ABD’de Kongre üyelerine gönderilen ve Pentagon tarafından da doğrulanan bir raporda, Afganistan’da ABD’nin desteklediği hükümetin düşmesinin Taleban üyelerine 7 milyar dolar değerindeki Amerikan askeri teçhizatına erişim verdiği belirtildi.
İlk olarak CNN tarafından haberleştirilen rapordaki bulgular Washington’un Taleban ya da El Kaide ve IŞİD Horasan gibi terör örgütlerine karşı Afgan Ulusal Savunma ve Güvenlik Güçleri’ne verdiği desteğin boyutu konusunda ayrıntıları kapsıyor.
Rapor Afganistan’a ilk Amerikan askerlerinin gitmesinden tam 20 yıl sonra 30 Ağustos 2021 günü Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı’ndan son ABD askerlerinin ayrılmasının ardından Taleban yetkililerini bekleyen silah ve ekipmanları da ayrıntılı bir şekilde ele alıyor.
“Ekipman ABD ordusunun kullandığı ekipman değil”
Rapora ve Pentagon’a göre, 2005 yılından 2021 yılı Ağustos ayına kadar Amerika’nın Afgan Ulusal Savunma ve Güvenlik Güçleri’ne sağladığı 18,6 milyar dolar değerindeki silah ve ekipmandan geriye 7 milyar dolarlık askeri teçhizat ve silah kaldı.
ABD Savunma Bakanlığı sözcüsü Binbaşı Rob Lodewick, bunlar arasında uçak, araç, mühimmat, silah ve iletişim ekipmanının yanısıra çeşitli onarım düzeylerinde ekipmanın olduğunu söyledi. Pentagon sözcüsü askeri donanım ve ekipmanın artık var olmayan Afgan hükümetinin malı olduğunu vurguladı.
Sözcü Lodewick yaptığı yazılı açıklamada, “Savunma Bakanlığı’nın Kongre’ye gönderdiği son raporunda yer alan 7,12 milyar dolar rakamı bizim askerlerimiz tarafından kullanılan ABD ordusu ekipmanı değil; Afgan Ulusal Savunma ve Güvenlik Güçleri’nin ekipmanına işaret ediyor. Afganistan’da ABD askeri güçleri tarafından kullanılan tüm ekipman çekilme öncesinde ya imha edildi ya da kullanılmayacak hale getirildi” dedi.
Kongre üyelerinden eleştiri gelmişti
ABD Savunma Bakanlığı’ndan üst düzey yetkililer Amerika’nın Afganistan’dan çekilme süreci ve ülkede ABD’nin desteklediği hükümetin çökmesi konusunda üst düzey Kongre üyelerinin eleştirilerine hedef olmuştu.
Senato Silahlı Hizmetler Komisyonu’ndaki kıdemli Cumhuriyetçi Senatör Jim Inhofe, Eylül ayında Savunma Bakanı Lloyd Austin’a “Başkan’ın kendisinin yol açtığı bir kabusa tanıklık ettik” demiş ve yaşanan olaylar için de “engellenebilir” ifadesini kullanmıştı.
Inhofe, “Yaşanan her şey öngörülmüştü. Başkan Biden ve danışmanları komutanların sözünü dinlemedi. Kongre’ye kulak vermedi ve hepimizin olacağını bildiğimiz şeyleri öngöremedi” diye konuşmuştu.
“Afganistan’da bırakılan ekipman son teknoloji değil”
Savunma Bakanlığı yetkilileriyse dün yaptıkları açıklamada ordunun adımlarını savundu ve bir kısmı Taleban savaşçıları tarafından aleni şekilde gösterilen 7 milyar dolarlık silah ve ekipmanı önemsiz göstermeye çalıştı.
Amerika’nın Sesi’ne henüz kamuoyuna açıklanmayan raporla ilgili değerlendirmelerde bulunan ve ismini vermeyen savunma bakanlığı yetkilisi, “Saf değiliz. Görünüşe göre, bunlar yaşanıyor” dedi.
Ancak yetkili Taleban tarafından kullanılan ekipmanın ABD’nin ve müttefik kuvvetlerin Afganistan’dan ayrılmadan önce kullandığı ekipmanla aynı olmadığını da vurguladı. Yetkili, “Son teknoloji bir ekipman değil. Afgan güçlerine sağladığımız her şey bizim ya da müttefiklerimizin kullandıklarıyla aynı seviyede değil” diye konuştu.
Yetkili daha gelişmiş ekipmanların bile Taleban’ı güçlendirme ihtimalinin bulunmadığını söyledi. Yetkili, “Teknolojik ekipmanlar, uçaklar, insansız hava sistemleri, uçaklar için tam isabetli mühimmat. Bunlar bakım onarıma tabi şeyler” diyerek, bu sistemlerin çoğunun Amerikan güçlerinin Afgan güçlerine yardım etmek üzere sahada olduğu dönemde bile kullanıma hazır olma durumlarının kötü olduğunu belirtti. Yetkili bu ekipmanların çoğunun hızla kullanılamayacak duruma gelmesinin yüksek ihtimal olduğunu söyledi.
VOA’ye konuşan Pentagon yetkilileri, son Amerikan askerleri Afganistan’dan ayrılırken Amerika’ya ait ve Amerikan ordusunun kullandığı çok az miktarda ekipmanın geride kaldığını söyledi. Yetkililer, imha edilmeden ya da kullanılamaz hale getirilmeden önce bu ekipmanın değerinin de 150 milyon dolar civarında olduğunu belirtiyor.
