Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (UNHCR), 2017 yılı sonu itibariyle göç konusunda küresel eğilimleri ortaya koyan raporu 68,5 milyonu aşkın insanın kendi isteği dışında yaşadığı yeri terk etmek zorunda kaldığını ortaya koydu.
UNHCR’nin Salı günü kamuoyuna açıkladığı “Küresel Eğilimler 2017” raporuna göre, geçen yıl dünyada her gün 44 bin 500 kişi göç etmek zorunda kaldı. Dolayısıyla her gün dünya üzerinde önemli bir nüfus kitlesi hareketlilik halinde idi ve her iki saniyede 1 kişi yerinden edildi. Geçen yıl zorla yerinden edilmiş 68,5 milyon insandan 25,4 milyonunu kendi ülkelerindeki savaş, çatışma ve zulüm nedeniyle ülkelerini terk etmek zorunda kalmış mülteciler oluşturdu.
Raporda, bekleme halindeki sığınmacı meselesine de değinilerek, “31 Aralık 2017 itibarıyla halen mülteci statüsü başvurularının sonucunu beklemekte olan sığınmacıların sayısı 300.000 artarak 3,1 milyona ulaşmıştır. Kendi ülkeleri içerisinde yerinden edilmiş olan insan sayısı ise, 2016 yılında kaydedilen 40,3 milyonun biraz altında kalarak, toplam yerinden edilenlerin 40 milyonunu oluşturmuştur. Kısacası, dünyada Tayland’ın toplam nüfusu kadar zorla yerinden edilmiş olan kişi bulunmaktadır. Tüm ülkeler hesaba katılırsa, dünyadaki her 110 kişiden biri yerinden edilmiştir” denildi.
Türkiye 1. sıradaki yerini korudu
UNHCR’nin raporuna göre; ayrıca zorla yaşadığı yeri terk etmek zorunda kalan nüfusa karşılık bu insanlara kapıları açan ülke sayısı ise hayli az. Uluslararası kamuoyunda mülteciler gerçeğine karşı duyarlılık çağrısını da barındıran raporda, “Başta Suriyeli olmak üzere, 3,5 milyon mülteci ile Türkiye dünyada en fazla mülteciye ev sahipliği yapan ülke olmaya devam etmektedir. Lübnan ise kendi nüfusuyla karşılaştırıldığında oran olarak en fazla mülteciye ev sahipliği yapan ülkedir. Sonuç olarak, UNHCR’nin sorumluluğu altında bulunan mültecilerin yüzde 63’ü toplamda 10 ülkede yaşamaktadır” bilgisi de verildi. Dolayısıyla Türkiye’nin son yıllarda olduğu üzere UNHCR’nin küresel eğilimi sergileyen raporlarında mültecilere ev sahipliği bakımından 1’nci sıradaki yerini koruduğu görüldü.
Raporda, barınma şartlarındaki sınırlı tabloya karşın geri dönüşler açısından da sıkıntı olduğu vurgulandı. Pek çok çatışma bölgesinde barış görüşmelerinde ilerleme sağlanamadığı anımsatılarak, “2017 yılında, büyük çoğunluğu ülkeleri içinde yerinden edilmiş olan yaklaşık 5 milyon insan evlerine geri dönebildi; fakat bu nüfus içinde baskı altında ya da kırılgan olmaya devam durumlara dönenler de var. Üçüncü ülkeye yerleştirme için sağlanan kontenjandaki düşüş sebebiyle, üçüncü ülkeye yerleştirilebilen mülteci sayısı da yüzde 40 düşüşle 100.000 kişi oldu” denildi.
Grandi: “Kimse kendi seçimiyle mülteci olmaz”
Bu arada BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi de, raporu tanıtan videolu bir mesaj yayımladı. Grandi, mesajında, özetle, “Ülkeler ve toplulukların, müdahaleye yönelik çabalarında yalnız kalmamaları için, küresel yerinden edilme durumlarını yönetmede başarılı olmanın, yeni ve çok daha kapsamlı bir yaklaşım benimsemeyi gerektirdiği bir dönüm noktasındayız. Ancak umutlu olmak için sebebimiz var. On dört ülke mülteci durumlarına müdahale için yeni bir rol haritası oluşturulması çalışmalarına halihazırda öncülük ediyor ve birkaç ay içerisinde, yeni bir Küresel Mutabakat, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda onaylanmak üzere hazır olacak. Bugün, Dünya Mülteciler Günü’nün arifesinde, benim tüm üye ülkelere mesajım bu Küresel Mutabakatı desteklemeleri yönünde. Kimse kendi seçimiyle mülteci olmaz; ama bizler nasıl yardım edebileceğimiz konusunda seçim şansına sahibiz” dedi.