Gerek siyasi ve ekonomik belirsizlik, gerekse gelecek kaygısı, son yıllarda Türkiye’den ABD’ye yapılan yatırımların artmasına yol açtı. Türkiye’deki siyasi kutuplaşma ve ekonomik sıkıntılar nedeniyle artan sayıda işadamının ABD’de, E1, E2 ve EB-5 yatırımcı vizeleri aldığı belirtiliyor.
New York Times gazetesi bir süre önce Türkiye’den beyin ve sermaye göçünün arttığına yönelik bir haber yayınlamış, Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi gazetenin sunduğu verileri yalanlamıştı.
Bununla birlikde VOA Türkçe’nin konuyla ilgili sorularını yanıtlayan uzmanlar, Türkiye’den ABD’ye sermaye akışında belirgin bir artış olduğuna ve bunun da Türkiye'deki siyasi belirsizlikten kaynaklandığına dikkati çekiyor.
“Sermayenin kaçışı Türkiye ve bölgedeki istikrarsızlıktan”
Türk Amerikan Sanayi ve Ticaret Odası (TACCI) Başkanı Dr. Ali Koçak, son dönemde Türk işadamlarının ABD’deki yatırımlarını VOA Türkçe’ye değerlendirdi.
Dr. Koçak, Türkiye’den sermayenin kaçışın, ülkede değişen dinamikler, döviz kurundaki artış ve bölgesel istikrarsızlıktan kaynaklandığını belirtti.
Dr. Koçak, “Türkiye’den sermaye çıkışının tek bir nedeni yok. Değişik sebepleri var. Bunlardan ilki Türkiye’nin kendi içerisindeki yaşadığı dinamikler. Bir diğeri ise döviz kurlarındaki yükseliş. Türkiye’nin maalesef son dönemde, diğer dünya ülkelerinde yaşanan bazı ekonomide sıkıntıları oldu. Bu dolardaki ani artış tabi ki insanlarda büyük bir endişe yarattı. Üçüncü bir nedende bölge ile alakalı bir konu. Ortadoğu ve Rusya ile alakalı olan bir konu” dedi.
“Az para kazansalar da yatırım yapacakları ülkelerin istikrarlı olmasını istiyorlar”
Türk işadamlarının istikrarlı ülke arayışında olduğunu kaydeden Dr. Koçak, ”Para sahibi işadamlarımız ve şirketlerimiz daha önce Ortadoğu’da hızlı bir ticaret potansiyeline sahipti. Irak ve Rusya pazarında çok iyi para kazanan işadamlarımız ve şirketlerimiz oldu. Türkiye’de artan döviz, bölgedeki istikrarsızlık Türk işadamlarının yatırımlarını daha istikrarlı ülkelere kaydırmalarına neden oldu. Türk işadamı artık riski az ama istikrarı olan ülkelere yatırım yapmak istiyor. Çok fazla kar da istemiyor uzun vadede kalabileceği istikrarlı ülkelere yatırımını kaydırıyor” dedi.
“ABD sadece Türklerin değil bir çok yabancı yatırımcının gözdesi”
Son yıllarda ABD’ye yönelen Türk işadamı sayısındaki artışa dikkat çeken Dr. Koçak, “Türk işadamının sermayesini taşımak istediği bu istikrarlı ülkelerin başında Amerika yer alıyor. ABD’de son dönem ekonomide yaşanan olumlu gelişmeler daha fazla Türk işadamının burada yatırım yapmasına neden oluyor. ABD’deki istikrarlı ekonomi sadece Türkleri cezbetmiyor. Başta Çinliler olmak üzere, Hintliler, Güney Koreli işadamlarının yatırım hacmi ve sayısı çok büyük bir oranda artış gösteriyor. Manhattan’ın batı tarafında yapılan yeni binaların bir çoğunu Çinliler yapıyor. Bütün işadamları istikrarlı pazar arıyor. Sadece Türklerin değil bir çok ülke vatandaşının gözünde en istikrarlı pazar Amerika. Son dönemde çok sayıda Türk işadamı buraya geliyor. Ama bu işadamları kesin göç niyetiyle gelmiyor. Burada bir yatırım yapıyorlar. Emlak alıyor, iş kuruyorlar. “
“EB-5 yatırımcı vizesi Türkleri cezbediyor”
ABD’de yabancı yatırımcılara uygulanan teşviklerin Türk işadamlarını cezbettiğini kaydeden Dr. Koçak, “ABD’de işadamlarını cezbeden yatırımcı vizeleri var. Bunların başında da EB-5 vizesi geliyor. Bir Türk işadamı, 500 bin dolar ödeyip, hem kendine, hem eşine hem de çocuklarına, yaptığı yatırım karşılığında, Green Card (yeşil kart) alıyor. Yaptığı 500 bin dolarlık yatırımı beş sene sonra geri alıyor. Bu arada çocukları Green Card sahibi oldukları için çok daha uygun şartlarda eğitim alıyor. Bu vize türü onlara büyük kolaylıklar sağlıyor. Üniversiteye giderken burs alma şansları bile oluyor. Çocuklarının da geleceğini sağlamış oluyorlar. Tabi ki bu avantajlı durum, bölgesinde istikrar olmayan Türk işadamını sayısının her geçen gün Amerika’da daha da artmasına neden oluyor. Tabi bu göçlerin Türkiye’nin iç dinamiğiyle de alakası var. Türkiye, her ülkede olduğu gibi geçmişten beri hep inişler çıkışlar yaşamıştır. Durum sonra düzelmiştir. Bu geçici bir dönemdir. İşadamları da nerede bir menfaat buluyorlarsa oraya giderler. Orada imkan ve pazar ararlar” dedi.
