Uydu görüntüleri İsrail saldırısının İran'ın iki gizli askeri üssüne verdiği zararı ortaya koydu

İsrail'in İran'a saldırısında, Tahran’ın güneydoğusunda bulunan ve uzmanların geçmişte İran’ın nükleer silah programıyla ilişkilendirdiği gizli bir askeri üs ile balistik füze programıyla bağlantılı bir başka üsteki tesislere verilen zararın uydu fotoğraflarında görüldüğü belirtildi.

Associated Press'in incelediği uydu fotoğraflarına göre, hasar gören binalardan bazıları, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (UAEA) İran'ın geçmişte nükleer bir silahı tetikleyebilecek yüksek patlayıcı testleri yaptığından şüphelendiği İran'ın Parçin askeri üssünde yer alıyordu.

Ayrıca, analistlerin gizli bir yeraltı tünel sistemi ve füze üretim tesisleri bulunduğuna inandıkları Hocir askeri üssünde de hasarın görüldüğü kaydedildi.

İran, uzun zamandır nükleer programının barışçı olduğunda ısrar etse de UAEA ve Batılı istihbarat örgütleri, Tahran'ın 2003 yılına kadar aktif bir silah programı olduğunu ifade ediyor.

İlgili Haberler İran'daki askeri hedeflere hava saldırıları düzenleyen İsrail, misillemenin sona erdiğini açıkladı

İran ordusu, İsrail'in Cumartesi günü erken saatlerde düzenlediği saldırıda Hocir ya da Parçin'de hasar meydana geldiğini kabul etmedi ancak saldırıda ülkenin hava savunma sistemlerinde çalışan dört İran askerinin öldüğünü açıkladı.

İran'ın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilciliği, yorum talebine yanıt vermedi. İsrail ordusu da yorum yapmayı reddetti.

Hamaney: "İsrail'in saldırısı ne abartılmalı ne de küçümsenmeli"

İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, Pazar günü katıldığı bir toplantıda, İsrail saldırısının “ne abartılması ne de küçümsenmesi gerektiğini” söyledi. Hamaney, derhal misilleme yapılması çağrısında bulunmaktan kaçındı.

IRNA'nın aktardığına göre Hamaney, “Siyonist rejimin iki gece önce yaptığı kötülük ne küçümsenmeli ne de abartılmalı” dedi.

İran'ın gücünün İsrail'e gösterilmesi gerektiğini söyleyen Hamaney, bunun yolunun “yetkililer tarafından belirlenmesi ve ülkenin yararına olanın yapılması gerektiğini” sözlerine ekledi.

Devlet medyasına göre İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, İran'ın savaş istemediğini ancak İsrail'in son saldırısına "uygun bir yanıt" vereceğini söyledi.

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu da Pazar günü yaptığı açıklamada İsrail'in saldırılarının İran'a “ciddi zarar verdiğini” ve saldırıların “tüm hedeflerine ulaştığını” belirtti.

Hasar İran'ın üç eyaletine yayıldı

İsrail’in İran’a saldırısında toplam kaç noktanın hedef alındığı belirsizliğini koruyor. İran ordusu tarafından şu ana kadar herhangi bir hasar görüntüsü yayınlanmadı.

İranlı yetkililer, saldırıdan etkilenen bölgelerin İlam, Huzistan ve Tahran eyaletlerinde bulunduğunu açıkladı. Planet Labs PBC'nin uydu görüntülerinde Cumartesi günü İran'ın İlam eyaletindeki Tange Bijar doğal gaz üretim sahası çevresinde yanmış alanlar görülebiliyordu ancak bunun saldırıyla ilgili olup olmadığı anlaşılamadı. İlam eyaleti İran'ın batısında İran-Irak sınırında yer alıyor.

İlgili Haberler İsrail’in İran’a saldırısından sonra uluslararası toplum itidal çağrısı yaptı

En belirgin hasar ise Tahran şehir merkezinin 40 kilometre güneydoğusunda, Mamalu Barajı yakınlarındaki Parçin'de görüldü. Uydu görüntülerine göre, burada bir yapının tamamen yıkıldı, diğerleri ise saldırı sırasında hasar aldı.

