Corona virüsünün delta varyantı düşük seyreden aşılama hızı ve kısıtlamaların hızla gevşetilmesi nedeniyle yayılmaya devam ediyor. Delta varyantının ülke genelinde görüldüğü ABD’de Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezleri (CDC) Başkanı Dr. Rochelle Walensky yaygın aşılamanın daha çok önem kazandığına dikkat çekti.
Batı ülkelerinde en çok kullanılan aşılar, virüsün çok daha bulaşıcı olan delta varyantına karşı güçlü koruma sağlıyor. İlk olarak Hindistan’da tespit edilen Delta varyantı şu anda 90’dan fazla ülkeye yayılmış durumda.
WHO’dan uyarı: “Pandeminin sona ermesi gecikebilir”
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) de bu hafta yaptığı açıklamada, daha kolay yayılan virüsün üçlü varyantının, aşılamanın yetersiz olmasının, virüs tam olarak kontrol altına alınmadan maske kullanımı ve diğer sağlık önlemlerinde görülen düşüşün pandeminin sona ermesini geciktireceği uyarısında bulundu.
Delta varyantının ülkelerin koruma zırhında meydana gelen bu boşluklardan yararlanabileceği belirtiliyor.
CDC: “Yaygın aşılama daha çok önem kazandı”
CDC Başkanı Dr. Rochelle Walensky, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, “Yaygın aşılama daha da kritik çünkü şu anda dolaşımda olan virüs orijinal türe kıyasla daha bulaşıcı” dedi.
Beyaz Saray, ABD genelinde Delta varyantıyla mücadele etmek amacıyla vaka sayılarında artışın görüldüğü ve aşılama oranlarının düşük olduğu bölgelere özel ekip gönderileceğini açıkladı.
Varyantın yayılmasıyla ilgili endişeler sebebiyle Avrupa’da bazı ülkeler seyahatte karantina tedbirlerini yeniden yürürlüğe koydu. Avustralya’da bazı kentler salgın sebebiyle karantina önlemlerine geçti. Olimpiyatlara hazırlanan Japonya’da bazı sporcular virüse yakalandı.
Mutasyon nispeten başarılı aşılama kampanyası yürüten ancak virüsün kontrol altına alınması için yeterli sayıda kişinin henüz aşılanamadığı ülkelerde bile endişeye yol açıyor.
Örneğin nüfusun neredeyse yarısının tamamen aşılandığı İngiltere’de virüsün varyantı sebebiyle kısıtlamaların kaldırılması ertelendi. Ülkede yeni vaka sayıları her dokuz günde bir iki katına çıkıyor.
Missouri’de hastanede tedavi altına alınanlar aşılanmamış 40 yaş altı yetişkinler
ABD’deki Washington Üniversitesi’nden Dr. Hilary Babcock, “Vaka artışlarına karşı hala açık durumdayız” diyor. Virüsün varyantlarının koruma zırhındaki açıkları bulabildiğine dikkat çeken Babcock, Missouri eyaletinin en az aşılanmış olan güneybatı ilçelerinde hastane yataklarının ve yoğun bakım ünitelerinin aşılanmamış olan 40 yaş altı yetişkinlerle dolduğunu belirtiyor.
Nüfusun yaklaşık yarısının aşılandığı ABD’de CDC verileri virüs varyantının aşılama oranının en düşük olduğu bölgelerde en hızlı yayıldığını gösteriyor.
Delta varyantı aşı imkanının az olduğu ülkeler için daha büyük tehlike
Ancak varyant aşı imkanının az olduğu ülkeler için daha büyük tehlike arz ediyor. Afrika daha önce olmadığı kadar vaka sayılarında artış görüyor. Bu artışın da kısmen mutasyondan kaynaklandığı belirtiliyor.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre Bangladeş’te Hindistan sınırındaki bölgelerde de varyant sebebiyle vaka artışı gözlemleniyor. Delta varyantının diğer türlere kıyasla yüzde 50 daha hızlı bulaştığı biliniyor.
İngiliz uzmanlar virüsün delta varyantının hastanede tedavi altına alınma olasılığını artırabileceğine ilişkin bazı işaretler olduğunu belirtiyor; ancak delta varyantının daha öldürücü olduğuna ilişkin bir bulgu yok.
Dört aşı Delta varyantına karşı koruma sağlıyor
İngiliz araştırmacılar, Pfizer-BioNTech ve AstraZeneca aşılarının virüsün önceki varyantlarından kaynaklanan hastalık belirtilerini engellemede bir miktar daha az etkili olduğunu; ancak en önemlisi bu aşıların hastanede tedavi altına alınmayı önlemede son derece koruyucu olduğuna da dikkat çekiyor.
Ancak uzmanlar iki doz halinde verilen aşıların her iki dozunun da yapılması gerektiğinin de altını çiziyor. Daha önce iki doz arasındaki aralığı uzatan İngiltere bu sebeple ikinci doz uygulamalarını hızlandırmış durumda.
Pfizer-BioNTech ile aynı tür aşı olan Moderna’nın da benzer şekilde bu varyanta karşı koruma sağladığı belirtiliyor.
Avrupa İlaç Dairesi de (EMA) Avrupa Birliği’nde kullanılmak üzere onaylanan aşıların Delta varyantı dahil olmak üzere tüm varyantlara karşı koruma sağladığını açıkladı; ancak aşı üreticilerinin teyakkuzda olması gerektiğini de belirtti. Delta varyantına karşı etkili olduğu belirtilen aşılar arasında Johnson & Johnson da var.
Çin ya da Rusya’da geliştirilen aşıların delta varyantına karşı ne kadar etkili olduğu konusunda ise yeterli bilgi yok.
WHO’dan kapalı ortamda herkes için maske tavsiyesi
Dünya Sağlık Örgütü ise hükümetlere pandemi kısıtlamalarını çok hızlı bir şekilde kaldırmamaları çağrısında bulundu. Örgüt delta varyantının daha kolay yayıldığına ve hiçbir aşının da yüzde 100 etkili olmadığına dikkat çekerek aşılanmış olanların bile maske takmaya devam etmesi gerektiği uyarısında bulundu.
ABD’de ise CDC tamamen aşılanmış olanların maske takmasına gerek olmadığını söylüyor. Ancak maske takmayan kişilerin aşı olup olmadığını anlamanın bir yolu olmadığı için, yerel yönetimler daha sıkı önlemler uygulayabiliyor.
Delta varyantının yayıldığı Los Angeles’taki sağlık yetkilileri kapalı alanda herkesin maske takmaya devam etmesi tavsiyesinde bulunuyor.