ABD’nin ilk başkanlık yemin töreni 30 Nisan 1789’da New York'ta George Washington'un sağ elini İncil'e koyarak Anayasa'da yazılı olan sözleri tekrarlamasıyla gerçekleşti.
“Birleşik Devletler başkanlığı görevini sadakatle yerine getireceğime ve Birleşik Devletler anayasasını elimden geldiğince koruyacağıma, muhafaza edeceğime ve savunacağıma yemin ederim.”
Bugün de başkanların son cümlesi olan “Tanrı yardımcım olsun” sözlerini yemine ekleyen de Washington’du.
Başkent Washington’da yemin eden ilk başkan olarak yemin ve sonrasındaki geçit töreni geleneğini başlatansa Thomas Jefferson oldu.
ABD’de dört yılda bir yapılan seçimlerden zaferle çıkan başkan ve başkan yardımcısı, 1933’te onaylanan Anayasa’nın 20’nci ek maddesine göre her zaman aynı tarihte yani 20 Ocak'ta yapılan yemin töreni ile göreve başlıyor.
Kongre Binası önündeki yeminin öncesi ve sonrası, geleneksel olarak şatafatlı ve gösterişli geçiyor. Zira eski başkan Beyaz Saray'dan ayrılırken yenisi Beyaz Saray'a taşınıyor.
Bu yıl dünya, tek dönem başkanlık yapan Joe Biden’ın gidişine ve dört yıllık aradan sonra ikinci dönem başkanlığı için yeniden seçilen Donald Trump’ın dönüşüne şahitlik edecek.
Biden törene katılmayı ve iktidarın devrine tanıklık etmeyi planladığını açıklamıştı. Dört yıl önce seçimin hileli olduğunu ve kendisinden çalındığını savunan Trump, Biden’ın yemin törenine katılmamıştı.
Yemin töreni süreci nasıl işleyecek?
Gün, Lafayette Meydanı'ndaki Aziz John Kilisesi'nde bir ayin ve Beyaz Saray'da çay daveti ile başlayacak. Joe Biden, Donald Trump ve eşleri, her dört yılda bir yemin töreni için kurulan Ortak Kongre Komitesi (JCCIC) üyeleri eşliğinde Beyaz Saray'da olacaklar. İki başkan kısa bir süre görüştükten sonra yemin töreni için Kongre Binası'na geçecek.
Kongre önündeki törende ilk olarak Başkan Yardımcısı JD Vance, ardından Başkan Donald Trump yemin edecek.
Anayasa Mahkemesi Başkanı John Roberts’ın yöneteceği yeminin yerel saatle 12.00’de olması bekleniyor. Ardından Trump ilk başkanlık konuşmasını yapacak. JCCIC'ye göre George Washington'dan bu yana her Başkan bir konuşma yaptı
Trump önceki açıklamalarında bu konuşmasının moral verici ve birleştirici olmasını amaçladığını söylemişti. Bu, “Amerikan Katliamı” olarak tanımladığı parçalanmış bir ülkeyi anlatan 2017'deki ilk konuşmasından farklı bir yaklaşım olarak görülüyor.
Törenin ardından Joe Biden ve eşi Jill Biden uçakla Kongre Binası'ndan ayrılacak.
Görevdeki ilk resmi icraatında Trump, yardımcıları ve Kongre üyeleriyle Senato salonunun yanındaki Başkanlık Odası’na geçecek ve burada geleneksel olarak adayları onaylayacak.
Başkan, First Lady ve konuklar JCCIC’nin evsahipliğinde Kongre Binası'nda 1953'ten beri bir gelenek olan öğle yemeğinde biraraya gelecek.
Son olarak Başkan ve Başkan Yardımcısı Kongre Binası'nın Doğu ön merdivenlerine giderek askeri birlikleri denetleyecek.
Ardından Trump ve Vance, askeri tören alayları, okul bandoları, özel araçlar ve vatandaş gruplarından oluşan bir kortej eşliğinde Pennsylvania Bulvarı'ndan Beyaz Saray'a ilerleyecek. Yeni başkan ve konukları daha sonra kutlamaların geri kalanını geçit töreni için özel kurulan tribünden izleyecek.
Trump’ın yemin töreni komitesinin basın açıklamasına göre geçit töreni ve Oval Ofis'teki imza töreninin ardından Trump “Başkomutan Balosu”, “Özgürlük Balosu” ve “Yıldız Işığı Balosu” olmak üzere üç yemin töreni balosuna katılacak ve yeni ABD Başkanı’nın her üçünde de konuşma yapması bekleniyor.
Kimler davetli?
Trump teamülleri çiğneyerek törene birkaç yabancı lideri davet etti. Geçmişte bu liderler güvenlik kaygıları nedeniyle açılış törenine katılmamış ve yerlerine diplomatlarını göndermişlerdi.
Trump'ın güçlü bir destekçisi olan Arjantin Cumhurbaşkanı Javier Milei ve İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'nun törene katılacağı bildirildi.
Trump'ın bir diğer destekçisi Macaristan Başbakanı Viktor Orban da gelmeyi düşündüğünü söyledi. Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping'in davet edilmesine rağmen törene katılması beklenmiyor.
Bileti olmayan binlerce izleyicinin, Kongre ile Washington Anıtı arasındaki National Mall olarak adlandırılan alanı doldurması ve töreni büyük video ekranlarından izlemesi bekleniyor.
O akşam Washington'un çeşitli yerlerinde, bazılarına Trump'ın da katılabileceği bir dizi etkinlik düzenlenecek.
Resmi etkinlikler, Trump'ın uzun süredir müttefiki olan müteahhit ve yeni Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ve eski bir ABD senatörü olan Kelly Loeffler'in başkanlık ettiği Trump'ın yemin töreni komitesi tarafından finanse ediliyor.
Jeff Bezos’un başında olduğu Amazon ve Mark Zuckerberg’ün idaresindeki Meta’nın yanısıra Apple CEO'su Tim Cook ve OpenAI CEO'su Sam Altman, komiteye 1'er milyon dolar bağışta bulunacaklarını açıklamıştı. Uber ve CEO'su Dara Khosrowshahi de fona 1'er milyon dolar bağışladı.
Vergi mükellefleri tarafından karşılanan Kongre Binası'ndaki yemin töreni dışındaki tüm masrafları karşılamaktan, Trump'ın komitesi sorumlu.
Trump 2017 yılındaki yemin töreni için 106,7 milyon dolarlık rekor miktarda bağış toplamıştı.
Forum