Tahran şehir merkezine yaklaşık 20 kilometre uzaklıktaki Hocir'de ise uydu görüntülerinde en az iki yapıda hasar olduğu göze çarptı.

Merkezi Virginia’daki düşünce kuruluşu CNA'dan Decker Eveleth, Washington’daki Demokrasileri Savunma Vakfı'ndan Joe Truzman ve eski Birleşmiş Milletler silah denetçisi David Albright gibi analistlerin yanısıra diğer açık kaynak uzmanları da üslerdeki hasarı tespit etti. İki üssün konumları AP tarafından elde edilen ve İran hava savunma sistemlerinin Cumartesi günü erken saatlerde civarda ateş açtığını gösteren videolarla örtüşüyor.

İran'ın bir zamanlar yürüttüğü nükleer silah programıyla bağlantılı üs

Albright'ın görev yaptığı Bilim ve Uluslararası Güvenlik Enstitüsü, Parçin'de bir dağın yamacında yıkılan binayı “Taleghan 2” olarak tanımladı. Enstitü, daha önce İsrail tarafından ele geçirilen İran nükleer veri arşivinde bu binanın “daha küçük, uzun bir yüksek patlayıcı odası ve küçük ölçekli yüksek patlayıcı testlerini incelemek için bir flaş X-ray sistemi” barındırdığının tespit edildiğini belirtti.

Enstitünün 2018 tarihli bir raporunda, “Bu tür testler, bir nükleer patlayıcının başlatılmasını simüle eden, doğal uranyum çekirdeğini sıkıştıran yüksek patlayıcıları içermiş olabilir” deniyordu.

Pazar günü erken saatlerde X sosyal platformunda yayınlanan bir mesajda enstitü şunları ekledi: “İran'ın Taleghan 2’de uranyum kullanıp kullanmadığı kesin değil ancak doğal uranyum yarım kürelerinin sıkıştırılması üzerinde çalışmış olabilir. Bu da UAEA'nın 2011'de Parçin'e erişim talebinin ardından aceleci ve gizli yenileme çabalarını açıklayabilir.”

İran'ın balistik füze programı tesislerinde hasar görüldü

Eveleth, Hocir ve Parçin'de imha edilen diğer binalar arasında muhtemelen İran'ın geniş balistik füze cephaneliği için gerekli katı yakıtı üretmek üzere endüstriyel karıştırıcıların kullandığı bir depo ve diğer binaların da bulunduğunu söyledi.

İsrail ordusu, Cumartesi günü saldırının hemen ardından yaptığı açıklamada, “İran'ın geçen yıl İsrail devletine fırlattığı füzeleri üretmek için kullanılan füze üretim tesislerini” hedef aldığını belirtmişti.

İlgili Haberler İran ve İsrail herhangi bir uzun menzilli hava savaşında neler kullanabilir?

Bu tür tesislerin imha edilmesi İran'ın cephaneliğini yenilemek için yeni balistik füzeler üretme kabiliyetini büyük ölçüde sekteye uğratabilir.

İsrail'e ulaşamayan daha kısa menzilli füzeleri de içeren İran'ın toplam balistik füze cephaneliği, 2022 yılında ABD Senatosu'na verdiği ifadede dönemin ABD ordusu Merkez Komutanlığı komutanı General Kenneth McKenzie tarafından “3 binin üzerinde” olarak tahmin edilmişti. O tarihten bu yana geçen süre içinde İran bir dizi saldırıda yüzlerce füze ateşledi.

Son saldırının ardından sosyal medyada füze parçalarına ya da sivil mahallelerdeki hasara dair herhangi bir video ya da fotoğraf paylaşılmadı. Bu da İsrail saldırılarının İran'ın Nisan ve Ekim aylarında İsrail'i hedef alan balistik füze saldırılarından çok daha isabetli olduğunu gösteriyor. İsrail, saldırı sırasında uçaktan atılan füzeler kullandı.