Diyarbakır’da aniden artan sıcaklar on binlerce arının ölmesine neden oldu. Bal üreticileri ölümleri küresel ısınmaya bağlarken, bilim insanları ısınmayla birlikte bilinçsiz tarımsal ilaçlamanın da etkili olduğu görüşünde.
Lice İlçesine bağlı Kumluca Köyünde bahar gelmeden, bahar havası hâkim. Ağaçlar çiçeklenmiş, doğa yeşillenmiş.
Bu erken bahar birçok kişiyi sevindirse de bal üreticisi Kutbettin Kovane için adeta bir kâbus. Köydeki 300’e yakın kovanını düzenli kontrol eden Kovane, her gün daha fazla arının yok olduğuna tanık oluyor.
Kovanlarını tek tek açan Kovane, bazısında ölü arılar bulurken bazısının ise tamamen boşaldığını görüyor.
Her birinde 3 ile 4 bin arasında arı bulunan kovanların kimisinde arıdan iz yok. Kovane’ye göre, havaların ısınmaya başlamasından itibaren 100 üzerinde kovanda 200 bini aşkın arı yok oldu.
Kovanlardaki ölü arıları VOA Türkçe ekibini gösteren Kovane, zararının büyük olduğunu söylüyor. Arıların toplu ölümünü havaların ısınmasına bağlayan Kovane, ilk kez böle bir durumla karşılaştığını dile getiriyor.
15 yıldır bal üreten Kovane, “Zararım en az 300-400 bin lira. Arı ölümleri bu şekilde devam ederse biraz zor bal üretilir. Arılar kurtulursa, bakımını yapabilirsek ancak seneye verim alırız. Eskiden böyle olmuyordu. Eskiden en fazla 10 ya da 20 tane böyle giderdi, çoğunluk gitmezdi. İklim değişince böyle oldu” dedi.
Kovane çevresinde aynı işi yapanların da çok fazla arı kaybettiğini vurgulayarak, “40 kovanı, 50 kovanı giden var, en az kaybeden yüzde 20’sini kaybetmiş” diye konuştu.
Neden küresel ısınma mı?
Dicle Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Kılıç'a göre arıların topluca ölme nedeni sadece küresel ısınma değil.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Kılıç, bilinçsiz tarımsal ilaçlama ve manyetik dalgaların da arılar için risk oluşturduğuna dikkat çekiyor.
Dışarıda beslenen arıların, tarımsal ilaçları kovana taşıdığını vurgu yapan Kılıç, “Alışık olduğumuz mevsim koşulları eskisinden farklı. Tabii ki arılar buna uyum sağlayamıyor. En büyük problemlerin başında ise tarım ilaçları geliyor. Arılar polen, çiçek tozu taşır ve ilaçlar çiçeklerde ya da tarlalarda kullanıldığı zaman bunların üzerindeki ilaçlarını da birlikte alır. Yiyecekler kovanda depolandığı için içerindeki arıların tamamı etkilenir. Bir diğer önemli neden de iletişim araçları, baz istasyonları ve diğer 'wifi' cihazları. Özellikle baz istasyonlarının çok ciddi etkisi var” diye konuştu.
Arı ölümlerinin azaltılması için çiftçilerin ve bal üreticilerinin koordinasyon içinde olmaları gerektiğinin savunan Kılıç, şunları söyledi; “Tarım ilaçlamasını arıların kovanda olduğu saatlerde yani sabahın erken saatlerinde ve akşama doğru yaparsak arılar bundan az etkilenir. Aksi takdirde arılar bütün meyve, sebze ya da diğer çiçekleri dolaşıyorlar. Tarım ilaçlarının tamamıyla kontamine oluyorlar, bulaşıyorlar. Tabii ki bu arıların metabolizmasına olumsuz yansıyor ve toplu ölümler karşımıza çıkıyor.”
Arılarını korumaya çalışan Kovane’nin umudu, hayatta kalanları kullanarak arı sayısını arttırmak.
Forum