Suriye ordusu ve muhalif kaynaklar Rus ve Suriye savaş uçaklarının, Perşembe günü Türkiye sınırı yakınlarında isyancı grupların kontrolündeki Suriye’nin kuzeybatısındaki bölgeleri bombaladığını söyledi. Bombardımanın yıllar sonra ilk kez toprak ele geçiren muhaliflerin saldırısını püskürtmek amacıyla gerçekleştiği belirtiliyor.
İslamcı militan grup Hayat Tahrir eş-Şam (HTŞ) öncülüğündeki muhalifler, Çarşamba günü Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esat'a bağlı güçlerin kontrolündeki Halep’in kuzeybatısındaki ondan fazla kasaba ve köye saldırı başlattı.
Saldırı, Esat'ı destekleyen Rusya ile muhalif grupları destekleyen Türkiye'nin, Esat yönetimine karşı çıkan milyonlarca Suriyelinin yerlerinden edilmesine yol açan yıllardır süren çatışmalara son veren ateşkesi kabul ettiği Mart 2020'den bu yana gerçekleşen en büyük saldırı oldu.
HTŞ Halep’e yaklaştı
Suriye ordusu sürpriz harekatın ardından yaptığı ilk açıklamada, “geniş bir cephede saldırı düzenleyen teröristlere ağır kayıplar verdirdiğini” bildirdi.
Suriye ordusu, toprakları geri kazanmak ve durumu eski haline döndürmek için Rusya ve ismi açıklanmayan "dost güçlerle" işbirliği yaptığını söyledi.
Ordudan bir kaynak, isyancıların Halep kentinin dış mahallelerinden yaklaşık 10 kilometre uzaktaki bölgelere ve İran destekli Lübnan Hizbullahı'nın güçlü bir milis varlığının bulunduğu iki Şii kasabası olan Nubl ve Zahra'dan birkaç kilometre uzakta olan bölgelere doğru ilerlediğini söyledi.
Muhalifler, Halep'in doğusunda İran yanlısı milislerin karakollarının bulunduğu El-Neyrab Havaalanı'na saldırı düzenledi.
"Çatışmalarda 180'den fazla ölü"
İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), Perşembe günü yaptığı açıklamada, ordu ile HTŞ arasındaki çatışmalarda 102'si HTŞ üyesi 19'u "Ulusal Ordu" üyesi olmak üzere 121 isyancının öldüğünü belirtti.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne göre rejim güçleri ve bağlantılı milis gruplarından 61 kişi öldü. Bu kişiler arasında İran'ın desteklediği 6 milis üyesi olduğu kaydedildi.
Bir AFP muhabiri, Çarşamba sabahından bu yana İdlib kentinin doğusunda şiddetli ve aralıksız çatışmaların yaşandığını, çatışmalara hava saldırılarının da katıldığını bildirdi.
Suriye resmi haber ajansı SANA'nın orduya dayanarak aktardığı açıklamada, "Halep ve İdlib vilayetlerinde bulunan, 'Nusra terör cephesi' adı altında örgütlenen silahlı terör örgütlerinin Çarşamba sabahı geniş cepheden büyük bir saldırı başlattığı" belirtildi.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi ,HTS'nin Rus hava desteğiyle rejim güçleriyle yoğun çatışmaların ardından İdlib ilinde ilerleyerek Dadikh, Kefr Batıh ve Şeyh Ali'nin kontrolünü ele geçirdiğini açıkladı.
Açıklamada, "Köyler, M5 uluslararası karayoluna yakınlıkları nedeniyle stratejik öneme sahip" ifadesi kullanıldı. Açıklamada, daha önce iki yeri daha kontrol altına alan grupların "Halep-Şam uluslararası karayolunu kesmeye çalıştığı" belirtildi.
"Üst düzey İranlı danışman da ölenler arasında"
Bu arada İran devlet medyası, Suriye'deki üst düzey İran askeri danışmanlarından Devrim Muhafızları Tuğgenerali Kiyomars Pourhaşimi'nin Halep'te muhalifler tarafından öldürüldüğünü bildirdi.
İran, Suriye savaşı sırasında Esat yönetimini desteklemek için Suriye'ye binlerce savaşçı gönderdi. Bunlar arasında resmi danışman olarak görev yapan Devrim Muhafızları üyeleri de yer alıyordu.
Savaşçıların çoğunluğu Ortadoğu’daki çeşitli bölgelerden gelen Şii milislerdi.
Türk güvenlik kaynaklarından açıklama
Türk güvenlik kaynakları Perşembe günü yaptıkları açıklamada, muhaliflerin Suriye hükümet güçlerinin saldırıları sonrasında başlangıçta sınırlı bir operasyon başlattığını ve sonrasında hükümet güçlerinin mevzilerini terk etmesinin ardından operasyonu genişlettiğini bildirdi.
Türk kaynaklar, muhaliflerin hareketliliğinin, 2019 yılında Rusya, İran ve Türkiye arasında muhalifler ile hükümet güçleri arasındaki gerginliği azaltmak amacıyla varılan İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi sınırları içinde kaldığını belirtti.
Türkiye Milli Savunma Bakanlığı'ndan bir kaynak, Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyindeki gelişmeleri yakından takip ettiğini ve bölgedeki Türk askerlerinin güvenliğini sağlamak için önlemler aldığını söyledi.
Ankara kaynakları, Türkiye’ye komşu İdlib bölgesine yönelik Rusya'nın hava, Suriye rejiminin de kara saldırılarının son dönemde yoğunlaştığını; bu saldırılar üzerine Suriyeli muhalif grupların atışların geldiği bölgelere yönelik Halep istikametinde sınırlı bir operasyon başlattığını belirtti.
Kaynaklar Türkiye'nin, "İsrail’in saldırganlığı ile bölgede yükselen tansiyonu daha da arttırmamak için muhalif grupların düzenleyeceği bu operasyonları bugüne kadar engellediğini" kaydediyor.
ABD ve Türkiye tarafından terör örgütü olarak görülen Hayat Tahrir eş-Şam, uzun süredir Suriye hükümeti ve Rus güçlerinin hedefinde.
HTŞ, Türkiye'nin desteklediği ve Türkiye sınırındaki toprakların büyük bölümünü kontrol eden daha ana akım isyancı gruplarla rekabet ediyor.
İsyancılar, bu yıl isyancıların kontrolündeki köylere düzenlenen insansız hava aracı saldırılarında çoğunluğu sivil 80'den fazla kişinin öldürüldüğünü söylüyor.
Şam, El Kaide bağlantılı militanlara karşı savaş yürüttüğünü belirtiyor ve sivilleri ayrım gözetmeksizin hedef aldığı iddialarını reddediyor.
Forum