“Devletin parasıyla iş yapmaya gelip gezenleri şikayet ettik”
TACCI Başkanı Dr. Ali Koçak, Türkiye’den önceki yıllarda ABD’ye gelen bazı iş heyetlerinin devletin desteğiyle geldiğini ancak bazılarının iş yapmak amacıyla değil, Amerika’yı gezme amacıyla geldiğini iddia etti. Dr. Koçak, “Daha önceki yıllarda bize Türkiye’den sanayi ve ticaret odaları, iş kuruluşlarından ABD’ye yatırım yapma amacıyla geliyordu. Artık gelmiyorlar çünkü buraya devlet desteğiyle, KOSGEB gibi kuruluşlardan aldıkları yardımlarla geliyordu. Bir süre sonra bu heyetlerin bazılarının burada iş yapmaya değil devletten aldıkları yardımla gezmeye geldiklerini tespit ettik. Tabi içimize sindiremedik ve bu konudaki sıkıntılarımızı en üst düzeyde resmi makamlara ilettik. Bunlardan bazıları KOSGEB’ten ABD’de iş yapacağım, araştırma yapacağım diye gelip sadece burada devletin parasıyla gezip tozdu. Biz şikayet edince şimdi bu heyetler gelmez oldu. Bizim Türk Amerikan iş dünyasını geliştirmek için tüm iyi niyetli çabalarımıza karşı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden (TOBB) gerekli desteği alamadık” dedi.
Akbulut: “Çocuklarının geleceği için ABD’de yatırım yapıyorlar”
New York Barosuna bağlı göçmenlik ve ticaret avukatı Cahit Akbulut, geçtiğimiz yıl ABD’de çok sayıda Türkün yatırımcı vizesi aldığını söyledi.
Akbulut, “Türkiye’den ABD’de iş kurmak isteyen Türklerin sayısı özellikle son yılda ciddi bir şekilde arttı. Daha önceki yıllara göre bize yatırımcı vizesi almak için başvuranların sayısı arttı. Bunu kayıtlarımı önceki yıllara göre karşılaştığımızda açık olarak görebiliyoruz” dedi.
Türklerin daha çok E1,E2 ve EB-5 yatırımcı vizesine başvurup Türkiye’den yasal yollarla paralarını ABD’ye aktardığını kaydeden Akbulut, “Türkler, daha çok EB-5 vizesini tercih ediyorlar. Bu vize türünden ailelerinin de faydalanması nedeniyle yoğun talep var. Bu kişilere neden Amerika’ya gelmek istiyorsunuz diye sorduğumuzda, ‘çocuklarımızın geleceği için burada yatırım yapmak istiyoruz’ diyorlar. Çok büyük bir kısmı da ülkedeki kutuplaşmadan rahatsız. Ekonomik istikrarsızlıktan şikayet edenler var. Ancak genelde hepsinin ortak yanı çocuklarının geleceği için, eğitimleri için ABD’de yatırım yaptıkları yönünde. EB-5 vizesine başvurduklarında doğal olarak 21 yaş altındaki çocuklara da Green Card veriliyor. Bu nedenle kendileri Amerika’ya yerleşmese bile, çocuklarını burada okutup geleceklerini sağlama almak istiyorlar. Aynı zamanda ödedikleri 500 bin doların federal güvencede olması ve paralarını isterlerse beş yılda geri alabilmeleri EB-5 yatırımcı vizesini Türkler için cazip bir hale getiriyor” dedi.
Levinsohn: ”Projelerimize yatırım yapan Türklerin sayısı artıyor”
New York’taki ilk ve en büyük EB-5 yatırım ve finans şirketi NYCRC (New York City Regional Center) kurucu ortağı ve İdari Müdürü Paul Levinsohn, VOA Türkçe’ye yaptığı açıklamada ABD’de EB-5 yatırımcı vizesiyle projelerine ortak olan Türklerin sayısında ciddi bir artış yaşandığını kaydetti. Çok sayıda projede Türk ortaklarının olduğunu belirten Levinsohn, “Her geçen yıl daha fazla Türk yatırım yapmak için bu ülkeye geliyor. Bizim projelere yatırım yapan Türklerin sayısı giderek artıyor” diye konuştu.
“Türkler New York’taki bir çok önemli projenin ortağı”
Levinsohn, NBA’de oynayan Brooklyn Nets takımının resmi salonu Barclays Center, New York’taki ücretsiz internet, wi-fi ve telefon hizmeti sağlayan yeni nesil telefon kabinleri gibi projeleri başarıyla tamamladıklarını belirterek, “New York’un çehresini değiştiren bu projelerin ortakları arasında çok sayıda Türk yatırımcı da var. Türk yatırımcıların sayısı her geçen gün daha da artıyor. Türk yatırımcılarımızın ve aile üyelerinin, NYCRC’e EB-5 yatırımcı vizesiyle yaptıkları başvurudan çok memnunuz. NYCRC, EB-5 yatırımcılarımıza ve ailelerinin göçmenlik hedeflerine ulaşmalarına yardımcı oluyor. Bu sorumluluğumuzun yanı sıra iş yaratma ve ekonomik kalkınmayı teşvik etmedeki rolümüz oldukça ciddi. Gelecekte daha fazla sayıda Türk vatandaşına yardım etmek için sabırsızlanıyoruz” dedi.
