İnsan haklarının savunulmasında olağanüstü sivil toplum eylemlerini ödüllendiren Avrupa Konseyi, 12. Vaclav Havel İnsan Hakları Ödülü’nü, Venezuela'nın önde gelen siyasi figürlerinden muhalefet lideri Maria Corina Machado'ya verdi.
Temmuz 2024'te Cumhurbaşkanı Nicolas Maduro'nun tartışmalı bir seçim sonrası yeniden seçilmesinden bu yana Venezuela'da saklanarak yaşayan 56 yaşındaki politikacı Machado, bu ödülü kazanan ilk Latin Amerikalı isim oldu. Machado’nun ödülünü kızı Ana Machado aldı.
Ödül, geçtiğimiz yıl Gezi Davası sonrası yargılanan ancak AİHM kararına rağmen, 2013 yılından bu yana, halen cezaevinde kalmaya devam eden iş insanı Osman Kavala’ya verilmişti.
İlgili Haberler Osman Kavala’ya Vaclav Havel İnsan Hakları ÖdülüVaclav Havel 2022 ödülüne layık görülen ancak hapiste olduğu için ödülünü alamayan Rus muhalif aktivist Vladimir Kara-Murza da, Türkiye’nin arabuluculuğunda yapılan mahkum değişimi ile serbest kaldıktan sonra, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) Genel Kurulu’na hitap etti.
AKPM’nin 30 Eylül - 4 Ekim 2024 arasındaki sonbahar oturumu, dünyanın dört bir yanındaki seçkin insan hakları savunucularını ödüllendiren 2024 Vaclav Havel Ödülü töreni ile başladı.
Machado’nun yanısıra, şu anda Bakü’de tutuklu bulunan Azerbaycanlı insan hakları savunucusu Akif Gurbanov ve törende hazır bulunan Gürcü feminist, aktivist ve insan hakları avukatı Babutsa Pataraia da ödül için finale kalan isimler arasındaydı.
Üç isim arasından seçilen Machado, ülkesindeki “insan hakları ihlallerini kınama konusundaki kararlığından” dolayı ödüle layık görüldü. Ödül, dünya çapındaki insan hakları savunucularını onurlandırıyor ve 60 bin Euro, bir kupa ve bir diplomayı kapsıyor.
Rousopoulos : “11 ödül sahibinden altısı hapiste”
AKPM Başkanı Theodoros Rousopoulos, ödül töreninin açılışında, “Bugün cesaretleri, kararlılıkları ve güçleriyle bize özgürlüğe giden yolu gösteren kadın ve erkekleri kutlamak her zamankinden daha önemli” diye konuştu.
Rousopoulos, Vaclav Havel Ödülü’nü daha önce kazanan 11 kişiden 6’sının bugün hapiste olduğunu belirterek, “Bu kabul edilemez, derhal serbest bırakılmaları çağrısı yapıyorum. Bu kişilerin tek suçu var; sadece seslerini duyurmak, (onlar) adil ve özgür bir toplum vizyonlarını paylaşmak istediler” dedi.
Ödülü Corina Machado'nun kızı Ana'ya veren Başkan, “Avrupa Konseyi'nin toplumları daha demokratik ve adil hale getirmek için hayatlarını riske atanların yanında olmaya devam edeceğini” vurguladı.
“Ödülü, özgürlük için savaşan Venezuelalılar’a adıyorum”
Temmuz ayında Cumhurbaşkanı Nicolas Maduro'nun tartışmalı bir seçimin ardından yeniden seçilmesinden bu yana Venezuela'da saklanarak yaşayan Corina Machado, AKPM Genel Kurulu’na canlı video aracılığıyla uzaktan hitap etti.
Corina Machado, “Bu ayrıcalığı kazanan ilk Latin Amerikalı olmaktan derinden etkilendiğini, onur duyduğunu ve minnettar olduğunu” söyledi. Machado, “Bu ödülün anlamı sadece benim için değil, bugün Venezuela'da özgürlük davası için birlikte savaşan herkes için çok büyük. Bu ödülü, her gün Havel'in değerlerini ve fikirlerini temsil eden, özgürlük için savaşan milyonlarca Venezuelalı’ya adamak istiyorum” dedi.
