Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un ev sahipliğinde düzenlenen Batı Balkan Ülkeleri Konferansı'na Arnavutluk, Bosna Hersek, Kuzey Makedonya, Kosova, Karadağ ve Sırbistan başbakanlarının yanısıra Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Dönem Başkanı Macaristan'ın Başbakanı Victor Orban katıldı.
Batı Balkanlar'daki altı ülkenin AB üyelik süreci ve bu yöndeki diplomatik çabalar, Almanya'nın öncelikleri arasında yer alıyor.
Açılış konuşmasında Batı Balkan ülkelerinin AB’ye katılımına ilişkin çalışmaların sürdüğünü ve bu ülkelerinin AB’ye ait olduklarını hatırlatan Scholz, "Avrupa Birliği ancak Batı Balkan ülkelerinin AB'ye katılmasıyla tamamlanmış olur" dedi.
2014 yılında Almanya’nın öncülüğünde başlatılan ve AB’nin Batı Balkanlar’ın üyelik perspektifine bağlılığının bir göstergesi niteliğinde olan "Berlin Süreci" adıyla tanımlanan sürecin çok olumlu ilerlediğini ifade eden Scholz, "Aynı zamanda yapılacaklar listesi hala çok uzun" diye konuştu. Batı Balkanlar'da ülkeler arasında sınır ötesi trafiği ve ulaştırma altyapısını geliştiren hareketlilik anlaşmalarına atıfta bulunan Başbakan Scholz, 6 ülke arasındaki anlaşmazlıkların çözülmesinin önemli olduğunu hatırlatarak, Sırbistan ve Kosova arasındaki “normalleşme sürecine yeni bir dinamik getirilmesi” çağrısında bulundu.
Rusya-Ukrayna savaşının bölgede istikrarsızlığa yol açabileceği endişesiyle son aylarda Batı Balkanlar’a yönelik diplomatik çabalarını arttıran Scholz, "Belgrad ve Priştine'deki dostlarımıza şunu söylemek istiyorum: barışçı ve müreffeh bir geleceğe giden yolda geçmişin sizi engellemesine izin vermeyin. AB'ye girmenin tek yolu, halihazırda varılmış olan anlaşma ve mutabakatların tam olarak uygulanmasından geçer" dedi.
Kosova ve Sırbistan arasındaki gerilimin son zamanlarda artmasına neden olan gelişme, Kosova'nın Sırp mallarına yönelik ithalat yasağı getirmesi oldu. Kosova hükümeti ayrıca, Sırp kimlik belgelerine sahip kişilerin Kosova'ya giriş yaparken geçici belgeler taşıma zorunluluğu getirdi. Bu karar da son iki yıl boyunca Sırp azınlık bölgelerinde protestolar ve yolların kapatılmasına yol açtı.
Batı Balkan ülkeleri ticari açıdan AB’ye bağımlı
Buluşmada ele alınan konuların başında, "Orta Avrupa Serbest Ticaret Anlaşması‘nın (CEFTA") uygulanmasının geldiği öğrenildi. Bu anlaşma, Avrupa Birliği'ne üye olmayan Orta ve Güneydoğu Avrupa ülkeleri arasında ticaret engellerini azaltarak serbest ticaretin teşvik edilmesini amaçlıyor.
Zirveye katılan Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, CEFTA konusunda nihai bir anlaşmaya varılması durumunda, ülkesinin 2030 yılına kadar AB üyeliğine hazır hale geleceğini açıkladı. Rama, ülkeler arasında ithalat, ihracat ve mal dolaşımında bürokratik işlemelerin azaltılması ve iş gücü piyasasına serbest erişimin kolaylaştırılmasını hedeflediklerini açıkladı.
Batı Balkan ülkelerinin toplam ticaret hacimlerinin yaklaşık yüzde 75’ini AB üyesi ülkelerle yapılan ticaret oluşturuyor ve bunun büyük çoğunluğu da Almanya ile gerçekleşiyor. Berlin Süreci'nden övgüyle söz eden Rama, Rusya’nın Ukrayna‘yı işgalinden bu yana "Batı Balkan ülkelerinin üyelik sürecinin hız kazandığını" ifade ederken, "Avrupa Birliği, Batı Balkanlar'ın jeopolitik stratejisinin sadece teoride iyi değil, pratikte de önemli olduğunu fark etti. Çünkü bölge AB için ne kadar önemliyse AB de altı ülke için o kadar önemlidir" diye konuştu.
Zirvede, 6 ülke ile diğer AB ülkeleri arasında öğrenci değişimi ve Batı Balkan ülkelerinin eğitim kurumlarına erişimin kolaylaştırılmasını içeren bir anlaşmanın imzalandığı açıklandı. Bu anlaşma, akademik yeterliliklerin ve üniversite derecelerinin karşılıklı tanınmasını kolaylaştırmayı, öğrencilerin hareketliliğini ve bölgedeki diğer ülkelerin üniversitelerinde eğitim alma fırsatlarını kolaylaştırmayı amaçlıyor. Bölge ülkelerinde gençler arasında yüksek olan işsizlikle mücadelede akademik ve mesleki açıdan eğitimin önemli bir rol oynaması nedeniyle gençlere Almanya tarafından yardım sözü verilmişti.
Zirve öncesinde, Batı Balkan ülkeleri ile AB arasındaki işbirliğinin derinleştirilmesi amacıyla bir dizi konunun ele alındığı bakan düzeyinde çeşitli toplantılar düzenlendi. İçişleri Bakanları toplantısında yasadışı göç ve organize suçlara karşı işbirliği ele alınırken, Ekonomi Bakanları toplantısında bölge ülkelerinin enerji dönüşümü ve ticaret engellerinin ortadan kaldırılması tartışıldı. Dışişleri Bakanları ise yabancı yatırımlar ve iyi komşuluk ilişkileri için standartların geliştirilmesi konusunda mutabık kaldı. Bugünkü zirvede, Romanlar’ın durumunun iyileştirilmesi mevzuatı üzerinde uyum sağlanması konusunda da anlaşmaya varılması bekleniyor.
Batı Balkan zirvelerden ilki, Almanya eski Başbakanı Angela Merkel’in davetiyle 28 Ağustos 2014'te Berlin’de yapılmıştı.
Forum