İran Dışişleri Bakanı Cevat Zarif, Katar’da Emir Şeyh Temim bin Hamad el Sani ile bir araya geldi. Ziyaret, dört Arap ülkesinin Katar’da uyguladığı diplomatik ve ticari ambargonun sürdüğü dönemde gerçekleşti.
Zarif, Körfez krizinin başladığı 5 Haziran'dan bu yana bu ülkeyi ziyaret eden en üst düzey İranlı yetkili oldu.
İran’ın yarı resmi haber ajansı Tasnim’e göre Zarif görüşmede, bölgesel krizlerin çözümünün askeri olmadığını kaydetti ve “Tüm taraflar toplu istikrar ve güvenlik için bölgesel girişimlere öncelik vermeli” dedi.
Katar resmi haber ajansıysa, ikilinin bölgedeki durumla ilgili görüş alışverişi yaptığını duyurmakla yetindi.
Suudi Arabistan’ın ünlü Şii din adamı Şeyh Nemr Bakır En-Nemr'i idam etmesi üzerine İran’daki Suudi temsilciliklere saldırılar düzenlenmişti. Bunun üzerine Katar, Suudiler’le dayanışmanın kanıtı olarak Tahran’daki büyükelçisini 2016 başında çekmişti.
Geçen aysa, Tahran’ın Doha’ya gıda göndermesi ve Katar uçaklarının İran hava sahasını kullanmasına izin vermesinin ardından, ilişkiler normalleşti ve iki ülke de büyükelçilerini geri yolladı.
İran ve Katar, özellikle Basra Körfezi’ndeki doğalgaz yataklarında ortak ticari çıkarlara sahip. Tahran’ın Güney Pars Sahası, Doha’nın Kuzey Sahası olarak isimlendirdiği doğalgaz yataklarındaki yüksek rezerv, Katar’ı kişi başına düşen gelirde dünya birincisi yaptı. Doğalgaz, Katar’ın ünlü haber kanalı El Cezire’nin başarısını ve 2022 FIFA Dünya Kupası’nın düzenlenmesini sağlayan geliri.
Suudi Arabistan, Bahreyn, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri aşırıcı gruplara destek verdiği gerekçesi ve İran’la yakın ilişkileri nedeniyle Katar’la tüm diplomatik ilişkileri kesmişti. Zarif’in ziyaretinin bu nedenle tepki toplaması kaçınılmaz oldu.
Katar krizi, Kuveyt, Umman, Katar, Bahreyn, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nden oluşan, İran’a karşı denge unsuru olarak kurulan Körfez İşbirliği Konseyi içinde de bölünme yarattı. Kuveyt’in arabuluculuk çabaları başarısız oldu.
Öte yandan Cevat Zarif, Katar ziyareti öncesinde de günübirlik Umman’daydı. İran Dışişleri Bakanı, Batı’yla Tahran arasında köprü vazifesi gören Sultan Kabus bin Said ile görüştü.
Devlet kademesinde, bölge ülkeleri arasında gerilim yüksek olsa da, açıklanan yeni bir kamuoyu yoklaması, Arap halkının İran’ı varlıksal bir tehdit olarak görmediğini ortaya koydu.
Katar Üniversitesi’nin BAE dışında Körfez İşbirliği Konseyi ülkelerinden 4 bin kişiyle yüz yüze gerçekleştirdiği ankete göre, IŞİD ve El Kaide gibi aşırıcı örgütler daha büyük endişe yaratıyor.
