ABD’nin 39. Başkanı Jimmy Carter için Washington Ulusal Katedrali’nde tören düzenlendi. Devlet töreni Amerika’nın Demokrat ve Cumhuriyetçi başkan ve eski başkanlarını da biraraya getirdi.
29 Aralık’ta 100 yaşında hayatını kaybeden Jimmy Carter’ın naaşı, iki gündür ziyarete açıldığı Kongre binasından sabah saatlerinde Washington Ulusal Katedrali’ne getirildi.
Başkent Washington’da rüzgarlı ve soğuk bir havada Carter’ın naaşının bulunduğu ABD bayrağına sarılı tabut katedralin merdivenlerinden içeri askerler tarafından taşındı.
“Başkanlar Kulübü”
Washington Ulusal Katedrali’ndeki törene, ABD'nin eski başkanlarından oluşan ve siyasi tarihte “Başkanlar Kulübü” olarak anılan seçkin kulübün beş üyesi olarak, George W. Bush, Bill Clinton, Barack Obama ile şu anki Başkan Joe Biden ve 20 Ocak’ta görevi devralacak olan Donald Trump katıldı.
Jimmy Carter için düzenlenen devlet töreni, üç Demokrat Partili eski ve şu anki başkanla iki Cumhuriyetçi Partili eski ve yeni göreve gelecek başkanı biraraya getirmiş oldu.
Beş başkan, 2018 yılı Aralık ayında hayatını kaybeden eski Başkan George H.W. Bush için düzenlenen cenaze töreninden bu yana ilk kez biraradaydı.
George W. Bush, Bill Clinton ve Donald Trump törene eşleriyle birlikte gelirken, Barack Obama törene tek başına katıldı. Başkan Joe Biden ve eşi Jill Biden katedrale el ele girerek Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve eşi Douglas Emhoff’un yanında yerlerini aldı.
Ekibi, Michelle Obama'nın nerede olduğunu ya da neden katılmadığını açıklamadı.
Trump’ın Obama ile sohbeti kameralara yansıdı
Çarşamba günü Kongre binasında Carter’ın ziyarete açılan naaşını eşi Melanie Trump ile birlikte ziyaret eden Donald Trump, Perşembe günü Washington Ulusal Katedrali’nde yapılan törene de eşiyle birlikte geldi.
Donald Trump’ın yanına oturduğu eski Başkan Barack Obama ile törenin başlangıcında zaman zaman gülerek sohbet ettiği anlar kameraya yansıdı.
Trump’ın kendi başkanlığı döneminde, herhangi bir delile dayandırmadan usulsüzlük yapıldığı iddialarını gündeme getirdiği 2020 seçimlerinin ardından gerginlik yaşadığı başkan yardımcısı Mike Pence ile de tokalaşması dikkat çekti.
Kanada Başbakanı Trudeau da törendeydi
Jimmy Carter için katedralde düzenlenen törene, Donald Trump’ın ABD’nin 51. Eyaleti olması gerektiği çıkışıyla gündeme gelen Kanada’nın istifasını açıklayan Başbakanı Justin Trudeau da katıldı.
20 Ocak’ta görevi devralacak olan Başkan Yardımcısı J.D. Vance de törene katılanlar arasındaydı.
ABD’nin eski Başkan Yardımcıları Al Gore ve Mike Pence de törende yan yana oturdu. Katedraldeki törene Kongre’nin hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi Parti liderlerinin yanısıra Anayasa Mahkemesi yargıçları Elena Kagan, Amy Coney Barrett, Sonia Sotomayor ve Samuel Alito da katıldı.
Edinburgh Dükü Prens Edward ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de yabancı katılımcılar arasındaydı.
Carter’ın isteği üzerine Biden anma konuşmasını yaptı
Washington Ulusal Katedrali’ndeki törende anma konuşmasını Carter’ın isteği üzerine Başkan Joe Biden yaptı.
Carter’ın karakterinden, karakter sözcüğünün altını birkaç kez çizerek, övgüyle söz eden Biden, “Ben karakterin alın yazısı olduğuna inanırım. Jimmy Carter’ın arkadaşlığı bana karakterin gücünün unvandan ya da elimizdeki güçten daha fazlası olduğunu öğretti. Nefrete geçit vermeme ve gücün kötü kullanılmasına karşı koyma yükümlülüğümüz var” dedi.
Başkan Joe Biden, Carter için, “Onu özlüyorum ama tesellim o ve çok sevdiği Rosalynn ile yeniden birleşmiş olması” ifadelerini kullandı.
Jimmy Carter’ın naaşı Washington Ulusal Katedrali’ndeki törenin ardından doğum yeri olan Georgia eyaletinin Plains kasabasına götürülüyor.
Başkan Carter, 2023 yılında hayatını kaybeden 76 yıllık eşi Rosalynn Carter’ın yanına defnedilecek.
Devlet töreni için yoğun güvenlik önlemleri alındı
Washington Ulusal Katedrali’ndeki tören için yoğun güvenlik önlemleri alındı.
Üst düzey özel ulusal güvenlik etkinliği kategorisinde yer alan töreni takip eden tüm basın mensupları Gizli Servis akreditasyonu ile katedrale alındı.
ABD’de kamu hayatına büyük katkılarda bulunan kişiler için devlet töreni düzenleniyor.
Çoğu başkan, ailesinin onay vermesi halinde, bu onura sahip oluyor. Amerika’da en son devlet töreni 2018’de eski Başkan George H.W. Bush için düzenlenmişti.
Başkan Carter’ın mirası
Başkan Jimmy Carter’ın 4 yıllık dönemine iç siyasette yüksek enflasyon ve artan işsizlik damga vurmuştu.
Dış politikada Carter, Mısır ve İsrail arasında sağlanan barış anlaşması ve Panama Kanalı antlaşması icraatlarıyla öne çıktı.
Carter’ın son yılları ise 1980’deki seçimlerdeki yenilgisinde de payı olan Tahran Büyükelçiliği rehine krizinin gölgesinde geçti.
Jimmy Carter Beyaz Saray’dan ayrıldıktan sonraki yıllarını insani çalışmalara adadı. Bu çalışmalar Carter'a Nobel Barış Ödülü’nü getirdi.
Jimmy Carter’ın tek dönemlik başkanlığında, Washington-Ankara hattında, ABD’nin Türkiye’ye 1974 Kıbrıs Harekatı’nın ardından uyguladığı silah ambargosu konusundaki görüşmeler ön plandaydı.
O dönem New York Times’tan Washington Post’a kadar ABD gazetelerinde Türkiye’ye silah ambargosunun kaldırılmasına ilişkin temaslar, ABD Kongresi’ndeki dengelerle birlikte haberleştirilmişti.
Jimmy Carter döneminde Türkiye-ABD ilişkilerine damga vuran bir diğer gelişme de 12 Eylül 1980 darbesiydi.
Forum