Türkiye yeni yılı, 1 Ocak’tan itibaren geçerli olacak şekilde halkın yaşam alanı evlerindeki geçim maliyetini arttıracak elektrik ve doğalgaz zamlarıyla birlikte pek çok başlıkta zam açıklamalarıyla karşıladı.
Kamu eliyle vatandaşlara yönelik her türlü hizmet kalemine yönelik zam haberleriyle güne başlanmasına Türkiye’deki muhalefet cephesi sert tepki gösterdi. Ana muhalefet partisi CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Erdoğan’a yönelik “Erdoğan, en ufak bir tebessümü bile çok görüyorsun bu millete. Devasa zamları bu gece getirdin elektriğe, doğalgaza. İnsanlar yılı kapatırken, sessizce ümüklerini sıktın. Bu millete huzur olmadıkça, Saray’ında sana ve senin çürüttüğün kurumlara da huzur olmayacak. Bu da benim 2022 sözüm olsun!” tepkisini paylaştı. Diğer partilerden de benzer tepkiler geldi
Günün ilk zam haberini duyuran Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), yasa değişikliği doğrultusunda, kademeli tarifeye geçildiğini bildirdi ve konutlardaki elektriğe 1 Ocak itibariyle zam yapıldığını açıkladı. Resmi Gazete’nin bugünkü mükerrer sayısında yayımlanan karara göre “1 Ocak 2022 tarihinden itibaren mesken aboneleri için aylık 150 kWh’e kadar olan tüketim miktarları için nihai fiyat 1,37 TL/ kWh, aylık tüketimlerin 150 kWh’ın üstündeki kısmı için ise 2,06 TL/ kWh olarak” uygulanacak.
EPDK “Kademeli tarifenin hedefi dar gelirli vatandaşlarımızı korumak ve enerji kullanımında tasarruf ve verimliliği artırmaktır. Bilindiği üzere pandemi koşulları sebebi ile hammadde fiyatlarında yaşanan artışlar sonucunda enerji maliyetlerinde de çok büyük artışlar meydana gelmiştir. Dünya spot piyasalarında elektrik üretiminde kullanılan kömür fiyatlarında; 5 kat, doğal gaz fiyatlarında ise 10 katlık artışlar olmuştur. Türkiye enerji sektörü de bu süreçte, küresel düzeyde ortaya çıkan olağanüstü maliyet artışlarından etkilenmiştir. Ancak kurumlarımız arasındaki iş birliği ile bu artışlar tüketicilerimize asgari düzeyde yansıtılmıştır. Ayrıca devletimiz vatandaşlarımızı bu artışlardan koruma amacıyla elektrik faturalarında yarısını, doğalgazda ise beşte dördünü karşılayarak 2021’de toplamda 100 milyar liralık bir destekte bulunmuştur. Geldiğimiz noktada ise; enerji piyasalarının sürdürülebilirliği, maliyet bazlı fiyatlandırmanın ve öngörülebilirliğin sağlanması için zorunlu hale gelen bir düzenleme yapılmıştır” ifadesiyle zammı gerekçelendirdi.
Halk doğalgaz faturasını yüzde 25 zamlı ödeyecek
Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. Genel Müdürlüğü (BOTAŞ), gece yarısında 2022 yılı için “Konutlarda kullanılan doğal gazın satış fiyatında yüzde 25, elektrik üretimi için kullanılan doğal gazın satış fiyatında yüzde 15, elektrik üretimi haricinde kullanılan doğal gazın satış fiyatında yüzde 50 oranında artış yapılmıştır” açıklamasını yaptı.
BOTAŞ da EPDK gibi dünya enerji piyasasında fiyat artışlarını işaret ederek “1 Ocak 2022 tarihi itibari ile tüketicilerimizi imkanlar çerçevesinde asgari düzeyde etkileyecek şekilde doğal gaz satış fiyatlarında bir düzenleme yapılması zorunluluğu ortaya çıkmıştır” ifadesini kullandı.
