ABD, 2014’ten bu yana Libya’ya en üst düzey yetkilisini gönderdi.
Libya’ya giden ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Vekili Joey Hood, Ulusal Birlik Hükümeti’nin başına getirilen yeni Başbakan Abdülhamid Dibeybe ve Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el Menfi ile görüştü.
Washington’un bu adımı Libya’daki krizi çözüme kavuşturma çabalarına daha fazla odaklanacağının bir işareti olarak değerlendiriliyor.
Hood, Libya Dışişleri Bakanı Necla el Manguş ile ortak basın toplantısında, ‘’ABD, hiçbir yabancı müdahale olmaksızın egemen, istikrarlı ve birleşik, terörle mücadele etme kapasitesine sahip bir Libya’yı amaçlıyor’’ dedi.
Ulusal Birlik Hükümeti’nin atanması, iç savaşın iki ana tarafı ve bu tarafların yabancı destekçilerince de kabul edilmiş, bu hükümetin, ortada hala birçok önemli engel bulunsa da yıllar sonra barış için en iyi umut olduğu yorumları yapılmıştı.
Libya, eski lideri Muammer Kaddafi’ye karşı 2011’de NATO destekli ayaklanmadan bu yana bir türlü barış ortamına kavuşamadı. Ülke silahlı gruplar arasında bölünürken, bu bölünme doğuda ve batıda 2014’ten bu yana birbiriyle rekabet halinde iki ayrı yönetimin oluşmasını beraberinde getirdi.
BM’nin kolaylaştırıcı rol üstlendiği, ateşkes ve ekonomik sorunların çözülmesi için adımları içeren barış süreci, ABD’nin de bu meseleye artan ilgi gösterdiği bir zamana denk geliyor. Washington, Büyükelçi Richard Norland’ı ABD’nin Libya özel temsilcisi olarak görevlendirmişti.
Ulusal Birlik Hükümeti’nin görevleri arasında, yıllardır süren savaşların ayırdığı devlet kurumlarını birleştirmek, devlet hizmetlerini arttırmak ve Aralık ayından genel seçimler için hazırlık yapmak bulunuyor.
Bununla birlikte, çatışmalara geri dönülmesi riski de hala ortadan kalkmış değil. Silahlı gruplar hala ülke genelinde ellerinde toprak bulunduraya devam ederken, Libya’daki gruplarla çalışan yabancı paralı askerlerin varlığı ve dış güçlerin de uzaktan müdahalesi sürüyor.
BM tarafından tanınan hükümete askeri yardım desteği veren Türkiye ülkenin batısındaki varlığını sürdürüyor. Rusya ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin tedarik ettiği paralı askerler ve hava gücü de, BM’ye göre ülkenin doğusunda varlık gösteriyor.
Libya’nın doğu ve batısında ihtilafın her iki tarafındaki güçlü isimler, Ulusal Birlik Hükümeti’nin yetkisi ve kabinedeki bazı unsurlara itiraz ederken, perde arkasında diplomatlar da seçimlerin düzenlenebilmesi olasılığını sorguluyor.
Hood, ‘’Yabancı savaşçılara, vekil güçlere karşıyız. Aralık ayında seçimler için yol haritası üzerinde anlaşma sağlanması çok önemli” dedi.
Hood, Libya’da Ulusal Birlik Hükümeti göreve başladıktan sonra ülkeyi ziyaret eden ve savaşın farklı taraflarını destekleyen ülkeleri temsil eden çok sayıda diplomat ve politikacının en sonuncusu oldu. Bu ülkelerin bazıları uzun zamandır kapalı olan büyükelçiliklerini tekrar açtı.
Manguş, Amerikalı diplomatla görüşmesinde, ABD’nin Libya Ulusal Birlik Hükümeti’ni özellikle de seçimlere gidebilmek için gerekli koşulların yaratılmasını desteklemesi ihtiyacının altını çizdiklerini belirtti.
Necla Manguş, Libya’nın ABD’ye, hem Trablus’taki büyükelçiliği hem de Bingazi’deki konsolosluğunu yeniden açması çağrısında bulunduğunu kaydetti. Bingazi’deki konsolosluk 2012’de militanların hedefi olmuş, saldırıda ABD büyükelçisi ve üç personel hayatını kaybetmişti.
ABD geçen yazdan bu yana Libya konusunda daha aktif bir çizgi izlemeye sbaşladı. ABD’nin Afrika Komutanlığı, Libya’daki Rus askeri varlığıyla ilgili açıklamalar yayınladı.
Libya meselesine dahil olan diğer ülkelerin diplomatlarına göre, Başkan Joe Biden da Ocak ayında Beyaz Saray’daki mesaisine başlamasından bu yana Libya’ya daha fazla odaklanan bir yaklaşım sergiliyor.
