Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping, üçüncü kez cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturarak, COVID salgınıyla ve diplomatik zorluklarla mücadele eden dünyanın en büyük ikinci ekonomisi üstünde kontrolunu arttırdı. Böylece Xi, 1949'da kurulmasının ardından komünist Çin devletinin en uzun süre görev yapan cumhurbaşkanı oldu.
Çin parlamentosunun neredeyse 3 bin üyesi 69 yaşındaki Xi'yi sembolik bir törenle, oyçokluğuyla cumhurbaşkanlığı görevine yeniden seçti. Xi karşısında başka aday yoktu.
Yaklaşık 10 yıl önce iktidara gelmesinden bu yana Çin’i daha otoriter bir yola sokan Xi, ABD ve müttefikleriyle ilişkilerde Tayvan, Rusya, ticaret ve insan hakları konularında gerilimin arttığı sırada görev süresini beş yıl daha uzatmış oldu.
Çin ülke içindeyse Xi'nin üç yıldır devam eden ‘Sıfır COVID’ politikasından yeni çıkmıştı. Tüketici ve işletmelerin güveni zayıflamış ve Çin ithalatına talep azalmıştı.
Geçen yıl Çin ekonomisi yalnızca yüzde 3 büyümüş, bu da ülkenin son yıllardaki en kötü ekonomik performansı olmuştu. Parlamentodaki oturum sırasında hükümet bu yıl için yüzde 5 civarında ılımlı bir büyüme hedefi belirledi.
Jamestown Vakfı adlı Amerikan düşünce kuruluşu uzmanlarından Willy Lam, üçüncü döneminde Xi'nin ekonomik canlanmaya odaklanması gerekeceği görüşünde.
Lam, "Ancak Xi, özel sektör üstünde daha sıkı parti ve devlet kontroluna devam eder ve Batı’yla çatışmayı sürdürürse umut vadetmez" diye konuştu.
Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Xi'yi ilk tebrik eden liderlerden oldu. İki lider geçen yılın Şubat ayında, Rusya'nın Ukrayna işgalinden günler önce "sınırsız ortaklık" ilan etmişti.
Xi, 2018'de cumhurbaşkanının görev süresi kısıtlamasını kaldırdığında Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurucusu Mao Zedang'ın ardından Çin'in en güçlü lideri oldu.
Xi'nin yetkileri, Komünist Parti’nin merkez komitesi genel sekreteri olarak beş yıl daha onaylandığı geçen Ekim ayında arttırılmıştı.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, Başkan Joe Biden'ın Çin'le stratejik rekabeti doğru yönetmeye odaklandığını belirtti. Kirby, "Xi'nin üçüncü dönemi kesinlikle burada kimse için sürpriz olmadı, bunu fazlasıyla bekliyorduk" diye konuştu.
Çin'in ikinci en yetkili ismi olarak eski Şanghay parti başkanı ve Xi ‘nin müttefiki Li Qiang'ın ekonomiden sorumlu isim olarak başbakanlık görevinin yarın onaylanması bekleniyor.
Bu hafta sonu Xi'nin onayından geçen ve atanmaları ya da seçilmeleri beklenen diğer hükümet görevlileri arasında ise başbakan yardımcıları, bir merkez bankası yöneticisi ve çok sayıda başka bakan ve daire başkanı yer alıyor.
Çin'in üç yıllık COVID kısıtlamalarını kaldırmasından bu yana ilk kez yapılan yıllık parlamento oturumu, Xi'nin konuşmasıyla Pazartesi günü sona erecek ve ardından Li basının sorularını yanıtlayacak.
Bugünkü oturumda, Xi ve sahnedeki diğer üst düzey liderler hariç salondaki herkes maskeliydi.
Çin, günlük hayatı ve ekonomiyi zora sokan kısıtlamalara karşı ülke çapında oldukça sıradışı protestoların ardından Aralık ayında ‘Sıfır COVID’ politikasına son vermişti.
2019'un sonlarında ilk kez Çin'de ortaya çıkan Corona virüsü, daha sonra hızla yayılarak 1,4 milyar insanının çoğuna bulaşmış ancak yetkililer virüse bağlı tam ölü sayısını yayınlamamıştı.
Parlamento bugün ayrıca 66 yaşındaki Zhao Leji'yi parlamento başkanı ve 68 yaşındaki Han Zheng'i de başkan yardımcılığına seçti. Her iki isim de Xi'nin Politbüro Daimi Komitesi'ndeki önceki parti liderlerindendi.
