Ukrayna'dan Karadeniz yoluyla tahıl ihraç eden gemiler, Rusya, Ukrayna, Türkiye ve Birleşmiş Milletler (BM) tarafından bugün kabul edilen prosedürlere göre 10 deniz mili boyutunda tampon bölge ile korunacak.
Uzun zamandır beklenilen prosedürlerin metni, Reuters haber ajansı tarafından görüldü.
Geçen ay BM’nin, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali nedeniyle tahıl sevkiyatlarının durmasının şiddetli gıda kıtlığını ve hatta dünyanın bazı bölgelerinde kıtlık salgınlarını körüklediği yönündeki uyarılarının ardından BM ve Türkiye’nin arabuluculuğuyla tahıl ihracatı konusunda anlaşmaya varılmıştı.
Anlaşmanın ardından, çoğunluğu Şubat ayındaki işgalinden bu yana Ukrayna'da mahsur kalan gemiler olmak üzere tahıl sevkiyatı için bir dizi test seferi yapıldı.
Sigortacılar ve nakliye şirketleri, Odessa, Çornomorsk ve Yuzhni'deki üç Ukrayna limanına gidecek boş gemiler için koridorun nasıl işleyeceği konusunda daha fazla ayrıntı arıyor.
Şirketler ayrıca, hem gemilere hem de mürettebata mayın veya saldırı tehdidi olmadan seferlerin güvenli şekilde yürütülebilmesi konusunda güvence talep ediyor.
Bu güvenceler, normalde standart işletme prosedürleri olarak bilinen denizcilik uygulamalarının kapsamı dahilinde bulunuyor.
Ticari gemiler için kurallar belgesinde, "Taraflar, ticari gemilere veya bu girişimde bulunan diğer sivil gemilere ve liman tesislerine herhangi bir saldırıda bulunmayacaklar" ifadeleri yer aldı.
Anlaşma, İstanbul'da Türk, Rus ve Ukraynalı askeri yetkililer ve BM yetkililerinden oluşan bir Ortak Koordinasyon Merkezi tarafından denetleniyor.
Üzerinde anlaşmaya varılan prosedürlere göre, Ortak Koordinasyon Merkezi, gemilerin denizdeki insani yardım koridor boyunca planlanan hareketi hakkında bilgi verecek. Bu bilgiler, olası kazaları önlemek için Rusya, Ukrayna ve Türkiye ordusuyla paylaşılacak.
Daha sonra gemi denizdeki insani yardım koridoru boyunca hareket ederken, etrafındaki 10 deniz mili çember tampon bölge ile korunacak.
Belgede, "Ukrayna karasuları hariç, hiçbir askeri gemi, uçak veya insansız hava aracı, Deniz İnsani Yardım Koridoru'ndan geçen bir ticaret gemisinin 10 deniz mili yakınına yaklaşmayacak" ifadesi de yer alıyor.
Rusya ve Ukrayna başlıca küresel buğday tedarikçileri konumunda. Moskova'nın 24 Şubat'ta komşusunu işgali dünyada gıda fiyatlarının yükselmesine neden oldu. Dünya Gıda Programı'na göre, Ukrayna’daki savaş 47 milyon kadar kişiyi "akut açlığa" iten küresel bir gıda krizini körükledi.
Sigorta sektöründen bir kaynak, prosedürlerin "güven verici bir kurallar dizisi olarak görüldüğünü" söyledi "ancak tüm taraflar buna bağlı kalacak mı?" sorusunu da yöneltti.
Amerika’dan Ukrayna’ya büyük ölçekli yardım
Bu arada Pentagon sözcüsü vekili Todd Breasseale bugün yaptığı açıklamada, Washington’un Ukrayna'ya uzun menzilli silahlar ve zırhlı tıbbi nakliye araçları için mühimmat da dahil 1 milyar dolarlık güvenlik yardımı sağlayacağını söyledi.
Bu, ABD Başkanı Biden’ın Kongre onayını gerektirmeyen özel yetkisini kullanarak Ukrayna’ya sağladığı en büyük kapsamlı paket niteliğini taşıyor.
Paket, Rus işgalinden bu yana ABD'nin Ukrayna'ya verdiği yaklaşık 8,8 milyar dolarlık yardıma ek olarak açıklandı.
Paket, Amerikan yapımı Yüksek Hareket Topçu Roket Sistemi (HIMARS) için mühimmat, NASAMS karadan havaya füze sistemi mühimmatı ve 50 kadar M113 zırhlı tıbbi nakliye aracını içeriyor.
