Başkan Donald Trump, Ürdün ve Mısır'ın savaşta yıkıma uğrayan Gazze'deki Filistinliler’i kabul etmeleri gerektiğini söyledi. Bu öneri Hamas tarafından reddedilirken, Ürdün ve Mısır da teklife itiraz etti.
İsrail'in askeri operasyonları nedeniyle vahim bir insani tablonun olduğu ve onbinlerce kişinin öldüğü Gazze için bunun geçici mi yoksa uzun vadeli bir çözüm mü olduğu sorusu üzerine Trump Cumartesi günü "İkisi de olabilir" dedi.
Ürdün halihazırda birkaç milyon Filistinli’ye evsahipliği yaparken onbinlerce Filistinli de Mısır'da yaşıyor. Her iki ülke ve diğer Arap yönetimleri de Gazze'deki Filistinliler’in kendi ülkelerine taşınması fikrine karşı çıkıyor. Gazze, Filistinliler’in gelecekteki bir Filistin devletinin parçası olmasını istedikleri topraklardan biri konumunda.
Hamas siyasi büro üyesi Basem Naim, Filistinliler’in evlerinden kalıcı olarak sürgün edilmesi konusunda uzun süredir devam eden korkulara atıfta bulundu.
Hamas yetkilisi Reuters'e verdiği demeçte, "Filistinliler, ABD Başkanı Trump'ın önerilerinde açıklandığı gibi yeniden inşa kisvesi altında iyi niyetli görünse bile hiçbir teklifi ya da çözümü kabul etmeyecektir" dedi.
Bir başka Hamas yetkilisi Sami Ebu Zuhri ise "Trump'ı selefi Joe Biden tarafından denenen başarısız fikirleri" tekrarlamamaya çağırdı.
Reuters'a konuşan Ebu Zuhri, "Gazze halkı ölüme katlandı ve vatanlarını terketmeyi reddetti ve başka ne nedenle olursa olsun terketmeyecekler" dedi.
Ürdün de Trump'ın önerisini reddetmiş gibi görünürken, Dışişleri Bakanı Eymen Safedi gazetecilere yaptığı açıklamada ülkesinin Filistinliler’in Gazze'den çıkarılmasına karşı duruşunun "kesin ve değişmez" olduğunu söyledi.
Mısır Dışişleri Bakanlığı da aynı şekilde, "kısa ya da uzun vadede" Filistinliler’in topraklarından sürülmesini kesinlikle reddettiğini açıkladı.
Batı ülkelerinin desteklediği Filistin Yönetimi lideri Mahmud Abbas Trump'ın sözlerini kınadı. Filistin resmi haber ajansı WAFA tarafından yayınlanan açıklamada "Halkımız kararlılığını koruyacak ve vatanını terketmeyecektir" denildi.
Filistinli analist Hasan el-Hatib, işgal altındaki Batı Şeria ve Gazze'deki Filistinliler’in yanısıra Ürdünlüler ve Mısırlılar’ın da Trump'ın planını reddedeceğini söyledi ve "Gerçekte böyle bir fikre yer olduğunu düşünmüyorum" dedi.
"Gerçek bir karmaşa"
Cumartesi günü Ürdün Kralı Abdullah ile yaptığı telefon görüşmesine atıfta bulunan Trump gazetecilere, "Kendisine ‘Daha fazlasını üstlenmenizi çok isterim’ dedim çünkü şu anda Gazze Şeridi'nin tamamına bakıyorum ve tam bir karmaşa, gerçek bir karmaşa. İnsanları kabul etmesini isterim" dedi.
"Mısır'ın insanları (Filistinliler’i) kabul etmesini isterim" diye ekleyen Trump, Pazar günü Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el-Sisi ile konuşacağını söyledi.
Trump, “Bir buçuk milyon insandan bahsediyorsunuz ve biz komple boşaltıyoruz” dedi.
İsrail-Gazze savaşı başlamadan önce Gazze’nin nüfusu 2,3 milyon civarındaydı.
Washington geçen yıl Filistinliler’in zorla yerlerinden edilmesine karşı olduğunu açıklamıştı. Hak grupları ve insani yardım kuruluşları, savaşın neredeyse tüm nüfusu yerinden ettiği ve açlık krizine yol açtığı Gazze'deki durumla ilgili endişelerini aylardır dile getiriyorlar.
Washington da İsrail'i desteklediği için eleştirilere maruz kaldı ancak Gazze'de Hamas, Lübnan'da Hizbullah ve Yemen'de Husiler gibi İran destekli militan gruplara karşı İsrail'in kendisini savunmasına yardımcı olduğunu söyleyerek müttefikine desteğini sürdürdü.
Trump Cumartesi günü yaptığı açıklamada, “Orası kelimenin tam anlamıyla bir yıkım alanı, neredeyse her şey yıkılmış durumda ve insanlar orada ölüyor, bu yüzden bazı Arap ülkeleriyle birlikte çalışmayı ve belki de bir kez olsun barış içinde yaşayabilecekleri farklı bir yerde konut inşa etmeyi tercih ederim” dedi.
Senatör Graham: "Gerçekçi bulmuyorum"
Öte yanda Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, CNN'in “Birliğin Durumu” programında Trump'ın “boşaltmak” sözüyle ne kastettiği sorulduğunda “Gerçekten bilmiyorum” dedi.
Trump'a yakın bir isim olan Graham, bu önerinin uygulanabilir olmadığını söyledi.
“Tüm Filistinliler’in buradan ayrılıp başka bir yere gideceği fikrini çok gerçekçi bulmuyorum” diyen Senatör Graham, Trump'ın Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Salman ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) yetkilileri dahil Ortadoğu liderleriyle görüşmeye devam etmesi gerektiğini söyledi.
Graham, "Ne hakkında konuştuğunu bilmiyorum. Ama gidin Suudi Arabistan ile konuşun, gidin BAE ile konuşun, gidin Mısır ile konuşun. Filistinliler için planları nedir? Hepsinin gitmesini mi istiyorlar?" dedi.
İsrail’in yaklaşımı ne yönde?
Yahudi yerleşimcilerin Gazze'ye geri dönmesi için defalarca çağrıda bulunan İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Trump'ın çağrısını "mükemmel bir fikir" olarak karşıladı ve bunun uygulanması için bir plan geliştirmek üzere çalışacağını söyledi. İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Smotrich tarafından savunulan bu tür fikirleri defalarca reddetti.
Sadece "ezber bozan düşüncelerin" barışı sağlayabileceğini söyleyen Smotrich, Trump'ın planının Filistinliler’e "başka yerlerde yeni ve daha iyi hayatlar kurma fırsatı" vereceğini söyledi.
Smotrich, "Tanrı'nın yardımıyla, bunu mümkün olan en kısa sürede uygulamak üzere operasyonel bir plan geliştirmek için başbakan ve kabine ile birlikte çalışacağım" dedi.
Birleşmiş Milletler Filistin Özel Raportörü Francesca Albanese, X'te yaptığı bir paylaşımda, "Etnik temizlik, nasıl ambalajlanırsa ambalajlansın, 'ezber bozan' bir düşünce değildir. Yasadışı, ahlaksız ve sorumsuzca bir eylemdir" dedi.
Gazze nüfusunun büyük bir kısmı savaş nedeniyle ülke içinde yerinden edilmiş durumda. Pazar günü birçoğu Trump'ın önerisini reddetti.
Forum