Akaryakıt zammı da gece yarısı uygulanmaya başlandı
Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası (EPGİS), “1 Ocak 2022’den itibaren geçerli olmak üzere motorinde 1,29, benzinde 0,61, LPG’de 0,78 TL/LT pompa satış fiyatlarına yansıyacak şekilde artış olmuştur” duyurusunu yaptı.
Bu arada Karayolları Genel Müdürlüğü de köprü ve otoyol geçiş ücretlerine zam yapıldığını duyurdu. Açıklamada, “Boğaz köprülerinde tek yön otomobil geçiş ücreti 8.25 TL; Avrasya Tüneli’nde ise otomobil geçiş ücreti 05.00-24.00 saatleri arasında tek yönde 53 TL, 00.00-05.00 saatleri arasında yüzde 50 indirimli olarak 26.50 TL olarak belirlenmiştir” denildi.
Devlet aldığı vergi ve kirayı da zamlandırdı
Trafik sigortasında tavan primi 1 Şubat'tan itibaren yüzde 20 oranında artırılırken, aylık tavan artışları yüzde 1,5 olarak belirlendi. Daha öncesinde 2022 yılı için Motorlu Taşıt Vergisi (MTV) ise yüzde 25 artırılmıştı ve 1301-1600 cc için MTV 1372 liradan 1715 liraya yükselmişti.
Kamu lojmanları içinse aylık kira bedellerine yüzde 18 zam yapıldı.
Nüfus müdürlüklerince verilmekte olan 4-10 yıllık pasaport bedeli de yüzde 36,2 artırılarak 1008 TL’den 1478 TL’ye yükseltildi.
Bu arada Çevre Kanunu’na aykırı davrananlara 2022'de kesilecek para cezaları, yeniden değerleme oranı olan yüzde 36,20 oranında zamlandı. Vatandaşlar açısından alışverişte önemli bir mesele olan plastik poşette ücret alınması şartıysa pekiştirildi. Plastik poşetle ilgili mevzuata aykırı ücretsiz verdiği veya bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara aykırı olarak plastik poşet verdiği tespit edilen satış noktalarına, depo alanı hariç kapalı satış alanının her metrekaresi için 22,53 lira, elektronik ortamda satış yapanlaraysa 4 bin 86 liradan, 40 bin 860 liraya kadar ceza kesilecek.
1 Ocak 2022'den itibaren egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayan motorlu taşıt sahipleri de 2 bin 815 lira ve standartlara aykırı emisyona sebep olması durumunda motorlu taşıt sahipleri 5 bin 633 lira ceza ödeyecek.
Umuma açık yerlerde her ne şekilde olursa olsun çevreyi kirletenlerin cezası da 1362 lira olarak belirlendi.
Muhalefet zam haberlerine nasıl tepki gösterdi?
Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu “2021’in son saatlerini doğalgaz, elektrik ve akaryakıta gelen kallavi zam haberleri ile kapattık, yeni yılın ilk gününe de yeni zamlarla uyandık. Bir kez daha anlaşıldı ki; 2022’nin ‘hoş gelmesi’, ancak bu iktidarın ‘güle güle gitmesi’ ile mümkün olacak!” tepkisini paylaştı.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Erhan Usta, "Cumhuriyet tarihinin en büyük elektrik zammı" dedi. Usta’nın açıklamasını İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener de paylaştı.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Parti Sözcüsü Faik Öztrak “2022 milletimize huzur, refah, bolluk, bereket getirsin diye güzel dileklerde bulunacağız; Erdoğan Şahsım Hükümeti, akaryakıta yaptığı zamlarla buna bile fırsat vermiyor. Bu zor günleri hep beraber atlatacağız. Gecenin en karanlık anı, şafak sökmeden önceki andır. Az kaldı” ifadesini kullandı.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Oğuz Kaan Salıcı “Yeni yıla zamla giriyoruz. Benzine dün gelen zam yetmeyince bugün de 61 kuruş zam yapıldı. Üstüne motorine 1,29 TL, LPG'ye 78 kuruş zam geldi. Ekonominin kötü yönetimiyle gelen zamlar soyguna döndü!” tepkisini dile getirdi.
