Urla enginarı tarım alanlarının daralması ve girdi maliyetleri kıskacında
Sakız enginarının tescilli merkezi olan İzmir’in Urla ilçesi, bu yıl 10’uncusu düzenlenen Uluslararası Enginar Festivali’yle lezzet meraklılarını ağırlıyor. 3-5 Mayıs tarihleri arasındaki festivalde, kırsal kalkınma ile gastronomi turizminin desteklenmesi ve ilçenin sembolü olan sakız enginarının tanıtılması amaçlanıyor. Festivalin ikinci gününde yağan yağmur ve doluya rağmen etkinliğe yoğun ilgi vardı.
Çorbası, salatası, dolması ve her çeşit zeytinyağlı yemeği yapılan enginarın en önemli üretim üslerinden biri olan Urla’da üç günlük festival boyunca ilçe meydanı ve sokaklar, üretici tezgahlarıyla donatıldı. Urlalı enginar üreticileri tüketicilerle doğrudan buluştu. Kurulan tezgahlarda Urlalı kadınlar, kendi hazırladıkları enginar yemeklerini ve enginar temalı ürünleri de satışa sundu. Turşusundan reçeline, enginar suyundan enginarlı baklavaya sıra dışı yemek tarifleri de stantlarda ilgi çekti.
Your browser doesn’t support HTML5
Urla Uluslararası Enginar Festivali 10'uncu kez kapılarını açtı
“Enginar Urla için çok büyük bir katkı”
Festival, İzmir dışından ziyaretçileri de ağırlıyor. Onlardan biri de Ankara’dan festival için Urla’ya gelen öğretmen Müge Dölek. VOA Türkçe’ye konuşan Dölek, “Gayet güzel, son derece yöresel. Her şey çok taze ve canlı. Yağmur ve dolu engel oldu ama sırayla geziyoruz. Ankara’da bunun henüz sezonu açılmadığı için daha yok” dedi. Festivali çok beğendiğini ama fiyatları pahalı bulduğunu söyleyen Dölek, “Türkiye’de ekonomi yüzünden her şey çok pahalı zaten. Ama buna değer” diye konuştu.
Üç günlük festival nedeniyle, ülkenin farklı şehirlerinden ziyaretçiler de Urla’ya akın etti.
Urla’da yaşayan Mine Mavioğlu da Ankara’dan festival için gelen konukları olduğunu söyledi. Hem Urla’ya hem de enginara ilginin giderek arttığını kaydeden Mavioğlu, “Sekiz yıl önce Ankara’dan göçtüm Urla’ya. Ben Ankara’dan geldiğimde enginarla ilgili hiçbir fikrim yoktu. Burada pazar tezgahlarındaki sohbetlerde enginarı öğrendim, enginarın ne kadar önemli bir şey olduğunu, burada yetiştiğini, enginarla yapılabilen yemeklerin çeşidini, faydalarını öğrendim. Enginar, Urla için çok büyük bir katkı bence” ifadelerini kullandı.
“Böyle enginarı Ankara’da, İstanbul’da bulmak mümkün değil”
Enginarla yapılabilen birçok yemek tarifi olduğunu anlatan Mavioğlu, “Enginarın çeşitleri var. Her birinin pişirilişi, yapılışı çok ayrı. Çanak enginarı farklı bir şekilde yapıyorsunuz, dolmasının yemesi çok keyifli, pilavı aynı şekilde çok keyifli. Ama mesela geçen seneki festivalde görmüştüm, artık tariflerde sınır tanımıyorlar, ben enginarlı dondurmasını bile gördüm. Çok enteresan, enginarlı tatlı yapıyorlar” diye konuştu.
Festival nedeniyle Urla meydanında ve sokaklarında çok sayıda stant açıldı.
Mavioğlu, festival tezgahlarındaki fiyatlarla ilgili “Genel olarak Urla pahalı bir yer. Onu itiraf etmeliyim. İlk geldiğim seneye göre pazar fiyatları hep artıyor. Ama aldığınız ürününün kalitesine bakacak olursanız böyle enginarı zaten Ankara’da, İstanbul’da bulmak mümkün değil. O yüzden insanlar veriyorlar bu paraları. Burada yaşayan biz yereller içinse bu fiyatlar pahalı geliyor tabii” dedi.
“Geçen sene 10 liraya satarken bu sene 20-25 liradan aşağı enginar yok”
Her ne kadar festival ilçeye ilgiyi arttırsa da son dönemde Urla’ya başlayan göçle tarım arazilerinin imara açılarak yerleşim alanlarının artması, enginar üretimini kıskaca almış durumda. Bunun yanı sıra Urlalı üreticiler yüksek girdi maliyetlerinin de ilçede tarımdan giderek uzaklaşmaya neden olduğu görüşünde. Üreticiler, maliyetlere bağlı olarak tezgahlarda artan fiyatların, bu yıl yapılan festivalde enginar satışlarını düşürdüğünden yakınıyorlar.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan enginar üreticisi Harun İlbi, “Geçen sene 10 liraya satarken bu sene 20-25 liradan aşağı enginar yok. Enginarın tarlada fiyatı 15-20 lira arası. Her şey pahalı artık, mazot pahalı, gübresi pahalı, her şeyi pahalı. İnsanlar da tezgahtaki fiyatları pahalı buluyor” dedi.
Üreticiler maliyet baskısıyla tezgahlarda artan fiyatların bu yıl satışları düşürdüğünden şikayetçi.
Urla’nın coğrafi işaretli sakız enginarının üretimi de maliyet baskısı yüzünden azalıyor. Üreticilerin verimi daha fazla olan diğer enginar türlerini ekmeye yöneldiğini anlatan İlbi, “Enginarın hibrit türü var. Onda 60 tane çıkıyor, sakız enginar en fazla 8 tane çıkıyor. Talep olduğu için millet ona dönüyor şimdi. Ama sakız enginarın yerini asla tutamaz” diye konuştu.
“On sene sonra belki Urla’da enginar bile kalmayabilir”
İlçede tarım arazilerinin imara açılmasının, enginar üretiminin geleceğini de tehlikeye soktuğunu kaydeden İlbi, “Kuşçular Ovası imara bir açıldı, dikim bitti. Herkes veriyor iki dönüm üç dönüm imara, çekiyor teli, üretim bitiyor. On sene sonra belki Urla’da enginar bile kalmayabilir” dedi.
Kuşçular köyünde 20 yıldır enginar üreticiliği yapan Mustafa Çelik ise geçen seneye göre mahsulün azaldığını söyledi. Çelik bunun nedenlerini, “Verim az, havadan, yıldan yıla, mevsimden mevsime değişiyor. Çiftçilik yapılacak yerler azaldı, kalmadı. Alanlar daraldı. Zaten mazot çok pahalı, masraflar çok pahalı. O yüzden herkes üretimi bırakıyor” diye açıkladı. Festivale gelenlerin tezgahlardaki fiyatları pahalı bulduğunu söyleyen Çelik, geçen senelere kıyasla satışların düştüğünü de sözlerine ekledi.