Amerika’da mahkumların oy kullanma haklarıyla ilgili yeni adımlar atılması konusu, son zamanlarda yeniden gündemde. Mahkum seçmenlerin oy kullanma haklarıyla ilgili olası bir değişikliğin Florida, Iowa ve Kentucky gibi bazı kilit eyaletlerde seçim sonuçlarını da etkilemesi bekleniyor.
Başkent Washington’un güneydoğu bölgesinde yaşayan insan hakları savunucusu Corey Knight, bölgedeki eski mahkumlara hayatlarını yeniden kurmalarında yardımcı oluyor. Knight’in bunu yaparken öncelik verdiği konu, bu kişilerin toplumda söz haklarını kaybetmelerini önlemek.
Umut Vakfi'ndan Corey Knight, “Bu bir insan hakları davası. Hepimiz insanız” diyor.
Washington yerel yönetimi 2020 yılında parmaklıklar ardındaki mahkumlara oy kullanma hakkı tanıdı. Amerika’da bu hakkın tanındığı diğer iki eyalet, Vermont ve Maine. Ülke genelinde gündemde olan oy kullanma reformunun öncülerinden olan Hope/Umut Vakfı’ndan Corey Knight, bu konunun özellikle siyahlar ve diğer azınlıklar için çok önemli olduğunu vurguluyor.
Knight, “Oy kullanmanın gücü, seçmen sayısında yatıyor. Mahkum olanlar arasında özellikle siyahların sayısı çok fazla ve bu bazı kesimleri korkutuyor. Bir araya gelip oy hakkımızı kullanırsak bize karşı olanların bizi susturma çabaları boşa çıkmış olacak” şeklinde konuşuyor.
Mahkumlara oy kullanma hakkı tanınmaması gerektiğini savunanlar, bu kişilerin toplum içinde söz sahibi olma haklarından kendi istekleriyle vazgeçtiğini iddia ediyor.
Heritage Vakfı'ndan Hans Von Spankovsky, “Ciddi suçlar nedeniyle mahkum olanlar, toplum olarak oluşturduğumuz yasalara uyma taraftarı olmadıklarını sergilemiş kişiler. Bu kişilere, uymayı reddettikleri yasalarla ilgili neden oy kullanma hakkı verelim?” diyor.
Oy kullanma reformuna karşı çıkanların çoğunluğu, cezaevine gönderilenlerin mahkumiyet süresi bittikten sonra belli bir miktar ödeme karşılığında haklarını geri alabileceğini savunuyor. 27 eyalette süreç bu şekilde işliyor. Ancak 2 milyondan fazla eski mahkum arasında çok az kişinin zorunlu ödemeyi yaparak oy kullandığı Florida dahil birçok yerde eski mahkumlar bu sürece dahil olamıyor.
Georgetown Üniversitesi'nden Neel Sukhatme, “Florida’da eyalet yönetiminin oy kullanma hakkını kısıtlamaya çalışmasının yanısıra bir de eski mahkumlara, bu haklarını geri alabilmek için ödemeleri gereken miktarı açıkça belirtmemesi oldukça rahatsız edici bir durum” şeklinde konuşuyor.
Sukhatme, eski mahkumların yerel yönetime olan borçlarının belirlenerek bu kişilere oy kullanma hakkının yeniden verilmesini sağlamak amacıyla oluşturulan “Oylarımıza Özgürlük” adlı kampanyanın kurucularından. Bu kampanya sayesinde 2020 seçimlerinde Florida’da yaklaşık 20 bin eski mahkum oy kullanma hakkını geri aldı. Corey Knight da New York ve California’da benzer bir kampanya başlatmak için çalışıyor.
Corey Knight, “Siyahlara ve diğer azınlıklara, söz sahibi olup haklarını geri almalarını sağlamak için her türlü yardımı yapıyoruz” diyor.
Son 10 yıl içinde Amerika’da eyaletlerin yarısı oy kullanma hakkıyla ilgili yerel yasalarda değişiklik yaptı. Ancak ülke genelinde hala 5 milyondan fazla eski mahkum oy kullanma hakkından mahrum.