CONGRATULATIONS to Venezuelan political leader and rights defender María Corina Machado, who has just been awarded the 2024 Václav Havel Human Rights Prize!Watch the award ceremony - and her remote acceptance speech - here:https://t.co/ZmuRFT5wHKMore to come... pic.twitter.com/OyTv5S52Fm
— PACE (@PACE_News) September 30, 2024
Venezuela'daki son seçimlerde “demokratların diktatörlüğe karşı zaferini” gösterdiğini dile getiren Machado, “Bugün mücadelemiz devam ediyor, çünkü gerçekler, galip gelene kadar varlığını sürdürecek” diye konuştu.
Maria Corina Machado, Venezuela oy izleme ve vatandaş hakları grubu Sumate'nin kurucu ortağı ve eski lideri, Venezuela eski milletvekili ve şu anda Vente Venezuela siyasi hareketinin de ulusal koordinatörü. Son cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yarışması engellenen Machado, Ağustos 2024'te saklanarak “hayatından, özgürlüğünden ve diğer vatandaşların özgürlüğünden korktuğunu” açıkladı.
Zaferi 22 Ağustos'ta Yüksek Mahkeme tarafından onaylanan Maduro, Ulusal Seçim Konseyi tarafından oyların yüzde 52'sini alarak galip ilan edildi. Ancak kurul tutanaklarını kamuoyuna açıklanmadı. Gözlemcilerin sağladığı oy sayımını yayınlayan muhalefete göre, kendi adayları Edmundo Gonzalez Urrutia oyların yüzde 60'ından fazlasını aldı.
Venezuela savcılığı Ağustos ayı başında, Maria Corina Machado ve son başkanlık seçimlerinde muhalefetin adayı olan Edmundo Gonzalez Urrutia hakkında soruşturma başlattı. Her an tutuklanma tehlikesiyle karşı karşıya olan Urrutia, İspanya'ya sığındı, Machado ise kaçak yaşamaya devam ediyor.
Vladimir Kara-Murza AKPM’ye hitap etti
İki yıl önce Havel Ödülü'ne layık görüldüğü sırada Rusya'da tutuklu bulunan Rus muhalefet lideri Vladimir Kara-Murza da AKPM Genel Kurulu’na hitap etti. Kara-Murza, bu yılın Ağustos ayında bir tutuklu değişimi kapsamında serbest bırakıldı.
Kara-Murza konuşmasında, “Benim Rusyam, Vladimir Putin’in Rusya’sı değil. Boris Nemtsov’un, Aleksey Navalni’nin Rusya’sı. Biliyorum, bu Rusya, bir gün Avrupa ailesine katılacak. Demokratik Rusya hayaline inanıyorum” dedi.
Vaclav Havel ödülünün önemine vurgu yapan Kara-Murza, “Kimseye burada yapılanların kelimelerden, belgelerden, birkaç dosyadan ibaret olduğunu söylemelerine izin vermeyin. Bunlar demokrasi karşıtı kurnaz açıklamalar. Son yapılan mahkum değişiminde 16 kişinin hayatı kurtuldu. Sizin desteğiniz olmadan bu değişim de olmazdı. Rusya’nın yeniden bu Meclis’te ve Avrupa’da yerini alabilmesi için birlikte çalışmayı öneriyorum” diye konuştu.
Vaclav Havel İnsan Hakları Ödülü, her yıl AKPM tarafından, Vaclav Havel Kütüphanesi ve Charta 77 Vakfı ortaklığıyla, “Avrupa'da ve ötesinde insan haklarının savunulmasında olağanüstü sivil toplum eylemlerini onurlandırmak” amacıyla veriliyor. Ödül, kurulduğu günden bu yana Osman Kavala (2023), Vladimir Kara-Murza (2022), Maria Kalesnikava (2021), Loujain Alhathloul (2020), İlham Tohti ve Youth Initiative for Human Rights (2019), Oyub Titiev (2018), Murat Arslan (2017), Nadia Murad (2016), Ludmilla Alexeeva (2015), Anar Mammadli (2014) ve Ales Bialiatski’ye (2013) verildi.
AKPM Genel Kurulu’nda yarın da “Julian Assange'ın tutuklanması ve mahkum edilmesi ve bunların insan hakları üzerindeki caydırıcı etkileri” konusunda tartışmalar yapacak. Genel Kurul’a Julian Assange’ın da hitap etmesi bekleniyor.