ABD’nin en kötü şartlara sahip, en tehlikeli hapishanelerinden biri olan New York’taki Rikers Adası Hapishanesi'ndeki ölümler sürüyor. Rikers Adası Hapishanesi'nde, parfüm hırsızlığı şüphesiyle tutuklanan, 39 yaşındaki Edgardo Mejias, üç gün önce yaşamını yitirdi.
Mejias’ın ölümüne aşırı dozda kullandığı uyuşturucunun neden olduğu öne sürüldü ancak kesinleşmiş ölüm nedeni henüz resmen açıklanmadı.
Rikes Adası Hapishanesi’nde, geçtiğimiz yıl 16 olan ölüm sayısı, 2022 yılında 19’a yükseldi. New York’ta, "cehennem" olarak adlandırılan hapishanenin kapatılmasıyla ilgili tartışmalar yeniden alevlendi.
Rikers Adası’nda tutukluların yakınları, dün New York Belediyesi önünde toplanarak, hapishanedeki ölümleri protesto etti.
Protestocular, hapishanedeki tutuklulara yönelik uygulamaların insan hakkı ihlalleri olduğunu belirterek, yetkililerin derhal bu ölümlerle anılan hapishaneyi kapatmasını istedi.
New York Belediye Meclisi, son gelişmeler sonrasında dün acil olarak toplandı. Meclis toplantısına, New York Ceza ve İnfaz Müdürü Lois Molina, hapishanede meydana gelen olaylar ve aldıkları önlemlerle ilgili ifade verdi.
Molina’nın, hapishane koşullarında düzelmeler olduğu, saldırıların sayısında azalmalar olduğunu belirterek iyimser bir tablo sunması New York Belediye Meclisi üyelerinden tepki gördü.
Şiddetli tartışmaların yaşandığı toplantıda, meclis üyelerinin büyük bir çoğunluğu tutuklular için bir cehenneme dönüşen, Rikers Adası Hapishanesi’nin derhal kapatılmasını istedi.
New York Ceza ve İnfaz Müdürü Molina, daha önce alınan yargı kararı çerçevesinde 2027 yılında kapatılmasına karar verilen hapishanenin, belirlenen takvime göre tutuklu sayısının hedeflenen rakamlar doğrultusunda azalmayacağını belirtti.
Molina meclis üyelerine, geçen ay 5 bin 940 olan hapishane nüfusunun arttığını, tahminlerine göre bu sayının iki yıl içinde 7 bin kişiye çıkacağını belirtti.
Molina, 2019 yılında hapishanenin kapatılmasıyla ilgili kabul edilen yasada belirtilen kriterlerden, tutukluların dört küçük hapishaneye nakledilmesi ve hapishanedeki nüfusun 3 bin 300 kişinin altına inmesinin zor olduğunu kaydetti.
Molina’nın açıklamaları, hapishanenin kapanmasını bekleyen tutuklu yakınları ve insan hakkı savunucularını daha da kızdırdı.
"Rikers Adası ülke için bir utanç"
New York’taki "cehennem" olarak anılan Rikers Adası Hapishanesi, zihinsel hastalıklı mahkum ve tutukluların da bulunduğu dünyanın en büyük ceza infaz kurumlarından biri olarak bilinse de iğrençliklerin, her türlü tacizin ve şiddetin, sıklıkla insan hakları ihlallerinin yaşandığı korkunç bir yer olarak nitelendiriliyor.
Şimdiye kadar çok sayıda tutuklu intihar etti, binlerce tutuklunun da intihar girişiminde bulundu. Rikers Adası’nda, intihar eğilimi saptanan tutuklular için özel intihar gözlem hücreleri bulunuyor.
New York Belediye Başkanı Eric Adams’ın "ülke için bir utanç yeri" diye adlandırdığı, adı ölüm hapishanesine çıkan Rikers Adası, hizmete girdiğinden beri çok sayıda mahkum ve tutuklunun yaşamını yitirdiği bir infaz merkezi olarak değerlendiriliyor.
Rikers Adası’nın kirli tarihi
New York’un ortasındaki Hudson Nehri’nin Queens ve Bronx bölgeleri arasında yer alan hapishanede yaşananlar ve iddialar yıllardır sürekli yargıya yansıyor.
Riker Adası Hapishanesi'yle ilgili iddialar yıllardır soruşturuluyor. Hapishane, birçok sivil toplum örgütü, basın ve araştırma kuruluşları tarafından yapılan değerlendirmelerde, ABD’deki en kötü hapishaneler listesinin en üst sıralarında yer alıyor.
Özellikle infaz memurlarının tutuklu ve mahkumlara kötü muamele ve ihmal iddiaları yüzünden nedeniyle medya da sürekli eleştirilerin odağında olan Rikers Adası Hapishanesi, New York Belediyesi’ne ve yönetimine karşı açılan birçok davayla gündemden düşmüyor.
New York Belediye’sini yaşadıkları kötü şartlar yüzünde dava eden birçok tutuklu, şimdiye kadar milyonlarca dolar tazminat kazandı.
