İsrail, Hamas'la 15 aydır süren savaşın ilk haftalarından bu yana ilk kez binlerce Filistinli’nin devam eden ateşkes uyarınca Gazze Şeridi'nin ağır tahribata uğramış kuzeyine dönmesine Pazartesi günü izin vermeye başladı.
Hamas’ın yüzlerce Filistinli mahkum karşılığında serbest bıraktığı rehinelerin sırasını değiştirdiğini açıklaması üzerine İsrail ile anlaşmazlık ortaya çıkmış ve Filistinliler’in kuzey Gazze’ye dönüşleri iki gün ertelenmişti. Arabulucular anlaşmazlığı dün gece çözdü.
Bir yılı aşkın süredir çadır kamplarında ve okuldan dönüştürülmüş barınaklarda yaşayan Filistinliler, büyük olasılıkla hasar görmüş ya da yıkılmış olduklarını bilseler de evlerine dönmek için sabırsızlanıyor.
Hamas, geri dönüşün “Filistin halkı için bir zafer, İsrail işgali ve transfer planları için bir başarısızlık ve yenilgi ilanı” olduğunu savundu.
Ateşkes, İsrail ile Hamas arasında bugüne kadar en çok ölüme yol açan ve yıkıcı savaşı sona erdirmeyi, militanların çatışmaları tetikleyen 7 Ekim 2023 saldırısında ele geçirdiği onlarca rehinenin serbest bırakılmasını sağlamayı amaçlıyor.
İsrail savaşın ilk günlerinde kuzeyin tamamen boşaltılmasını emretmiş ve kara birliklerinin bölgeye girmesinden kısa bir süre sonra da bölgeyi kuşatmıştı. Ekim 2023'te yaklaşık 1 milyon kişi güneye kaçarken, savaşın en ağır çatışmalarının ve en büyük yıkımının yaşandığı kuzeyde yüz binlerce kişi kaldı.
İsrail, Arbel Yehud adlı bir kadın sivil rehine serbest bırakılana kadar Filistinlilerin kuzeye geçmesine izin vermeyeceğini belirterek hafta sonu açılması beklenen geçişi ertelemişti.
İsrail ayrıca Hamas'ı ilk aşamada serbest bırakılacak diğer rehinelerin ölü mü yoksa sağ mı oldukları konusunda bilgi vermemekle suçladı. Hamas da İsrail'e geçidi açmayarak anlaşmayı ihlal etmek suçlaması getirdi.
Hamas ile arabuluculuk yapan Körfez ülkesi Katar, Pazartesi günü erken saatlerde Yehud ile birlikte diğer iki rehinenin Cuma gününden önce serbest bırakılması konusunda anlaşmaya varıldığını duyurdu.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, yaptığı açıklamada, kadın asker Agam Berger'in de aralarında bulunduğu rehinelerin serbest bırakılmasının Perşembe günü gerçekleşeceğini bildirdi. Üç İsrailli rehine de Cumartesi günü serbest bırakılacak.
Hamas ayrıca ateşkesin altı haftalık ilk aşamasında serbest bırakılacak rehinelerle ilgili gerekli bilgilerin yer aldığı bir liste de teslim etti.
Mart ayı başına kadar sürecek olan ateşkesin ilk aşamasında Hamas, İsrail hapishanelerindeki yaklaşık 2000 Filistinlinin serbest bırakılması karşılığında toplam 33 rehineyi serbest bırakacak.
Militanlar mevcut ateşkes kapsamında, aralarında dört kadın askerin de bulunduğu yedi rehineyi, İsraillilere yönelik ölümcül saldırılar nedeniyle ömür boyu hapis cezasına çarptırılanlar dahil 300'den fazla mahkum karşılığında serbest bıraktı.
Anlaşmanın ikinci aşaması henüz müzakere edilmedi. Hamas, İsrail savaşı sona erdirmedikçe kalan 60 kadar rehineyi serbest bırakmayacağını belirtiyor. Netanyahu ise militan grubu yok etmeye ve Gazze üzerindeki yaklaşık 18 yıllık hakimiyetine son vermeye hala kararlı olduğunu söylüyor.
Hamas, binlerce savaşçısının 7 Ekim 2023'te İsrail'in güneyine saldırarak çoğu sivil 1200 kişiyi öldürmesi ve 250 kişiyi de kaçırmasıyla savaşı başlatmıştı. Yaklaşık 90 rehine hala Gazze'de ve İsrail yaklaşık üçte birinin öldüğüne inanıyor.
Gazze’deki sağlık yetkililerine göre, İsrail'in hava ve kara savaşı yarısından fazlası kadın ve çocuk olmak üzere 47 binden fazla Filistinlinin ölümüne neden oldu. Ölenlerin kaçının savaşçı olduğu belirtilmiyor. İsrail ise 17 binden fazla militanı öldürdüğünü söylüyor ancak kanıt sunmuyor.
İsrail bombardımanı ve kara operasyonları nedeniyle Gazze'deki 2,3 milyon kişinin yaklaşık yüzde 90'ı çoğu kez birden fazla kez yerinden oldu. İsrail’in saldırıları tüm mahalleleri tahrip etti.
Forum