Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının üye devletler tarafından imzalanıp imzalanmadığını denetlemekle görevli Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Ankara'yı 30 Kasım'a kadar Osman Kavala'nın serbest bırakılması yönündeki AİHM kararını uygulamaya, aksi takdirde bu tarihten itibaren "ihlal prosedürü" yasal sürecine başlanacağı uyarısında bulundu. Komite, eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş'ın serbest bırakılması yönündeki kararın da uygulanmasını istedi.
Her 3 ayda bir toplanan Bakanlar Komitesi, yaz sonu toplantısında Türkiye ile ilgili, aralarında Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş'ın da bulunduğu 5 ayrı karar aldı. Komite, Kavala kararında, halen tutuklu bulunan işadamı ve aktivist Osman Kavala'nın makul bir şüpheyi destekleyecek kanıtların yokluğunda tutuklandığına ilişkin AİHM kararını hatırlattı. Ankara hükümetine, kararları bağlayıcı olan AİHM'in Kavala'nın serbest bırakılması yönündeki kararını uygulaması için 30 Kasım-2 Aralık tarihlerinde yapılacak Komite toplantısına kadar süre verdi.
Kavala'nın "kendisine isnad edilen suçları kanıtlayacak makul bir delil olmadan" ısrarla cezaevinde tutulduğu kararını yineleyen Komite, Türkiye'nin de imzaladığı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 46/4'üncü maddesini hatırlatarak, bu maddenin kendilerine sağladığı "ihlal prosedürü dahil olmak üzere, elindeki tüm araçları kullanmak üzere" düğmeye basacağını duyurdu.
Kararda ayrıca, "Türk makamlarına, özellikle Türkiye'nin yapısal bağımsızlığına ilişkin olarak, Avrupa Konseyi standartlarından ilham alarak, yürütme organı da dahil olmak üzere, Türk yargısının tam bağımsızlığını ve tarafsızlığını sağlamak için, yasal ve diğer önlemleri almaya çağrımızı yineliyoruz" denildi.
Avrupa Konseyi, AİHM kararlarını uygulamadığı için bir üye devlete karşı ihlal prosedürü açma olasılığını içeren 46/4'üncü maddeyi daha önce yalnızca bir kez, Azerbaycan devletine karşı kullandı. Konsey "İlgar Mammadov-Azerbaycan" davasında, 2010 yılında süreci işletti, bu süreç 2020'de son buldu.
"Demirtaş derhal serbest bırakılmalı"
Selahattin Demirtaş hakkında alınan kararda da Komite, AİHM kararına atıfta bulunarak Demirtaş’ın serbest bırakılmasını ve mahkumiyet kararlarının kaldırılmasını bir kez daha hatırlattı. Demirtaş'ın yasama dokunulmazlığı ve ifade özgürlüğü kapsamında yaptığı açıklamaları nedeniyle uygulanan "bütün olumsuz yaptırımların sonuçlarının ortadan kaldırılması" gerektiğini hatırlattı.
AİHM Büyük Daire kararı doğrultusunda hükümete eylem planı sunması için 22 Haziran’a kadar süre veren Komite, halen Demirtaş kararı için bir eylem planı sunmayan Türkiye’ye, 30 Eylül’e kadar süre verdi. Komite, "yetkilileri davanın bir sonraki incelemesi için 30 Eylül'den önce genel tedbirler hakkında bilgi vermeye" çağırdı.
Kararda, "Komite, davanın incelenmesine devam etme kararı aldı ve başvurucunun tebligat yapması durumunda, Sekreterliğe bir sonraki toplantıya kadar, Komite tarafından değerlendirilmek üzere bir geçici karar taslağı hazırlaması talimatını verdi" denildi.