Hüküm giymemiş tutuklular duruşma günlerini beklerken cehennemi yaşıyor
Kapasitesi 10 bin kişiye kadar çıkabilen hapishanede, 9 bin infaz memuru, bin 500 sivil memur görev yapıyor. Hapishane, farklı kategoride tutuklu ve mahkumların kaldığı on farklı binadan oluşuyor.
Rikes Adası Hapishanesi'nde 9 Aralık 2022 tarihi itibariyle çoğunluğu mahkeme gününü bekleyen 5 bin 869 tutuklu ve mahkum bulunuyor. Tutuklulardan bin 77'si bir yılı aşkın süredir yapılacak ilk duruşma günlerini bekliyor.
Rikers Adası Hapishanesi’nde kalanların yüzde 85’nini, tutuksuz olarak yargılanmak için kefalet parasını yatırmayan dar gelirli tutuklular, yüzde 20’sini de kısa süreliğine hüküm giyen mahkumlar oluşturuyor. İnsan hakları kuruluşları, henüz hüküm giymemiş tutukluların duruşma günlerini beklerken cehennemi yaşadıklarını belirtiyor.
Birçok infaz memuru cezalandırıldı
Riker Adası Hapishanesi’nde tutukluların çok büyük bir çoğunluğunu siyah veya Latin Amerikalılar oluşturuyor.
Son yıllarda, gardiyanlar tarafından kötü muamele ve uzun süre hücre hapsinde tutulmanın bir sonucu olarak ağır yaralanan ve travma sonrası stres yaşayan mahkum ve tutuklularla ilgili çok sayıda vaka kayıtlara girdi.
Şimdiye kadar açıklan dava ve soruşturmalarda, birçok infaz memuru, rüşvet, uyuşturucu sağlamak, şiddet, tecavüz, taciz, kötü muamele gibi çok sayıda iddialarla suçlandı.
Birçok infaz görevlisi açılan dava ve soruşturmalar sonrasında ya mahkum oldu ya da görevinden alındı.
Geçtiğimiz Eylül ayında Gothamist haber sitesinde, New York Başsavcısının talebiyle içeriden çekildiği öne sürülen skandal fotoğraflar yayınlandı.
Fotoğraflarda, küçük duşlarda, kafeslere kapatılmış, dışkı bulaşmış zeminlerde uyuyan tutukluların görüntüleri yer aldı.
Rikes Adası'na uçak düşünce "uğursuz hapishane" olarak anılmaya başlandı
New York’taki LaGuardia Havalimanı'nın pistlerine oldukça yakın olan Riker Adası’na 1957 yılının Şubat ayında Northeast Airlines’a ait bir uçak, LaGuardia Havalimanı'ndan havalandıktan kısa bir süre sonra Rikers Adası'na düştü.
95 yolcu ve 6 mürettebattan 20'sini öldü, 78'i yaralandı. Kazadan sonra, personeli ve mahkumlar hayatta kalanlara yardım etmek için olay yerine koştu.
Kurtarma çalışmasına yardım eden 57 mahkumdan 30'u serbest bırakıldı,16'sının cezası hafifletildi. Uçak kazası sonrasında Rikers Adası, "Uğursuz hapishane" olarak anılmaya başlandı.
Kapatılması için yapılan girişimler sonuç verecek mi?
2017 yılında eski New York Belediye Başkanı Bill de Blasio, kentteki suç oranlarının azalması halinde, Rikers Adası'ndaki hapishane kompleksini on yıl içinde kapatmak istediğini açıkladı.
New York’taki hapishaneleri denetleyen New York Eyalet Komisyonu, 2018 yılında Rikers Adası’nda çok sayıda ihlali tespit etti.
2016'dan 2017'ye kadar şiddet olaylarında önemli bir artış olduğunu öne süren bir rapor yayınladı. Raporun ardından, Rikers Adası Hapishanesi'ni kapatmak için yeni girişimler başladı.
Başkanın Belediye Meclisine sunduğu "Rikers Adası'nı kapatmak için bir yol haritası" raporu sonrasında, Rikers Adası’ndaki mahkum sayısı 2018 yılında, 10 binden 5 bine düşürüldü.
2019 yılının Ekim ayında, Rikers Adası’nın 2027 yılında kapatılarak yerine yeni adli bina kompleksleri ve daha düşük kapasiteli dört ayrı küçük hapishane yapılmasıyla ilgili yasa tasarısı oy çokluğuyla kabul edildi.
Belediye Başkanı Adams’tan mahkemeye reform sözü
New York Belediye Başkanı Eric Adams ve Ceza ve İnfaz Müdürü Louis A. Molina, bu yıl federal bir yargıç tarafından alınan karar çerçevesinde hapishaneyle ilgili yeni bir reform planını yasalaştırma sözü verdi.
Ancak tutukluların avukatları dava açıp, Belediyenin hapishanede güvenliği sağlayamayacağını, kontrolünü dışarıdan atacak bir yetkili tarafından sağlanması talebinde bulundu ancak mahkeme hakimi tutukluların avukatlarının talebini reddetti.
