Türk Tabipleri Birliği (TTB), Corona virüsü salgınında yeniden artış yaşandığı bu dönemde sağlık sisteminde hastaların ilk başvurduğu yer olan aile sağlığı merkezlerinde personel için önlem alınmadığı ve teşhis olanakları yaratılmadığını bildirdi.
55 kentteki 410 aile sağlığı merkezinde salgının nasıl ele alındığını araştıran TTB sağlık personeliyle görüşmeleri sonucu salgınında hasta tedavisine ağırlık verilmesine karşın, pozitif vaka sayısını belirleyerek, yayılmasını engellemeye dönük birinci basamak hizmetine önem verilmediği sonucuna ulaştı.
"Personel kendi parasıyla koruyucu malzeme aldı"
Araştırmayla ilgili TTB Merkez Konseyi üyeleri salgın nedeniyle internet üzerinden görüntülü ortak basın açıklaması yaptı.
TTB verilerine göre salgına karşı ASM’lere yetersiz kişisel koruyucu ekipman dağıtımı yapıldığı, sağlık personelinin yüzde 71’nin malzemeleri yetersiz bulduğu ve yüzde 82’sinin kendi parasıyla koruyucu malzeme almak zorunda kaldığı belirtildi.
Aile sağlığı merkezlerinde yeterince dezenfektasyon malzemesi bulunmadığı da TTB’nin paylaştığı bilgiler arasında. Sağlık personelinin yüzde 75’i, ASM’lere il sağlık müdürlüklerince salgın koşullarında vatandaşlar için de bulundurmak üzere yeterince el dezenfektasyonu gönderilmediğini ifade etti. Personelden yüzde 86’sı da el antiseptiğini kendi imkanlarıyla satın aldığını kaydetti.
TTB’den yapılan açıklamada Corona şüphesiyle vatandaşların başvurduğu ilk durak olan ASM’lerdeki doktor ve hemşirelere, Sağlık Bakanlığı’nca gerekli ve yeterli bilgi aktarılmadığı da bildirildi. ASM’lerdeki personelin yüzde 62’si bireysel çabalarla ve online olanaklarla Covid-19 salgınıyla ilgili bilgi edindiğini açıkladı. Yüzde 26’sı ise il sağlık müdürlüklerince kendilerine pandemiyle ilgili eğitim verildiğini iletti.
Birinci basamakta sağlık personeline kontrol amaçlı test yapılmadı
ASM’lerin yüzde 81’inde sağlık çalışanlarına kontrol amaçlı PCR testi ve yüzde 84’ünde de kontrol amaçlı antikor testi uygulanmadığı da vurgulandı. ASM’lerde görevli personele kontrol amaçlı test yapılmadığı, bu merkezlerin yüzde 11’inde en az bir ve daha fazla sayıda görevli sağlık personelinin enfekte olduğunun saptandığı bildirildi.
Bu süreçte ASM’lerde görevli olduğu halde kronik hastalığı olan veya gebe ve emziren sağlık personelinden yüzde 59’unun ücretli izin alamadığı da ifade edildi.
ASM’lerin yüzde 99’unda, pandemi döneminde sağlık çalışanlarına herhangi bir ek ödeme yapılmadığı da belirtildi.
“Hastalar da ASM’lere başvurmaktan artık çekiniyor”
ASM’lere başvrularda da çok ciddi oranda azalma yaşandığı da dikkat çekilen başlıklar arasında yer aldı. TTB’nin açıklamasında “ASM’lerin yüzde 93’ünde hem tahlil için hem de kanser taraması için gelen hasta sayısında azalma, yüzde 70’inde sağlık raporu için başvurularda azalma, yüzde 68’inde COVID-19 dışı hastalık başvurularında azalma ve yüzde 51’inde de hem aile planlaması hizmetleri için hem de kronik hastalıklar için başvurularda azalma gözlemlendiği belirtildi” denildi.
TTB Pratisyen Hekimlik Kolu üyesi Dr. Rıdvan Yılmaz, birinci basamaktaki 25 binin üzerinde aile hekimi ve yardımcı sağlık personelinde yalnızlık ve tükenmişlik duygusu yaşandığını söyledi.
TTB Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Sinan Adıyaman da, TBB adına Sağlık Bakanlığı’na personele mutlaka yeterli koruyucu ekipman dağıtılması çağrısını yinelediklerini bildirdi.
Sağlık Bakanı Koca Twitter’da mesajlar ile sesleniyor
Bu arada Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ise, Türkiye’de vaka sayısındaki artışla ilgili sosyal medya aracılığıyla uyardı. Koca, özellikle maske takılması ve sosyal mesafeye uyulması çağrılarını sıkça yineliyor.
Koca, bugün de “Hayatımızın yönetimini salgına mı bırakacağız, yoksa tedbirlerle salgını biz mi kontrol altına alacağız? Başarabiliriz. Tedbirde teyakkuz istiyoruz. Bu devirde, yakın mesafe cana yakınlık değil. Ne olduğunu, akciğeri su toplayanlar keşke anlatabilse! Bugün maske takmayan, yarın Covid-19’un gerçek yüzünü görebilir” mesajlarını paylaştı.
Koca, son olarak Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyus’un maske takılmasıyla ilgili Twitter’da başlattığı “Wear a Mask” etiketli çağrıya destek verdi. Koca, mesajı DSÖ Avrupa Direktörü Hans Kluge’ye ileterek paylaştı.
