Brüksel’de yapılacak NATO savunma bakanları toplantısında, ABD Savunma Bakanı Mark Esper’ın gündeminde Türkiye’nin Suriye harekatı ve IŞİD’le mücadele olması bekleniyor.
Esper, bu toplantı öncesinde Brüksel’de düşünce kuruluşu German Marshall Fund’da bir konuşma yaptı. Esper, “Türkiye bizi zor durumda bıraktı” dedi ve “Bence harekat haksızdı” ifadelerini kullandı.
NATO üyesi Türkiye’nin Batının ekseninden hızla Rusya’nın eksenine kaydığını söyleyen Esper bunun talihsiz olduğu açıklamasını yaptı.
"NATO müttefikiyle savaş durumuna gelemeyiz"
Esper, ABD askerlerinin Suriye’nin kuzeydoğusundan çekilmesi kararıyla Türkiye’nin Suriye harekatı için önünün açıldığı eleştirilerine karşıysa savunma yaptı.
Esper, ABD askerlerini iki ateş arasında bırakarak tehlikeye atmayacağını ya da bir NATO müttefikiyle savaş durumuna gelemeyeceğini söyledi.
ABD Başkanı Donald Trump ise Çarşamba günü ABD’nin Suriye stratejisini farklı şekilde yorumlayarak “Bu uzun kanlı savaşta bırakalım da başkaları savaşsın” ifadelerini kullanmıştı.
Başkan Trump bu ay başında Suriye’nin kuzeydoğusundan ABD askerlerini çektiğini açıklamış, Türkiye de Suriye’de Kürt güçlerine yönelik operasyonuna başlamıştı. Trump, Suriye’nin kuzeydoğusunda petrol bulunan bölgelerde az sayıda asker tutacağını kaydetmişti. Ancak Rusya da Türkiye’yle vardığı Soçi mutabakatı kapsamında Suriye’nin Türkiye sınırında asker konuşlandırmaya başladı.
NATO ülkelerinin Türkiye’nin harekatına toplu halde nasıl yanıt verecekleri belirsizliğini koruyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Cuma günü NATO’nun Türkiye’nin “çılgın” harekatına yanıt vermedeki yetersizliğini kınamış ve konu Ortadoğu olduğunda Avrupa’nın NATO’nun küçük ortağı gibi davranmaya son vermesi gerektiğini söylemişti.
Almanya Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer ise BM Güvenlik Konseyi’nin Suriye’nin Türkiye sınırı boyunca uluslararası güçlerin kontrol ettiği bir ‘güvenli bölge’ oluşturması kararını onaylaması önerisinde bulunmuştu.
Esper konuşmasında Almanya’nın önerisini ayrıntılı şekilde incelemediğini, ancak ABD her ne kadar sahada asker bulundurmaya isteksiz olsa da Avrupa’nın girişimini desteklediğini söyledi.
“Bu bir süredir Avrupalı ortaklarımıza bu çağrıda bulunuyoruz diyen Esper, “Öne çıkın ve daha fazlasını yapın” ifadelerini kullandı.
ABD’nin Suriye’nin kuzeydoğusundan çekilmesi güç kaybeden IŞİD’in yeniden ortaya çıkabileceği kaygılarına da neden oluyor.
Üst düzey bir ABD yetkilisine göre Esper; Almanya, Fransa ve İngiltere savunma bakanlarıyla IŞİD’e karşı mücadelede izlenecek yolu görüşmek üzere bir araya gelecek.
Aralarında Demokratlar’ın ve Cumhuriyetçiler’in de bulunduğu birçok ABD’li kongre üyesi ABD askerlerinin Suriye’den çekilmesiyle ilgili kaygılarını dile getirdi. Bu durumun yıllardır ABD askerlerine Suriye’de IŞİD’le mücadelede yardım eden Kürtler’i zor durumda bıraktığı yorumu yapılıyor.
Suriye’nin kuzeydoğusunda Kürtler’in kontrolundaki bölgelerde cihatçıların tutulduğu hapishanelerin durumu da belirsizliğini koruyor. Trump yönetiminden bir yetkiliye göre bu tutukluların büyük kısmı kilit altında tutulmaya devam ederken küçük bir grup Türkiye’nin harekatı sırasında hapishanelerden kaçtı.
Bin kadar ABD askeri Suriye’nin kuzey doğusundan Irak’a çekilme sürecinde. Ancak 200 kadar ABD askerininse IŞİD saldırılarına karşı petrol tesislerinin altyapısını korumak için ülkede kalmaya devam etmesi bekleniyor.
