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelensky ve diğer yetkililerin verdiği güvenceleri izliyor. Zelensky, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, durumun "kontrol altında" olduğunu söylemişti.
Ancak Savunma Bakanı Reznokov, Pazartesi geç saatlerde yayınlanan bir söyleşide, "Gelecekte gerçeklemesi olasılığı yüksek riskli senaryoların" olduğunu kabul etti.
Rusya, Ukrayna'yı işgal edeceği şeklinde Batılı ülkelerin suçlamalarının NATO'nun kendi planladığı kışkırtıcı eylemler için bir kılıf olduğunu kaydediyor. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Salı günkü açıklamasında bir kez daha ABD'yi Ukrayna'yla ilgili "gerginlikleri tırmandırmakla" suçladı.
Rusya, Batılı ülkelerden ve NATO'dan, Ukrayna'nın NATO'ya asla alınmayacağına ve eski Sovyet cumhuriyetlerinde asker konuşlandırmama gibi başka bazı faaliyetlerini sınırlandıracağına ilişkin güvenlik garantileri talep ediyor. Ukrayna'nın NATO'ya hiçbir zaman alınmaması gibi bazı talepler, NATO tarafından tartışılması imkansız 'umutsuz girişimler' olarak niteleniyor. Bu da birçoklarının sadece savaşla sonuçlanabileceğinden korktuğu bir çıkmaza yol açıyor.
Moskova ayrıca Ukrayna'yı, doğuda ayrılıkçıların kontrolundaki bölgelere asker yığmakla ve bu bölgeleri güç kullanarak almayı amaçlamakla suçluyor. Kiev ise bu suçlamaları reddediyor.
Uzmanlar, Ukrayna hükümetinin kamuoyunu yatıştırmakla işgal durumunda Batı'dan yeterli miktarda yardım almayı garantilemek arasında kaldığı görüşünde.
Siyasi analiz uzmanı Volodimir Fesenko, "Ukraynalı yetkililer ülke içinde istikrarsızlaşmayı ve paniği önlemeye çalışıyor. Bu nedenle Rusya'nın Ukrayna'yı yakın zamanda işgal edeceği şeklinde bir tehdit bulunmadığı yolunda yatıştırıcı açıklamalarda bulunuyorlar" diyor.
Fesenko, "Kremlin'in planları arasında Ukrayna içindeki durumu kötüleştirmek, Ukraynalılar arasında korku ve histeri iklimi oluşturmak var. Kiev'deki yetkililer giderek büyüyen bu korku iklimini kontrol altında tutmakta zorlanıyor" ifadelerini kullanıyor.
Ukraynalılar ne diyor?
Öte yandan Kiev Uluslararası Sosyoloji Enstitüsü'nün yaptığı bir anket, Ukraynalılar'ın yüzde 48'inin önümüzdeki aylarda bir işgal olacağı şeklindeki tehdidin gerçek olduğuna inandığını ortaya koyuyor. Ancak son gelişmelerin enformasyon savaşının bir parçası olabileceği şeklindeki farkındalık nedeniyle halkın yüzde 39'u, işgal tehdidini gerçekçi bulmuyor.
21 ve 22 Ocak tarihlerinde bin 205 kişinin katılımıyla gerçekleştirilen anketin yanılma payı, 3,2 puanı geçmiyor. Kimi Ukraynalılar ise durumu kaygıyla izliyor.
Kiev'de çalışan 46 yaşındaki inşaat işçisi Dimitro Ugol, "Rusya'nın saldırganlığından ve savaştan elbette korkuyoruz. Böyle bir durum Ukraynalılar'ın daha da fakirleşmesine yol açar. Ancak savaşmaya zorlanacağız ve kendimizi savunacağız. Savaşmaya hazırım, ama ailem bunu istemiyor ve gerginlik içinde yaşıyor. Haberler her gün bizi daha da korkutuyor" diyor.
Pazartesi günü ABD askerlerinin Avrupa için teyakkuza geçirilmesiyse Batı'da, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in komşu ülke Ukrayna'yı işgal etme tehdidinden geri adım atacağı yönündeki umutların suya düştüğüne işaret etti.
ABD'nin Ukrayna'ya yönelik yaklaşık 200 milyon dolarlık güvenlik desteğinin bir parçası olan askeri donanım ve cephanenin Salı günü Ukrayna'ya varması bekleniyor.
ABD, Doğu Avrupa'daki savunma varlığını pekiştirmek için diğer NATO üyesi ülkelerin hükümetleriyle uyumlu adımlar atıyor. Örneğin Danimarka, Litvanya'ya bir fırkateyn ve F-16 savaş uçakları göndereceğini açıkladı. İspanya Bulgaristan'a dört savaş uçağı ve Karadeniz'e üç gemi gönderiyor. Fransa ise Romanya'ya asker gönderme hazırlığını tamamladı.