Türkiye’nin orta vadeli ekonomik hedeflerini ortaya koyan 2020 yılı Yeni Ekonomi Programı (YEP) bugün İstanbul’da açıklandı.
Toplantıda konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, 2018 yılında açıklanan ilk YEP sonrası ekonomide yakalanan ivmenin Corona pandemisinin ardından kaybedildiğini söyledi.
Hazine ve Maliye Bakanı, ‘‘2018’de yurtdışı kaynaklı finansal ve makro ekonomik dengesizliklerle yoğun bir şekilde mücadele ediyordu ülkemiz. Dengelenme süreci olarak ilk yılını ilan etmiştik. Kararlı politikalarla Türkiye muazzam bir başarı elde etti. Ağustos 2018'de 7,20'lere yükselen dolar kurunu 2019 yıl sonunda 5,95'lere indirdik. Cari işlemler açığını cari fazlaya çevirdik. Yüzde 6,4'lük büyüme oranını yakaladık. Covid 19'la dünya ekonomileri yeni sınamayla karşı karşıya kaldı. Ekonomik faaliyet çok sert yavaşladı. Kimi ülkeler ekonomilerini kapattı. İşsizlik tüm dünyada arttı. Türkiye gibi gelişmekte olan para birimleri değer kaybetti’’ dedi.
Albayrak, 494 milyar TL’lik destek, kısa çalışma ödeneklerisayesinde pandemi sürecinde işgücü piyasasını ayakta tuttuklarını, hane halkı ve işletmelere gerekli kaynağı sağladıklarını, temel sektörlerinin faaliyetlerini sürdürmesini garanti altına aldıklarını ifade etti.
Hazine ve Maliye Bakanlığı ‘‘yeni dengelenme, yeni normal, yeni ekonomi’’ başlıklı programla sürdürülebilir bir büyüme modeli inşa etmeyi, dijital dönüşüme uygun yeni çalışma modelleri üretmeyi, teknoloji ve verimlilik odaklı stratejik reformları hayata geçirmeyi ve Türkiye’yi üretim ve yatırımda küresel bir cazibe merkezi haline getirmeyi hedefliyor.
2020 yılı işsizlik hedefi, 2018 yılındaki hedefin iki puan uzağında
Berat Albayrak toplantıda Türkiye’nin 2020, 2021,2022 ve Cumhuriyet’in 100. yılına denk düşen 2023’e ait GSYH, enflasyon, büyüme, işsizlik, cari açık hedeflerini de ortaya koydu.
Türkiye’nin 2020 yılı işsizlik hedefi, yüzde 13,8.
2021 yılında yüzde 12,9; 2020 yılında yüzde 11,8; 2023 yılında ise yüzde 10,9 işsizlik hedefi bulunuyor.
Ancak 2018 yılında açıklanan ilk YEP’te 2020 yılı işsizlik hedefi yüzde 11,8’ti. Bu hedefin yılın ilk dokuz ayında yüzde iki uzağında kalında kalınmış görünüyor.
GSYH hedefi yüzde 20 geride kalırken büyüme hedefi yakalanamadı
Bir ülkenin milli geliri olarak kabul edilen gayri safi yurtiçi hasıladaki (GSYH) sapma ise yüzde 20 civarında.
2018 yılında 2020 yılı için 858, 2021 yılı için 926 milyar dolar GSYH belirlenmesine karşın bugün Hazine ve Maliye Bakanı’nın yaptığı açıklamaya göre bu yıl için 702 milyar dolar, 2021 yılı için ise 735 milyar GSYH hedefi bulunuyor.
2022 yılı GSYH hedefi 801, 2023 yılı GSYH hedefi ise 875 dolar. 3 yıl sonraki hedef bile iki yıl önce açıklanan 2020 yılı GSYH hedefinin ancak biraz üstüne çıkabiliyor.
2020 yılı büyüme hedefinin de 2018 yılında öngörülen yüzde 5’in çok gerisinde kaldığı anlaşılıyor. Hazine ve Bakanlığı, 2020 yılı büyüme tahminini yüzde 0,3, olarak güncellerken 2021 büyüme tahmini yüzde 5,8, 2022 ve 2023 büyüme tahmini yüzde 5 olarak öngörülüyor.
Enflasyon hedefi yüzde 10,5 olarak revize edilirken cari açık hedefi ise iki kat arttırıldı
Önceki Yeni Ekonomik Program’da 2020 yılı enflasyon hedefi 8,5 olarak belirlenirken 2021’de yüzde 6, 2022’de ise yüzde 4,9 hedefi öngörülmüştü.
Ancak bu yılki YEP’te 2020 yılında enflasyonun yüzde iki sapmayla yüzde 10,5 olması umulurken 2021'de yüzde 8, 2022'de yüzde 6, 2023 için de yüzde 4,9 enflasyon öngörüsü olduğu kamuoyuyla paylaşıldı.
2020 yılı için cari açık beklentisi de geçtiğimiz yılki hedefin neredeyse iki kat üzerine çekilmiş durumda. Bu yıl için öngörülen yüzde 1,2 oranındaki cari açık yüzde 3,5 olarak revize edilirken 2022 cari açık tahmini 0,8’den yüzde 1,9’a, 2023 cari tahmini ise yüzde 0’dan, yüzde 0,7’ye yükseltildi. 2023 cari açık hedefi ise yüzde 0,1 olarak açıklandı.
Berat Albayrak, yeni dönemde kamu yatırımlarını sağlık, demiryolu yatırımı, sulama projeleri, eğitim alanına yoğunlaştıracaklarını, dolarizasyonun azaltılması ve finansal istikrar için TL bazlı finansal ürünler teşvik edeceklerini dile getirdi.